anonimoa
- PEDRO ABENDAÑOREN KANTA (1443)—Oinetako lur hau dabilt ikara,
- ARRASATEKO ERREKETA (1448)—Gal didila Untzueta ta Bergara.
—Biola-tronpeta bage.
—Joanikok eta beste askok
—Ozaetaco jaun gazteak;
—Zaurietan kuradu eta,
—Bera axei zat sartu eta
- MARTIN BAÑEZEN ERESIA (1464)—Oinetaco lur hau dabilt ikara,
—Martin Bañez Ibarretan hil dala.
- AHETZEKO ANDEREA (XV. mendea)—Zareta bat bürüan
—zareta bat bürüan.
- BERETERRETXEREN KANTOREA (XV. mendea)—Hiruretan ebaki zaitan armarik gabe bihotza.
—«Abil, eta so egin ezan gizonik denez ageri».
—Buneta erori lürrera,
—Buneta erori lürrera eta eskurik ezin behera.
—Han haritx bati esteki eta bizia zeitan idoki.
—Bost mendietan behera!
—«Ai, ei, eta, jauna, nun düzie ene seme galanta?»
—Hila hain hüllan üken-eta deüsere ez zakienak!
—Bereterretxen atorretarik hirur dozena ümen da.
- BRETAINIAKO KANTOREA (XV. mendea)—Bretaina guztia
- MILIA LASTURKO (XV. mendea)—Sagar errea, eta ardoa gorria.
—Ama andreak apainketan hobia.
—Zeruetako mandatua izanik,
—Eroan ditu hango jauna eta andrea,
—Bidaldu dogu zeruetara kartea:
- ADARRAK EMAITEN DIRA MIRABALLESEN (1619)—Ceruetaric etorri da Moissen
—Adarrac emaiten dira eche orretan
—Nori bere diruetan, arrasshetan.
—Argaitic oi davil puñalchoa paseaetan,
—Pordoechoa duela escuetan.
—Veguietan daquila beteria.
—Receta esque oy abil galdua.
—Eta jan eguic sagar eldua.
- GOIZIAN GOIZIK JEIKI NÜNDÜZÜN (1633)—Bai eta zetaz ere beztitü ekia jelki zenian;
—Bai eta ere alargüntsa gazte ekia sartü zenian.
—Ez eta ere dolütüren bizi nizano lürrian.
—Mündü ororen ixilik eta finko faunari ageririk;
—Lili arraroz eginik eta erdia pozuatürik.
—Egünian lür hotzian eta gaiaz bi besuen artian,
—Astian egün batian eta ostirale goizian.
- FILIPE HANDIAREN HERIOTZEAN (1666)—Hemen, lur guti honetan,
—Eta gure begiak
—Ilunbetan dago hemen
—O Kometa, gizonen
—Dolore handi eta damu
- ALTIBEZEA, ZEUGATI ZENBAT KALTE MUNDUARI! (1688)—Kontu honetan pentsatzen nago
—fundaetan da inbidian
—txintxurrak sarri gorde deuste honrrea eta bizitzea
—disparaetan dakiana da arkabuz ta moskete;
—goruetan ha badago.
—Honetarako mea
—okasinoe guztietan izan da zuen broketa,
—podoreak artu eta joaterren kortera.
—eta Orana lantza banagaz laurak bidaldutea;
—frantses ontzia eukeala belaetarik bilostu!
—Ez eroan hak gainean Balan profeta faltsua
- ANDRE EMILIA (XVII. mendea)—Ehun phiçu vretan, eta
—Mairuetaric guençale
- BELTZUNTZEREN OMENEZ (1762)—Ainitzetan kolpatu,
—Bai eta lapurtarrek
—Eta ohoragailia,
- PARTIDA TRISTEA TERNUARA (1798)—Nigarretan haur gazteak.
—Adio erran eta parti,
—Babazuza eta uri,
—Eta branka pulunpaka,
—Larreak eta mendiak,
—Lur agor eta idorrak.
—Han otsoak eta hartzak,
—Galeretan zahartzea,
—Hango lanak eta penak,
—Astelegun guzietan
—Besta eta igandetan.
- ATARRATZE JAUREGIAN (XVIII. mendea)—Ez eta ere hafi eri gaitz zirela,
—Eta zure alaba tunban ehortzirik.
- ZORTZI TA BAT BEDERATZI (XVIII-XIX. mendeak)—Lau eta zortzi hamabi:
—Ontsa eta aise nahia,
—Bai eta omore onez,
—Pago bat eta bi pago:
—Etxeko etsaietarik,
—Hoitabat urte beteta
—Libro zaitezke hetarik.
- URETAKO SEMEA (XVIII-XIX. mendeak)—Uretarik lanhoa ateratzen da.
—Martin Azantza uretara badoa.
—Uretako semea da hori».
—Bai eta benedika hari eman dion ugatza.
—Botak jauntzi eta igan zaldiari:
—— Bai eta hiri ere, Martin Azantza, Uretako Semea».
—Eta zu zerori heier ogi emaile».
—— Salbu ordena eta, gezurra diok Errege,
—Ez koroa sal truk ere Uretako Semea».
—Eta zerori heien gidari».
- XORI ERRESINOLA (XVIII-XIX. mendeak)—Ni hari hüllant eta hura hürrünago,
—Gaiak urtuki nindizün sasiño batetara.
