AIKO ANTOJAGARRIE!

        Paulo Zamarripa , 1927

 

 

                Mari Bekortako neskatilla zintzo garbiari,

                bere auzoko neskatilla-lagunakaz, dantza-lekuan,

                aurreskua noiz-asiko begira dagoala,

                mutil orditu bat yatorko baltzeoan

                beragaz egiteko itsu-soñura eroan-gurarik.

                Ona emen zer diñotson Marik:

 

Ardaoz beterik ator.

I moskortute ao;

zagi danak batera

baño be moskorrao.

 

Buru zoro ori baño

askozaz astunao

dekok gorputz ustela,

satsa baño ustelao.

Nigana ator, moskorti,

ardaodun txarrie,

baltzeoan lagundu

dayan neuk? Ordie,

alde ortik! Etxoak gure,

antojagarrie!

 

                Barriro ekiten deutso mutil ordiak

                lagunduteko berari dantzan.

                Ta orduan diñotso:

 

Entzun dok. Etxoat gure,

antojagarrie.

 

                Laguna bear daula berak dantzan

                egiteko diñotso mutil ordiak. Eta

                onetara Marik olan erantzuten deutso:

 

Zutunik ibilteko

bear bok lagune,

aituik nok galdu yoan

buruko zentzune.

Ni nok yantzan ariñe

ta ostean astune;

gauze duztietan ixen

guyoat euskeldune.

 

                Mutillak eskutik oratuten deutso.

                Ta berak blidur gitxigaz diñotso:

 

Ezeiztek niri oratu!

Geldi ia, astakoa!!

Eztok entzun, baldrasko

ganorabakoa,

eztoala yantza ori

neure gogokoa?

 

                      * * *

 

                Matralleko bat emon ta diñotso:

 

Joadi, orditzar ori,

zagien albora,

ardao pekatarien

upelen ondora!

 

                Mutillak birao ikaragarriak yaurtiten

                dituz. Ta Marik asarre andiz diñotso:

 

Txarrito, non ikis dok

erdera orren loye?

Berba txarriek eta

arnasa txarrie

ta adurre baño eztana

badekok, ordie.

Aiko min zantarra! Aiko

ago moskortie!

Aiko mutil satsa! Aiko

Antojagarrie!

 

 

                      * * *

 

Biotz andidun neskatillea,

galanta gorputz ta arimez,

euskalduna da odolez eta

euskalzalea biotzez.

 

 

Ta bere arpegi urdin-urdiña

gorritu yako, deedarrez

biraoen aurka asi danean

amurru deunan indarrez.

 

Berez euskaldun neskatillea

ederra izanik artean,

amurru orretxen gorritasunez

yantzirik era ederrean,

askoz ederrao agertuten da

nire begien aurrean.

Edertasuna garbirik daukon

larrosa baten antzean.

 

                      * * *

 

Eta, zein ezain dagon

mutil moskortie,

adurrez ezoturik

aurpegi duztie!

Aiko ardaoz baltziturik

dekon aurpegie!

Aiko mutil satsa! Aiko

antojagarrie!

 

                Asi da aurreskua. Ta an dabil Mari.

                Ona emen berari begira andra bik

                daukien berbaldia:

 

-Aurreskuen dabillen

neska yantzarie

nor da, gazteak? Nor da?

-Mari errotarie.

-Je bizkor dabil gero

gorputze duztie!

-Erromerien daon

jenterik erdie

berorren adi dao oin.

Ain da ikusgarrie

yantzan Bekoerrotako

alaba nausie!

Ta yantzarako dan lez

yantzari ain andie,

lanean da beargin

ikeragarrie...

-Ori bai de ixetea

yantzari garbie!

Ori bizkortasune!

Or dao, bai, grasie!

-Ariñek oñek eta

librean garrie:

or ekusten da, Kontze,

nor dan yantzarie.

Bedinketue Mari

yayo dan errie!

-E! Bakutsu or datorren

ordi sats andie?

-Ona dator gero?... Aiko

antojagarrie!

-Baltzeoan ibil de,

gorputzik erdie

lurrean dabillela.

-Bai, bai. A ze egie

Maritxuk esan dotson!...

-Ta ordi sats andie

ona dator...

                -Bai? Aiko

antojagarrie!

 

Aldendu de landatik

egunen argie.

Beragaz aldendu de

yantzari garbie:

etsera yoan da arin

Mari errotarie.

Argi-zalea da, bai,

gure yantzarie.

Illuntasune arentzat

da bildurgarrie,

beran ustez dalako

pekatularie

illunetan dabillen

jenterik erdie...

 

                    * * *

 

Illunetan dao mutil

antojagarrie.

 

© Paulo Zamarripa