Egile berarenak:
HAUTSEZKO BASOAK, LUR OSKOLDUNAK
(2007)
ELURRA ARITUKO BALU
(2007)
HEMEN IZANEN BAZINA
(2007)
ZURRUNBILOKA ITZULTZEN DIRA
(2007)
HAIZE HEGOAREN AROAK
(2007)
AMODIOZKO POEMA ESKAINIAK
(2008)
EGUERDIA UQBAR-EN, ARRASTIRIA DONEZTEBEN
(2008)
I WILL SING A LULLABY
(2008)
FRONTOI ONDOKO KABINA
(2008)
GELTOKI BAT SIBERIAN
(2009)
TOUS LES DIRECTIONS
(2009)
FRANKOTIRATZAILEAREN ARNASA
(2009)
PEARL HARBORen ABESTIA
(2009)
DE DREIT NIEN
Luis Garde , 2008
Farai un vers de dreit nien.
Ezdeusaz eginen dut ene poema.
Argitaratu eta galdu nuen poema haren
oroipenez eta ahazteez baliatuko naiz.
Gazte aldizkari baten Eguberri alerako
eskatu zidaten, "badakizu, kontsumismoa-eta".
Erraz idazten da poema didaktikoa.
Irakurtzean, ordea, hitzarmena ez da betetzen:
egun,
harriaren bortiztasuna paperezko harrian datzala
sinesten dela itxurak egitea
gehiegi hitzartzea izan daiteke.
Aiseago
eraginen luke enbata Pekingo tximeletak
hegalak astinduz auzoko igerilekuan.
Irudi batzuk zirriborratu ondoren,
Belaterantz abiatu ginen lera berria frogatzearren.
"Zergatik margotu dituzte zuriz zuhaitzak",
itaundu zuen Idoiak gibelerako ispilutik.
Hiru urte eta negua ezagutzen hasi da.
Haren esaldiarekin zerbait egin nezakeela hausnartu nuen,
baita elurra uraren loa dela,
sobera geometrikoa betegintzarrean.
Ez da edangarria ur kimikoki purua.
Esaldi honen oihartzunak gogoratu nituen:
"Albania, gizaki berriaren lurraldea".
Ur lo kristaldua.
Arkitektura perfektuek ez dirudite bizigarri.
Zerbait hiltzen da
(zerbaitek hiltzen du)
bizitzeko ez egokiak diren dorre erraldoi horietan;
ezustekoaren dardara falta da
hiri berriaren harresiak
nola eraikitzen erakusten zizkiguten gidaliburuetan.
(Hitz hauek tekleatzen ditudan bitartean,
Idoiak paperezko aterkiak moztu ditu.
Eskuak zabalik dakarzkit:
zeru aratzagoa dakusat).
Poema bat idatziko dut
bertze poema batzuen hondarrak konbinatuz.
Hitzezko sareekin hitz soilak ehizatuko ditut.
Bazen behin etxeratu behar gintuen amets bat.
Ametseko mapa borobilak
ametsa bera gertatu ziren.
Eldarnioaren eskualdea dela diote orain.
Gure arrebak (oroit naiz)
ohatzepeko kartoizko kutxan
bere nabigazio kartak ezkutatzen zituen:
biblia-paperezko Obra Osoak,
Stalinen Nekazaritza Komisarien bortzurteko plan ezinezkoak,
Komite Zentralaren Idazkaritzarako txostenak;
"proletalgoaren garaipen zientifikoki atzeraezina"
bezalako otoizlaburrak gorri dardaratiaz azpimarraturik.
Diamante erorkorrezko poema didaktikoak.
"Egutegien ur istildua", diote egun.
Gure arrebak
uste zuen hitzak
Pekingo tmmeletaren hegalen oihartzuna direla,
hitzak berriz
euriaren oroimena direla azaltzen zidan.
Ez zuen sintesirik aurkitu izan.
Gure arrebak,
oroit naiz,
Liburu Gorrian arrosa-hosto ubelduak zeuzkan:
bi aldiz klandestinoak.
Ezkutuko gauak telefono beltzaren ertzean
lerratzen ziren:
"Nork sartu dizu buruan zoriontsu izan behar duzula?",
zioen Komite Zentralaren Idazkariordeak?,
"Ez ote dakizu...?".
Urte anitz geroago jakin nuen
"Nola bururatu zaizu zoriontsu izan behar duzula?",
errepikatzen ziola Osip Mandelstam-ek Nadiezhda-ri
biak deserrirako trenean eserita,
Paradisua, Purgatorioa eta Infernua
balizatxo gris batean zeramatzatelarik.
Gure arrebari,
begien azpian,
goiz elurtsu baten bazterretan,
arrosa urdinen hostoak sortu zitzaizkion.
Eta masailetan,
uhartea galtzen duen txalupa baten uhara.
Ur ernea.
Eskatu poema hartatik gogoratzen dudana:
Ioshua eta Hoxha izenak nahasiak;
Idoiaren lera gorria maldan beheiti;
elurrezko panpinaren irria iluntzean distiratuz.
Urruntzen gindoazelarik,
Belateko gazteluaren hondakinak kristaltzen ari ziren
gure begiekin batera.
Gauak elurraren argia ezkutatzen duela
idatzi zuen inork,
isiltasunak
hitzen metala gordetzen duen eran:
oraindik ere entzungarri dateke
Mandelstam Nadiezhda-ri erranez:
"Zertaz zara kexu? Herri honetan bakarrik
errespetatzen da poesia. Soilik hemen hiltzen dute
poema batengatik".
Joko aringarri baten aurkakoa.
Arrebak eta biok
hegal zuridun tximeletak oroitzen ditugu oraindik.
Hitzezko sareekin, Ezkabako masaletan ehiztari,
hegalak kentzen genizkien:
hatzen artean hauts bihurtutako argia.
Poema hura postontziratu zen.
Poemaren hegalek
ez omen zuten auzo honetako haizea ezer askorik irauli.
Ez nuen j aso zeharkako begiradarik;
inongo irakaslek ez zidan erran
"ez deritzot nerabeentzako egokia";
inongo gurasok ez
"mindu nauzu ene fedean".
Bidasoako inongo ninfulak ez zidan galdetu
"zein zen Hoxha hura?,
zein bere ametsa edo iruzurra?".
Egina dago nire poema; zehaarako ez dakit.
Fait ai lo vers, non sai de cui.
© Luis Garde
| anonimoak |
| mendeak |
| 15 |
| 16 |
| 17 |
| 18 |
| 19 |
| 20 |
| 21 |
| poemen aurkibide alfabetikoa |