—Ez eta plazerik
- XORI KANTAZALE EIJERRA (XVIII-XIX. mendeak)—Bat maitatü, eta dena kitatü behar diat;
- XORIÑOA, NORAT HOA (XVIII-XIX. mendeak)—Gibelerat so 'gin eta hasperenak ardura.
—Habil eta erran izok nik egorten haidala,
- XORIÑOAK KALOIAN (XVIII-XIX. mendeak)—Ikus eta ezin mintza,
—Eta ezinbestia?
- ZELUKO IZARREN BIDEA (XVIII-XIX. mendeak)—Bai eta ene bihotzeko
- ZER DA GURE BIZIA... (XVIII-XIX. mendeak)—Oi, zenbat atsekabe gure hara-hunetan!
—Zenbat kirets, bihotz min, goiti-beheitietan!
—Eta bizkitartean ez haiz, bada, herabe,
—Gogoetan egon naiz hekien atseginez,
—Kimeretarik urrun, herrakunderik gabe,
—Bai eta berma laite bizitzera bertzela.
- TRONPATZEA (XVIII-XIX. mendeak)—Nahi badu den utsian haren saretan erori,
—Han nik emanen dereiat arthoz eta ziz asia.
—Eztuk Petirinalako zaragoila luze hetarik.
- LAPURDI, BASA-NAFARRE, ZUBEROA GUREKI (XVIII-XIX. mendeak)—Armadetan bestak handi, etsaia dantzan ari,
—Frantzesak eta espainolak egun eta bizian,
—Eskual herrietan kantatzen behar ditugu aditu;
—Frantzia'ko erregeren dire laudorioetan,
—Eskualdunen ohoretan, espainolen laidoetan.
- MAITEAK BILOA HOLLI (XVIII-XIX. mendeak)—Eta koloreak gorri,
—Eta bera xarmagarri best' ororen gaineti.
- O, PELLO, PELLO (XVIII-XIX. mendeak)—Logale nuk eta
—Irun ezan eta
—Irun ezan eta
—Irun diat eta
—Astalka zan eta
—Astalka zan eta
—Astalkatu diat eta
—Harilka zan eta
—Harilka zan eta
—Harilkatu diat eta
—Irazki zan eta
—Irazki zan eta
—Irazki diat eta
—Jos ezan eta
—Jos ezan eta
—Josi diat eta
—Argia dun eta
—Argia dun eta
- OI ELURRA, OI ELURRA (XVIII-XIX. mendeak)—Hire furia gordina hur hotzetan juaiten,
—Eta ni fier beti,
—Eta ni fier beti.
—Eta nik apaltik lotsa ez bahiz huilant hakit,
—Bortia igaran negin eta
—Huinpetan ezarri eta lurra galerazi,
—Ene odolaren bapurraz hur hotzetan jarrerazi,
—Negin eta beti.
- PRIMA EIJERRA (XVIII-XIX. mendeak)—Arrazu gabetarik,
- PRIMADERAKO FLORIAN (XVIII-XIX. mendeak)—Alferretan e'in dut dena!
—Geroztik nago penetan.
—Etzana ohe batetan!
—Midikuak ekartzen dauztet, bainan oro alferretan,
—Ustez ni sendaturen nauten barber eder horietan!
- SALABERRI APEZAREN SAREA (XVIII-XIX. mendeak)—Eta hamabira luis pagatuz.
—Bai eta ere plazer hartu,
—Eta ororen forniza.
—Eta pusakafia edanez,
—Bai eta ere ihiztariez.
—Hunat joan gabetarik bat».
—Hunat joan gabetarik bat.
—Nahi badute eta ez,
—Saretan sarrarazi fite,
—Nahi badute eta ez.
- SALBATORE GORA DA (XVIII-XIX. mendeak)—Bortietan artzain 'ta ez jaisten ardirik,
—Untsa jan, edan, eta egin lo zabalik,
—Argi eder batetan, leinürü bateki,
—«Kitatzeko sujeta zer ote ahal den,
—Inozent nüzü eta zü joan zite arren!».
- SAN BARTOLOM' ARRATSIAN (XVIII-XIX. mendeak)—Sendagailurik baldin bauzu, orai beharretan nauzu,
- KOMENTUKO PARETAK (XVIII-XIX. mendeak)—Hetarik erdikoa ene bihotzean.
—Eta lagun batekin komentuan ezarri.
—Eta maitearekin han pasa denbora,
—Komentuko paretak, oi pareta finak!
—Doblezka badituzte leihoetan burdinak...
- JUDU ERRATUA (XVIII-XIX. mendeak)—Bai eta ere akorda hemen dringatzia.»
—Bai eta ere edan zien arno hunetik;
—Bai eta ere urtez anitz kargatiak,
—Hetaz izan zizte, oi, segurtatiak.
—Eta ni ezin hilez nabila mundian.
—Espreski horietan izan niz,
—Nola edo zerbait ere gisetan hil nahiz.
—Pasatu izan nintzan hiri, herrietan,
—Kausitzen ahal nintuen gerla guzietan,
—Etsenplu hartu izan aisa horietan,
—Nik samur nahi eta denen adiskide,
—Enetako berdin du, oi, edozein bide.
