ASKATASUNAZ
Joxe Mari Lopetegi , 1931
Zer buruzbide bihotz gabe
zer anaitasun zitala
zer gizontasun neurri gabea
zer zentzu gabeko ergela
zer gertatzen da Euskal Herrian
zerk garabiltza honela
zer itxuretan anai jatorrak
zer pakez ezin gaudela
zer esan nahi du jarraikera honek
zer, zentzu gabeak gerala
Nun gertatu da honelakorik
nun jaunak, nun, Azpeitian,
jesuita ta erlijiua
besterik ez dan tokian
Askatasunaz gaudezelako
lau lagun aruntz joan ginan
gure barrengo fede leiala
aitortutzera hitz bian
ekin ziguten laueri milak
guztiz modu itsusian
Gugandu ziran atzaparrakin
lepotik ito nahiean
udazkenean nola enarak
alanbrearen gainean
hitz bat egiten utzi nahi ezik
modurik okerrenean
odolean ezin irukirik
min zutela barrenean
beldur ziraden bihurtutzeko
norbait gure esanean
Garate jauna Bergarakoa
euskaldun jatorra berez
euskalduna bai ezkerrekoa
apaizak ekusi nahi ez
heldu zioten zamarretikan
lau puska egin beharrez
Santakruz zanan odol beretik
nazi dira gure ustez
Aita Inazio sortu herrian
bihotz onekoak daudez
Gomendio zan honen laguna
jaun on bat oņatiarra
hotzikan gabe laja diote
gizajoari bizkarra
tira ta bultza hautsi zioten
soinean zeukan zamarra
ekustearren zeinen pizkorra
berez dan azpeitiarra
Askatasuna indartutzeko
ez dago kuadrila txarra
Mila baziran lau zatitzeko
ez al da lotsa euskalduna
atzerrietan ai zer fama guk
ekusi behar deguna
hau al da lege erlijiuak
erakutsitzen dizuna?
Modu horretan baldin badabil
maltzurtzar bihotz-astuna
bide hortatik ez da etorko
Euskadin Askatasuna.
© Joxe Mari Lopetegi