ABENDATS

        Salbatore Mitxelena , 1955

 

 

Abendats.

Eusko abendaren arnats.

Gizaldiaren muñorik muñoz

gure iraupenaren alatz.

Eusko bular bakoitzeko su ta laratz.

Arnats, alatz eta laratz.

Abendats.

 

Ikuseziña aizen arren

Aitoren

belaunekuok amak aurra lez somatzen

augu sabelaren sabel,

barren barren,

zain ta mami tauparazten.

 

Uka nai autenek ere

odolean aramate.

Gorrota auteken arren, etzegok

iri egiterik alde.

Joran urrunak baño arago

ta muin barrunak baño bertago,

gurekin augu, noranaibidez,

geu geran baño geurekinago:

eusko gogoaren gogo!

Unamunogan irritsa,

Uzkudunetan bortitza,

Xabiergan asekaitza,

Loyolagan etsikaitza,

ik garabilzkik t'ernaltzen gaituk

gizon ta eme,

euskotar seme

bakoitza.

 

Gizaldiz gizaldi zalko,

eusko lortze bakoitzeko

Abendats,

izadiaren sortze garbitik

atorkun azi aberats:

Bizkai menditan baño 're geure

erraietan augu meatz.

Aitonen aitonen baratz;

amonen amonen ardatz.

Mariagora mariabera,

betirako ipar orratz.

Orratz, ardatz, baratz, meatz.

Abendats.

 

Kanpotarrek

etzekitek

ire berri.

—«Euskoterri

nork eusten ote edo zerk?»

—laborriz galdetzen ditek.

 

«Abendatsek! Abendatsek!»

Orreagatik Oriamendi ta Artxandaraño

gudurik gudu

mundua mundu

dediño

Basojaunaren irrintzi bera zebillek:

«Abendatsek! Abendatsek!»

Ez jakin ori Rolandek!...

Espiritu uts aiz, ez soñik,

Ez noizdanik, ez jauregi, ez izenik...

Izkutuago ta illezkorrago,

eztare etsaiek i iltzerik,

jazarka ala azi baizik.

 

Auñamendiko errege,

errege bezain iñude!

I bizi aizen bitarte,

biziko zaiguk enda re!

Au iltzekotan, lendanik

eu il bearko induteke!

 

Abendats,

Ats, Ats, Ats:

nork baña il tiroz egurats?

 

Aberri zuri gorri berdea

emazte duk, ire guna

arduru beti etzuna

 

ta azkenik gabe belaunik belaun

damaizkik seme trebeak,

batzuk jun ala besteak...

 

ta Sortaldetik Sarkalderako

ostadarrean Bakaldun,

ire erreñuak ezin etzanik ezagun.

 

Mendez mendeko maratonean

Olinpiade txapeldun

bakar bait ator ta oa. Bakar. Bak-aldun.

 

Abendats.

Eusko abendaren arnats.

Arnats, alatz, ardatz, laratz,

baratz, meatz, Ats. Ats. Ats.

Abendats. Abendats.

 

© Salbatore Mitxelena