—Nik ez dut zorrik 'iten batere etxetan,
—Ez eta hartzekorik nehon bazterretan,
—Beti bost sos sobera baditut sakeletan,
—Euri edo denbora on toki guzietan.
—Bai eta ere sinesten direla egiak.
—Nik, buruia nahasia eta errebela,
—Pena guzietarik libro, azken jujamendian.
- BRODATZEN ARI NINTZEN (XVIII-XIX. mendeak)—Gurekin afaitera eta deskantsatzera,
—Eta untzi handian lo dago gaixo haurra.
- BUKETA (XVIII-XIX. mendeak)—Bai eta zetaz ere beztitü ekia jelki zenian,
—Bai eta ere alargüntsa gazte ekia sartü zenian.
—Ez eta ere dolütüren bizi nizano lürrian.
—Mündü ororen isilik eta Jinko Jaunari ageririk,
—Lili arraroz eginik eta erdia pozuatürik.
—Egünian lür hotzean eta gaiaz bi besoen artean,
—Astian egün batean eta oi ostirale goizean.
- EIJERRA ZIRA, MAITIA (XVIII-XIX. mendeak)—Ez eta ere karrunik,
—Zü bezalako pollitetarik desir nüke bi seme.
—Elizala eraman eta han espusa nezazü.
—Antxuekin lo egin eta zeren barurik beihoa.
—Bortü goretan lanape,
—Hur-bazterretan ahate,
—Zü bezalako falsietarik ez dizüt nahi deusere.
- ELORRI XURIAREN AZPIAN (XVIII-XIX. mendeak)—«Anderea, afal zite eztirik eta trankilik,
—Liho-liliz estalirik eta tonba eder batian.»
- ENE MUTILIK TTIPIENA (XVIII-XIX. mendeak)—Gatua eta xakurra.
—Mastañoaren puntalat eta
—Ez eta ere belarik,
—Mastañoaren puntalat eta
—Angeletareko hiriak;
- EPER ZANGO GORRIA (XVIII-XIX. mendeak)—Erremedioak badire eta, zerbitza zaite barberez,
—Eta ez jin eneganat, ni mediku beharrez.
- EZKUTARI HAR NEZAZU (XVIII-XIX. mendeak)—Andre ederrik ikusi badut heietan,
—Zure parerik ez zen ene begietan!
—Eskeini tutzu ohea eta ganbara;
- GOIKO MAHASTIETAN (XVIII-XIX. mendeak)—Bi bonbilkada arno eman buruketan,
—Edan ditzadan gogoz biak zeruetan.
—Txoriño bat mertxika eder horretan
—Txintaz ari da umetxoak pozketan.
—Izango dirade nere orapenetan,
—Ni zoriz nagolarik goiko mahastietan.
- INTXAUSPEKO ALABA DENDARIA (XVIII-XIX. mendeak)—Goizetan goiz jostera joailia,
—Nigarretan pasatzen du bidia,
—Eta kita ezin dukezuna.
—Zu eta ni, bi-biak ginenean,
—Eta orai denbora joan denean,
- BORTIAN AHUZKI (XVIII-XIX. mendeak)——Goizetan eder dizü ekiak leinürü,
—Mündiak jakin eta, ni jakin gabea,
—Bai eta segretia etxek zihaureki,
—Ardiak iler eta plazala dantzara,
—Eta gero gibeleti trüfa eta nausa.
—Hel eta ber'hala jauzten pulardari,
—Lexare gibeleta, oi, Altzürüküko,
—Adio Ahüzki eta Nabolegi,
- BESOZ BEHAR BADA, DEITZEN NAIZ DOMINGO (XVIII-XIX. mendeak)—Guardiek ez naude aise eskuetan,
—Hartza ere badoa oletan ixilik.»
—Soro, alhor dunak, larretan diraude;
- AMODIO TRAIDOREA (XVIII-XIX. mendeak)—Eta tunban gorputza!
- AMODIOA ZOIN DEN ZOROA (XVIII-XIX. mendeak)—Nik maiteño bat izaki eta beste batek eramaki...
—Azken bestetan egin nituen izarraren ezagutzak,
—Harek bietan baietz erranik, pentsa kontentu nintzanez!
- APEZAK ETA NOBLIAK (XVIII-XIX. mendeak)—Apezak eta nobliak
—Eta ezinbertzeak
—Zaharrak eta gaztiak,
—Ederra eta dira fierrak.
—Batailetan behatzeko,
—Heien titulu ederrak eta
- ARGIZAGI EDERRA (XVIII-XIX. mendeak)—Urrats pausu guzian beti pentsaketan,
—Atorra bustia dut bular errainetan,
—«Ez deia bada pena eta dolorea,
- ARRANOAK BORTIETAN (XVIII-XIX. mendeak)—Arranoak bortietan gora dabiltza hegaletan,
—Ni ere beste ordüz andereki kanberetan,
—Orai, aldiz, ardura nigarra dizüt begietan.
—Nola beitüt bizioa, oihanetan kantatzekoa,
—Abis onik emaitez eta egia erraitez banoa.
—Gezür güti erraile beita, ümil eta serios hura.
—Laur urtetako haur gaixua, leial dük hik amoriua,
—Lazükeriak kita eta zerbütxa zelüko Jinkua.
- ATARRATZE JAUREGIAN (XVIII-XIX. mendeak)—Ez eta ere hain eri gaitz zirela,
—Eta zure alaba tunban ehortzirik.
