HERENSUGEA 1407
Jean Martin Hiribarren , 1859
Hedoi bat lehertu
Urdainz inguruan,
Haritz bat ez gelditu
Kapeta buruan:
Babazuza, harria,
Ozpina artetik,
Hedoi izigarria
Suzko zen barnetu.
Laster da iluntzetan,
Irubi aldetik,
Entzuten beharritan
Ziztu bat zinetik,
Behin ilun iduri,
Itsaso orroa,
Ez denean ageri
Izarren lerroa.
Mehatuaz gerorat
Hain da min altxatzen
Non baitu bihotzerat
Odol dena biltzen.
Ikusi omen dute,
Bai zerbeit ikusi,
Nola alde balute,
Iduria hesi.
Baditu hiru buru,
Bakhotxak eztena,
Oro karrez inguru,
Agertzen zaiona,
Bizkarretik dario
Harri harrabotsa,
Hezurrez egin dio
Herrestak sahetsa.
Begientzat diruri
Harri legundua,
Uharretan igeri
Ferdats gelditua,
Artetan marradia,
Badu xuharxago,
Bizkarrez ingudia
Ez da gogorrago.
Itsusi bezain handi,
Luze bezain makur,
Lur bazterrean gaindi
Dabila ez uzkur.
Gorphutza zaio jartzen
Lau, bortz uztaietan,
Orgak dire ibiltzen
Hura higitzetan.
Gizon eta abere
Oro onak zaizko,
Ez du uzten deusere
Gaxtoz zintzurreko.
Beldurra da orotan,
Biluz inguruak,
Bi lekoa erditan
Behera buruak.
Aita haundien seme,
Seme handiagua,
Ixilik eta erne,
Belzunze Morongua,
Buruz zaio joaiten
Heren-Sugeari,
Jan ondoko egiten
Dagola loeri.
Urratsak du atzartzen,
Eta berehala,
Buruz gora da jartzen
Jauzteko bezala.
Sei ximizta begitan,
Luze hogoi pia,
Buztana su-lametan,
Horitsu azpia.
Joan zaio ihesi
Belzuntzi mutila,
Berbera da ikusi
Irriskatzen dela.
Buru bat, lehen lana,
Dio ebakitzen,
Bainan, nahiz arina,
Sugeak du lotzen.
Belzuntze zaio hari
Azpitik sistaka,
Sugea Belzuntzeri
Ezten asikika.
Lehena, ubeldua,
Itsutzen da hantuz,
Sugeak, urratua,
Lan ezin hats hartuz.
Berro bat ez da xutik,
Lana beti hari,
Suge sabel zaurtutik,
Gizon puska jari.
Kalika eta hilka,
Nihon ezin bara,
Badoaz itzulika
Ur-handi behera.
Belzuntze ito hola,
Bainan ez ahantzi,
Omen bat ezin hila
Eskaldunei utzi.
Lehenago arraina
Mendiz alaturen,
Ezen haren izena
Baita ahantziren.
© Jean Martin Hiribarren