LIZARDI GUREAN

        Orixe , 1933

 

 

Jeiki naiz zintzo. Jantzi baiño len

luzagaleak atera,

Aralarmendi eguzkitan da,

irten nadin balkoera.

Sare-gaiñean erdi etzanik

bi besoak gurutzera:

osasuna ta poza zer diran

emen etorri ikustera.

 

Aizea arnastu, listua kurka,

goiz-listu ugariren poza!

oarkabetan ari naiz ta ari

eskuz leguntzen okotza.

Eskui aldeko zoko artara

doakit begi zorrotza,

laiño zuriren izarapean

lotan dirudi Tolosa.

 

Amandre Eguzki, zure argi-izpiz

urra zazu oge ori,

leiotik legun sartuz, zabaldu

gure Lizardiren begi.

Laiñoa jun da. Bion etxe-erdiz

Jaunak muño bat du jarri.

Alda al baneza! Etsi dezadan,

Urtzik nai bezala bedi!

 

Talo-esneak eztiaz jan ta

—arek an kaleko opilla—

burutsik eta kolkozabalik

eskuan euskal makilla,

saietsetara listua jaurtiz

noa lagunaren billa.

Aren begira Lizartzan nago.

Ager bedi beribilla.

 

Arontz-onontza etxe bi beten

errege-bidez nabiltzu.

Tolosa aldera geldi-geldi ta

Betelurantza, aldiz, usu.

Motxago onantza etorri arren

oraindi itzultzen dut buru.

Nabil ta nabil, nik nai orduko

ez da beribilla agertu.

 

An da! Txakurrak nagusi-usmoz

dardar baitabil isatsa?

Makilla ala nik. Laztantzekoan

esku artetik zait lasa.

Aren oiñetan gerria makur,

nasiz buruko kalpatsa,

ustekabean gur egin diot,

ez kunplimentu prantsesa.

 

On ta gaitzaren tarteko parra,

aren oiko par-irria.

Aldapa goien Orexa an dugu,

«munduaren ipurdia».

An iru egun mendirik mendi

arnastuz barren biria,

eder-gosea berdindu ta aztuz

zokoan dan lantegia.

 

Zopa lodia, baba gorria,

janari dana etxeko,

oillaskoren bat ikulluan da

laztasun au leguntzeko.

Mendi goseak eraman ditza

illuna datorreneko,

baitik bat, goiko iturri artan

ur otzez bagiña aseko.

 

Afal ondoan, ni lotia ta

ua mendiak eioa,

«emen duk oia, ez iñolare

irea bezain goxoa.

Baiña ama zanak egiña digu

eioz ta josiz osoa;

laxkarra baiñan etzaiok goitzen

uda goriko beroa».

 

Oaburuan baso bat lore,

izarak mendi-lurriña,

Egin lasai lo... Baiña leiotik

begiratzea du griña.

Azpian dauka Tolosa, aren gain

illuntze-gandu ariña,

gero lodigo, loa bezala.

An dauka txokondo miña.

 

«Egizute lo, ene zatiak,

sar nadin nerau lotara,

adiskideak goxatu didan

baserri-oge ontara».

Jesus-amenez lokartua da.

Beia ganbelan adarka.

Jeikiko ote naiz? Baztartzen al dut?

Baiñan ain sarri isildu da.

 

Bei ongi janen ausnarra soillik,

esnai dagonak entzuna,

marrurik ez da, zintzarrotsik ez,

urrun kaleko oiartzuna.

Aldamenean tren-txixturik ez,

lo dago nere laguna.

Goiko Jaun arek eman bezaio

eun bat urteko osasuna.

 

© Orixe