- BALDUMEKO OIHANA (XVIII-XIX. mendeak)—Galeren zoletan burdinaz kargatia,
—Huna arren zer den bestetan fidatzia,
—Eta untsa giltza bere phentsamentia.
—Behar nundiala eta ni laguntu.
—Bai eta jauzerazi buruko huna,
—Ni nuk ni sujeta gaur jinik hire gana,
—Bestek ogena eta eni hintzan mendeki,
—Eta ni baratu orai galdurik lua,
—Eta burdina kargak dutut kharreaturen,
—Akabatzen baniz peritzez galeretan,
—Phena bat badiket sekulakotz zainetan,
—Etsai bat hil eta bestia aldiz bizi,
—Eta ezin mendeka maradikatu hari,
—Bena ez imita sujeta holako,
- BERRIA DUT ADITU... (XVIII-XIX. mendeak)—Gure musketak harturik,
—Baionetak harturik,
—Buruko min bat bil eta
—Han xangrinetan hiltzia.
- ADIOS, IZAR EDERRA (XVIII-XIX. mendeak)—Adios, izar ederra, eta karioa,
—Neure begietako lili arraroa!
—Bihotzez zurekin eta gorputzez banua,
—Izan naiz Aragoan eta Kastilloan,
—Usaina badu eta ondoan arantze;
- ARRIBATU GINENEAN MADRILEKO HIRIAN (1808)—Mila zortzi ehun eta zortzigarrenian
—Eltzeak eta pitxerrak bota karriketalat,
- CHANSON EROTIQUE (1857)—bildu sareetarat.
—Hegalak ditu arinak, eta
—eta bera, heiekila,
- BURDINBIDEA (1864)—Herratua dabila erreketan gaindi,
—Orga-lasterretan du gorputza hedatzen,
—Ostatu guzietan usu edaleak.
—Hurbiltzen den lilia burdinbidetarik
—Bidetan bada diru, irabazi handi,
—Ez bada gehiago urdinik hertzetan,
—Berratzen hari gaitzak joko goibeletan.
—Lau soinen andanetan andreak kofointzen,
—Sortuz geroz iduri larretan egona,
—Ez daki igandetan non den bide ona,
—Holakotarik dire, gizon itxuretan,
—Sobera luketenak hatsa burdinetan.
- APEZ BELTZA (XIX-XX. mendeak)—Eskopeta kargatu nuen neuretzat zorigaitzian
—Ba eta ere deskargatu apez beltzaren gainian.
—Ez nian uste bazela Jainko-semetan gezurrik,
—Ez nian uste bazela Jainko-semetan gezurrik.
—Bortairu Ezpeletako!
- SIRENA TXISTULARIA (1937)—zatietan dijoa.
- LAN ARREA (1937)—aitzur eta lai zorrotzez
Adema, Gratien, Zaldubi —1828-1907—
- XURIKO (1867)—Hatzka zangoz eta besoz.
—Lakastaz eta zakarrez.
—Usain, milik'eta jasta,
—Dena jaten du has eta.
- DEUS (1871)—Hetaz trufatzeko nik eman dut buruan,
—Urus, nahietan deus eskas ez duena.
- BIBA REPUBLIKA! (1876)—Lehengo denboretan Errege batto zen,
—Lehengo denboretan Errege batto zen:
—Bertzeak gainian eta ni beti azpian.
—Bazterretan gizonik ez omen zen lehen,
—Bazterretan gizonik ez omen zen lehen,
—Eta gizona orai beha zein merke den!
—Lehen aitoren seme eta orai burjes!
—Lehen aitoren seme eta orai burjes!
—Lehen zerga eta orai kontribuzione,
—Lehen zerga eta orai kontribuzione,
- GAUDEN ESKUALDUN (1893)—Agur eta ohore Eskual Herriari,
—Bizkai, Nabar, Gipuzko eta Alabari,
—Haritz eder bat bada gure mendietan,
—Zazpi adarrez dena zabaltzen airetan,
—Frantzian, Espainian, bi alderdietan,
—Hemen hiru 'ta han lau, bat da zazpietan.
—Fueroak galdu eta utzi du Eskuara,
—Eskualduna jendetan, eskuara mintzotan,
—Eskualduntasunari eta Eskuarari
—Guri esker Frantziak eta Espainiak
—Eta gainerakoak igorri ihesi.
—Oi indarraren lege latz eta gogorrak!
—Odolez eta Fedez beti berdin garbi,
—Eta libertatean besarka bakea.
Agerre, Jose —1889—
- MAITEMIN-XIRIA ALA NOLA UR-TANTOA (1949)—Ibai tarruak bai eta ere
—Ibai tarruok urandik eta
—Lur-errayetan xirripak franko,
—Maite-sabietan kezka gutiago
- OMEN BAT BIOTZEZ (1955)—T'ertigabeko erriak, inoletan ezez.
—Aatik zoli abesten lengo obenetan lez.
- GARIZUMAN, GOGARTEZ (1955)—Austerrez isten zaide barrua benetan,
—Estuki lazten zaizkit gogaiak muñetan,
—Autsa dela gizona oartzen denetan.
—Jaunari seta gaixtoa ez dugu atxikitzen
- MAITA LEGEA, NOLA? (1959)—Maiteminetan sarri izan da agiturik;
—Garretan errerikan are gutiagorik;
—Orren antzapidetan alegin bederik.
