MARTINSALTUA

        Pedro Mari Otaño , 1901

 

 

Galdetzen didazu «Langosta zer dan»

eta nik aditzera nahi dizut eman

jakin dezazun

pixti edo zomorro horien izaera,

baina ez dakit ongi zure galdera

nola erantzun.

 

Asian eta Afrikan indar daukala

eta Europan ere agertzen dala

diote, baina

ez deritzat eguzkiaren azpian

izan litekeanik mundu guztian

hemen dan adina.

 

Manaren ondoren pizti kaltarrak

euki zituan Moises eta israeltarrak

ikaratuak,

Ejipto eltxoz bete zan, Sodoma malkoz,

baina hemen gehiago dirade askoz

Martinsaltuak.

 

Simunak daramatzien Saharako

hondar alea, eta Dilubioko

euri tantuak,

horiek guztiak ziran ezin konta ahala.

Nik uste det oraindik gehigo dirala

Martinsaltuak.

 

Mingainez eztitsuak, baina bihotzez

lagun urkoa gaizki jartzeko pozez

gaur zenbat dago!

Ezin konta litezke jende gaiztuak,

baina oraindik dira martinsaltuak

askoz gehiago.

 

Elur jasa ugari, zabal, luzeak

zuk badakizu nola iper haizeak

zeharkatuak

hegatzen diraden piztien gisan:

berbera dirudite hemen dabiltzan

martinsaltuak.

 

Elurra jatxitzen dan gisa berean

arbiska horiek ezartzen dira lurrean

hain gosetuak

non bukatzen dituzten hosto eta izpiak

eta gero elkar jaten dute piztiak,

martinsaltuak.

 

Atilaren gudari, hunotzar pila

bezela datoz horiek zerbaiten bila

amorratuak

eta ezin sinistu leike ikusi gabe

nola egiten diraden jaun eta jabe

martinsaltuak.

 

Nonahi biltzen ditugu zomorro pilak

eta milioika gelditzen dirade hilak,

lurperatuak,

baina zertarako da gure ahalegina?

Esan leike lehen baino gehiago dirala

martinsaltuak.

 

Zaharrak etortzen dira Chacotik honuntz

eta jartzen dituzte hainbeste arraultz

kabiratuak,

zeinak laster zomorro sortzen diraden:

hala ugaritzen dira, lehenak hil arren,

martinsaltuak.

 

Arrastaka lehenbizi, gero saltari,

saiatzen dira jaten hemengo gari,

liho eta artuak,

eta hegoak luzatzean arin Chakora,

ihesi joaten dira zaharren txokora

martinsaltuak.

 

Chakon hortzak zorrozten negua igaro

eta, indio erauntsi bat bezela gero

elkar hartuak

udaberrian datoz lurra betean,

baina ez dira etortzen denen kaltean

martinsaltuak.

 

Gauza ugariagorik ez dala izan ohi?

Bai, gehiago dira oraindik gure arrazoi

oinperatuak!

Esan det konta ezinak dirala, baina

ez dirade esk-aldunen araüak adina

martinsaltuak.

 

© Pedro Mari Otaño