Agirre, Alaine —1990—
- —1— (2017)—neure burua sartu dudan kartzela honetatik eskapatzeko
—giltzaz itxitako gelak eta komunak eta armairuak irekitzeko
—beti zarratuta dauden leihoetan zirrikitu bat zabaltzeko
—ziega pareta-zuri hau urratzeko
—neure burua zulatu eta
—aliketa batzuekin hartu eta erauzteko
- —11— (2017)—eta zertan nabilen galdezka hasi.
—egunkariko elkarrizketa batean ikusi nauela
—eta idazten jarraitu dut.
- —20— (2017)—eta armairuan gorde zituen
—ez nekielako non eta zerekin idatzi
—eta joan denean
—eta gelako irteera seinalatzen duen
- —23— (2017)—leku honetara
—kartzela honetaz gain
—batzuetan bisitarik onartzen ez duena
—besteetan afaririk lorik sosegurik ematen ez didana
—gehienetan gudara eroaten nauena
- —27— (2017)—psikiatrikoan gora eta behera.
—batzuetan, eseri eta altzoan hartzen dudanean
—Liburua ireki eta poema bat irakurtzen dut
—Gehienetan iruditzen zait ez dudala ulertzen
—Batzuetan ordea.
- —28— (2017)—hemen, desleku honetan.
—Eta txikitan bezala
—zure bekain lodi eta bizar zuri-hori
—zure elkarrizketa gorrotagarri
—hemendik, zuk bidali nauzun leku honetatik
Agirre, Eli, Agarel —1911-1935—
- NEGU GAUA (1932)—goimendi haitzetan, ba,
—basoaz hizketa isil-
- ZURDEIA (1933)—ipar lausoak haitzetan
—amilak beteta daukaz,
—Izotz leiarrak zugatzetatik
—daso alde bietara
—alboan inor ikusi ez eta
—mendien gailurretara.
—eta aldiz-aldiz haizeak dakar
—alege pozke hozketan
—hitsaren hitsa benetan.
- HEURE OROIZ (1933)—begietan.
—Mendi bizkarretan
—hizketa isilan
—bihotz hizketa
- ITSASO BAREA (1933)—gora eta behera.
—Aurpegietan
—begietan.
—hara eta hona
—hodei ertzetan
—mendi lerroetan
- HAITZ BARRENEAN (1933)—etxe argi eta zuriak
—bizkarretan usoak letxe
—Zador ertzetan arditxoak
—ira azpeletan etzunda
—eta garbia.
—Hau bai benetan
—poz eta alaiak
- GAUKORRAK (1933)—Bira eta bira
—mendi gailurretara
- GOIZNABARRA (1933)—eta zorrotzak
—hodei baltz eta
—haitz erpinetan
—Lauso egunetako
—ibar eta mendi
—eta zorrotzak
- GURE ITSASOA (1933)—eta goiago hodei ganetan
—heure hondar eta barruan.
Ahamendaburu, Jakes —1961—
- IHESI (1988)—Berun eta altzeiru beltzaran
—eta zaizkidanean ametsen
- GEU... GAZTEAK (1988)—Hasmentan kalean genbiltzan ko eta ke
- GARAI HAIETAKO ZORIONA (1988)—Eskuetan
—asmamena eta iluna
—belarrietan
—malenkoni une amaigaitzetan
—eta larrua ximurtu
—Aldamenetako udainak gauzatzen
—Egun urrun haietan
—eta bere jarioak
—nola hezurretaraino bustitu ninduen...
- BERRIRO DATOZKIGU (1990)—Haiek han eta neu
- EZTIAGOTU ZAIGU (1990)—baserri tristeetan,
—eta inorenak ez direlarik
Aiastui, Jon —1971—
- BOST ARRAZOI (2004)—Eta bost arrazoi badira bekatuan aritzeko.
—Eta bost arrazoi badira oinazeak jota erortzeko.
—Bost arrazoi badira berbetan igeri egiteko
—Eta beste hainbeste behin betiko isiltzeko.
—Bost burua botatzeko eta bost bizirik segitzeko.
—Eta beste hainbeste lekuan geldi geratzeko.
—Eta igande orok dagokion kantua.
- NONGO NOR NOREKIN NORA (2004)—Nongo nork noizetan nortaz,
—Nongo nortaz noizetan nork.
- ULERTZEKO MODUKO POEMAK
NAHI DITUGU (2004)—Infiniturik gabe, eta ahal dela laburrak.
—Ez hiztegi museoetan gordetzen direnetakoak,
—Gogoan geratzen diren horietakoak baizik.
—Bizitzen eta hiltzen, ikusten eta egoten.
—Haizerik gabe, itsasorik gabe, eta ulergarriak,
- BIETAKO BIOK (2004)—Bietako biok dakigu
—Bietako biok bilatzen dugu
—Azken ironia eta azken zartada.
—Eta nik ez dizut begiratu,
—Eta hala jaisten naiz ni
—Eta halaxe ixten duzu zuk
—Bietako biok irabazi dugu berriz ere:
—Ate bat zuk eta igogailu bat nik.
Aiestaran, Ignazio —1970—
- ZER NAIZ NI? (2003)—eta espainiarren artean baskoa.
—eta nafarren artean putobaskoa.
—eta euskaldunen artean euskaldunberria.
—eta abertzaleen artean situazionista.
—eta ezkertiarren artean anarkista.
- ZERGATIK (EZ) NAIZEN ABERTZALEA (2003)—Ez dut Rh negatiborik nire zainetan.
—Lurreko txoko honetatik
- POESIA AUSCHWITZ ETA GERNIKAN (2003)—erreketeek eta nazionalkatolikoek
—Lauaxeta atxilotu zutenean,
—Gernikako bonbardaketa salatzearren.
—Lauaxetaren poesiaren etorkizuna galdu zen,
—Gernikako bonbardaketan.
- SENTIMENDUEN IPARRORRATZA (2003)—Missouri eta Bravo del Norte ibaien artean
—Ameriketako Estatu Batuak ditugu.
—Beltza eta Sungari ibaien artean
—Rhin eta Elba ibaien artean
—Orange eta Olifants ibaien artean
—Ebro eta Aturri ibaien artean
Aire, Henriette —1943—
Akixo, Kepa
- SORGIN IGANDEA (1974)—Gaur eta atzo euria
—nahiz eta otz izan
- ATXABALTAKO EMAKUMEAK (1992)—argia dute begietan,
—eta esku goxoak,
—eta lo hartu ezinak,
—oinetakoak.
—horrela dira nere oroipenetan.
- URKATUA (1992)—beltzitu eta mingaina
—kantuz eta irriz,
—bizi eta heriotz.
—nere loretan
—hilko dira nere besoetan.
Alberdi, Mikel —1960—
- UNADURA (2011)—eta batzuetan maitatzen dut gorrotoa
—eta gorrotatzen dut maitasuna
- SHOPENHAUERREN TRISTURATIK (2011)—paisaia zahar honetan jarraituz gero
—eta memoriaren pisuak
—eta zure laztanak
- ESKLABUAK (2011)—suhar-gaueko ilartitzetan
—eta umetxo beltzak
—han datoz gatzez betetako txalupak
—zaharren memorian eta ametsetan...!
—zapaltzaileen kuraia arma eta metalezkoa zen
—eta euren eginak
—Europako liburuetan kukutzen dituzte
—hemen, urrutiko herrixketan kea ikusten da
—goseteetan gogaitutakoen itxaropen aldakorra
—eta hizkuntza anitzen hotsak
—entzuten hareazko mendien magaletan
—baretzen duen honetan
—zimaurtegietatik esklabuen errautsak
- HISTORIAREN POZOINAK (2011)—batzuetan zuk emanak
—eta nire herriko hiletetara
—eta Albania zaharra ez dago urruti
—eta hor ere antsietatea ezkon-bidaietan
—eta Sorian ahaztuak dira jadanik
—eta nik gogoko ditut laztanak
—gozamenaren bideak gudetan agortu arte
—igurtziak ur gorrizko aintziretan
Albizu, Balendiñe —1914—
- NOIZ ARTE JAUNA? (1945)—Illunpe onetan ero antzera,
—O Jauna! gizonen biotzetan
—alkar maiteko bagendu benetan
- ORINOCO IBAIA (1945)—gaitz da benetan zu amaitzen.
Aldai, Xabier —1975—
- HAU DA AZPEITIA DIOT (1993)—Hau da azpeitia diot eta
—hontzen ulu eta habiak
—eta ez naiz isiltzen ez
—aiton-amonak helduak gora eta behera
—huntzez eta belez bete
—kolore guztietako gizakiak irudimenaren
—zerrautsezko hilkutxetan hilobiratuz
—tabernek jan dituzte herri honetako
- POESIA EZ DA PINGUINOENTZAT (1993)— eta txotx egin zuten
—poemetan gainbeheratzen diren honetan
—goiza urratu duten kaietan
—bizirik itzuli diren honetan
—lur honen sustraietan errotzen dira
—guztiotaz jabetu den honetan
—kristalezko enparantzan auka eta
—munduak ez du eta zure malkoen beharrik
—opilaren adarretan tropoila-uhuri
—hona hemen neutrala hemen paper honetan
—begi ninietan deszifratzen
—mina benetakoa den honetan zerutar jantokiko
—satorrek ametzetatik urkaturik abesten diote:
—taketa bat landatzera
—bekokia odoletaraino lohitzen den jakitera
Aldalur, Arantza —1963—
Aldamizetxebarria, Joan
- NARRAZ (2002)—garbiketa kamioia dela ikusterakoan,
—hormetako gernuen kiratsaz batzen denean.
—baina negarrak bere zoritxarreko uretan
- GORDETA DIZKIZUDANAK (2002)—Zuretzat ditut gordeta
—etsipen unetan
—loretxo bi eta kilkir bat
—arratsalde euritsuetan
—Zuretzat ditut gordeta
—ile luzea genuenetariko argazkiak
—eta txoritokian igarotako orduetan
—zeinetan nik baino beste inork ikusten zaitu.
- GAUPASAK (2002)—Garai haietan
—tabernetako filosofia trukatzen genuen
——batzuetan geureak zirela—
—adiskidetasunaren lehenengo hariak.
—Ustezko manifestaldietan
—Eta barreen artean
—bestetan arasoetaz
—Gaztetasunaren gomutek pizten ei dute
—malenkolia helduen bihotzetan
—horietako bat burutuko ote dugu
- MSS (2002)—eta isiltasuna
—Telefonoa mutua eta
—eta gogoratu izan dut tolon-tolon
—B&Betako gidak.
—Very frio eta bihotza herdoilduta.
Aleman, Gotzon —1953-1978—
- LEHENGO UNE OROIGARRIAK BURURA DATOZKIT (1975)—ikastetxeetako
—ordu labur eta zabalak,
—dena nahastuta eta ixilik...
—poz-aldi eta nahigabetxo guztiak,
—eta espetxea bera
—eta orain,
—zulo honetatik,
- BELDURRA GURE HEZURRETAN (1976)—beldurra geure hezurretan sentitu izan dinagu,
—beldurra ez dun gure buruetan jolastuko,
—Eta
- HURBILTZE GUTIZIATSUA (1978)—Eta sobran zaudete!
—karriketan zehar nabilela,
—elkarrekin zapaldutako espaloi guztietatik,
—elkarri atxikituta, markatuta, ditugu egun haietatik
—elkarri itsatsirik azpimarkatu zaizkigun orduetatik,
—neure urrats isiletara.
- NERAU ERE (1978)—Baita nerau ere hire hiretasuna
—hire sentimenduen konstelazioetara
—zorionez eta zoritxarrez
—Eta segundoak pasako ditun
—Eta denboraren ihardutze-mailua
—Eta hire etortzerik gabeko joatea
Alkalde, Joseba —1955—
- UMEAK IRINTZERA JOLASTEN DIREN BITARTEAN (1986)—eta
—txirlak ernetzen dira tranbiletan,
—mantekeri kirastua eta aintzira zaharrenak
—galipotezko begiradetan barrena
—egun feriatuetan
—Athos, Porthos eta Aramis-en ausardia irentsita
—ilunetan
- BURUMUIN DERRAMEEN AROAN (1986)—telegrafoetako posteetan enredatzen direnean anarkia goraipatzen
—leihotik kale zikina begira ekainaren hemeretzian, zuk eta nik
—biziko arnasa okerra oinaze gorriaren oinetakopean berbilatzearren, zama okatzen,
—ea horma kontrako goitiken begirada enpotratzen zaigun gungunaren aterbean eta lehertzen
—ea kornea, ea retina eta ea niña itsotzerakoaren dzastada
—fender kitarra baten hari marruan itotzen den joten joten eta joten
—gehiegi da eta nekezegi,
- BEROGAILU PARBULARIOEN INTERLUDIOAN (1986)—pasatzen eta pasatzen diren bitartean
—ematea eta
—eta oinaze bero honek jarrai nezan osmiatzen edonondik
Altzola, Juan Baptista
- DOMINGO LOPEZ DE HEGIAREN KANTA (1640)—Vizcaico onetaric, animossoa,
—Castillau yçaiten, Gasteluetaco,
—Ostera eta laster, alcar arturic
—larretan diñoe, si, non, bule, bu,
—berrogueta amarguino, dira heriduac
—ogueta amalau tiro, bronce onezcoac
—berrogueta sei bandera, peleacoac
—mosquete eta lança, contubagaric
—çeure escuetan, echuten doa:
—Curuce gorriagaz, bularetaraco,
—Asco eta gueyago, merecidu oçu
—Escribietan deusun carta gustian
—nola çorretaric, vrten doquean:
—eguiten aguinetan dau, çureçat oea:
—ez eta balira, gustioc, Sanson:
—Mila eta seireun da, ogueta amaçorci
—Ain egun alegrea, acordetaco
—papera gueyago, balcietaco:
—Gasteac eguiçu, dança eta saltu
Amendux, Joan
- HEMEN NATZA ORTZIRIK (1564)—Onak eta onrak bertan munduak edekirik,
—Ahaideak eta adiskideak urte gutiz atzendurik
—Argi gabe, ilunbetan, ustel eta kirasturik.
Ametzaga, Bingen —1901-1969—
- ITSASO AURREAN (1934)—eta zuzpergarri bere arnas gaztun.
—noraezean yn, ametsetan, bakar!...
—eta pozak, nire zoriona abeska
—Arritasuna, gar, nai eta bildurra,
- ERRIMIÑA (1939)—beretarren artean bizia amaitzeko!
—sukalde zarren kea, noiz Iturrieta,
—eta London andiko ta Paris argiko
—zoragarri gustiak ezetan ez dodaz,
- AMERIKARAKO BIDEAN (1941)—norberen erri-maitetasuna
—Iturrieta zarrean
—bakean, poz eta atsegin;
- MONA LISA (1961)—zan eta izangoaren bulkoak ba-datoz
—ametsetako aingeru, atsegin-ekarle;
—Lukreziren edenaz eta Beatrizen
Amondarain, Gaizka —1983—
- NIK EZ DUT EZER EGIN (2002)— eta hiria argiz jantzi negu erdian
—Haizeak ume bat bahitu zuen kometa eta guzti
—Eta jendeak ahozabalik begiratzen zion
—Papelontzietan erretako argazkiak baino ez
—Tabernetan kantu zaharrak entzuten ziren etengabe
—Boteila hutsak pilatzen ziren portaleetan
—Eta bakardadeak bizitako agureak
—Eta eskaileretan agertu zen postaria hilda
—Eta errekak ur gabe geratu ziren egunetik gauera
- IZARA BERRIAK (2002)—Eta etsipenezko hektareak zabaldu ditu egun berriak kalean
—Eta desio guztiak jaretsi nahi lituzkete
—Eta bagoietako jendea eroa banintz bezala
—Eta logelako leihoan etxeko alfonbrak astintzen ditudan bitartean
—Eta pauso bakoitzean galtzen ditudan segunduez
—Zure begiek eta nireek sasoi batez elkar ezagutu zutelako
— eta orain ahazturaren testigu isilak baino ez dira
- HERIOTZA EZ DEN BESTE ZERBAIT (2002)—Eta heriotza ez den beste zerbait sentitu ferekatzen
—Taupadak eta unibertsoa kopa batean urtzen
—Eraman dezadan nirekin alde guztietara
—Eta amaiera heltzean asma dezadan nik neuk neurea
—Loak hartutako parajeetan unibertsoa xurgatzea
—Eta ikusiko duzu nola estaltzen dituen itsaso guztiak belarrez
- GU IZAN GARA (2002)—Eta beste pauso bat eman dugu aurrera
—Eta beste pauso bat eman dugu aurrera
—Eta beste pauso bat eman dugu aurrera
—Eta guk izenik gabeko aberri bat eraikitzea erabaki dugu
Amuriza, Xabier —1941) —
- EUSKAL HERRITIK APARTE (1970)—esku onetan dago mutilak gure justizia.
—Ezker eta eskubira
—hizketan jardun nahiz zaunka egin bardin zan harako.
—Pilatos eta Herodes
—lasai gagoz eta bakez
- BERTSO BERRIAK HORMA ZAHARREI JARRIAK (1972)—batzuk pistolak eta besteak fusilak
—Gartzelan sartu eta lehenengo kolpian
—Baba beltzak nahasturik harriz eta harrez
—Sabela hutsik eta loturik mingaina
—Oraindikan hizketan ez du ikasi-ta
—eta alkahuete bat albotik goardian
- ZUHAITZ-MINAK (1977)—on-txarretan berezten
—Sudurrak eta belarriak
—zulo zaharrak eta berriak
—eta laster aitak
—eta banihardukan
—eta bi pauso alboraturik
—nire erraietako hazia
—nire afanetako zuhaitza.
—gizonetan nor jorik
—Ahaidetasun gehiago
—Eta bedeinkatu zuten zuhaitza
—eta lagun
—eta anaia
—eta segi aurrera
- BERTSOLARITZA (1977)—Egunez eta gauez entzuten dugun haizearen hotsa
—batzutan bare bestetan bizi gaur leuna bihar zorrotza.
—eta han bera hortzen ertzetik hitzak atera beharrez.
—hau eta dena nahi dugu baina ez da uste bezain errez.
—lehena joan zen gaurkoa ere badoa eta zer bihar
Anasagasti, Pedro de —1920—
- ZUREKIN BAT (1980)—Zanetarik zanetara
- EUSKERA (1980)—gizaldien arantzetan,
—Ezpañetan baita bost izkuntza.
—Biotzetan zu
- BIDEAN (1980)—emen eta an.
—bidetan.
Anselmi, Luigi —1954—
- GUSTATUKO ZITZAIDAKEEN (1985)—Eta lokartzerakoan
—eta lapurrak sartu zitzaizkidan
—eta sabaia erori zen
—nahiz eta
—leku guztietako lagunak maite.
—Nahiz eta
—Nahiz eta
- HOR AURKITUKO NAUZUE (1985)—eta edalontzi hutsez
- HAIZEAREN IMITAZIONEAK LAU URTAROETAN (1988)—Ihintzez betetako
—lili-godaletak
—eta behin burutik
—zumardietan barna
—eta, eskuak dar-dar,
—Ilun eta luze
- EDAN-URRIA IZANIK (2000)—eta atariko sarraila
—inguruko lagunetarat huiatuko
—eta, izatez, dituan
—bisaia eta izen berriak;
—laztan ezti eta ele amultsuak...
—bezain hits eta itsusi,
- BI EZPATA (2008)—bizi eta hiltzen gara.
—eta izterbegiek,
—egungo irri eta malkoek,
—egungo solas eta isilaldiek,
—eta ez bertzek.
—eta kontu guti egin
—bizi eta hiltzen gara...
- ANARKIA (2008)—Hastio ditut jainkoak, asmatzen baikaituzte umeek beren jostailuak asmatzen dituzten bezalaxe, eta handik laster, gutazasperturik, umeek jostailuak bezala, bazterrera utzi...
—Hastio ditut epaileak eta presondegiak; borreroak, eliza ilunak, apaiz sasikoak, buruzagi ezgai ergelak, kasernak eta banku-etxeak.
—Hastio ditut dohakabeen negar isilak eta boteretsuen irri-karkailak.
—Hastio dut sua, bazterrak oro erre ordez, bere burua, desio erreprimitu bat bezala, trabatzen eta gibelatzen duelarik.
—Eta euria ere bai, erabateko askatasuna erdietsi eta munduko errauts guztiak lokatza emankor bilakarazten ez baititu.
—Eta itsasoa ere dut hastio, bere burua hareatzetako urrezko kate eta zirgilo merke horiengatik saldurik, ez baitu gainez egiten, lurra eta beronen hazi ustela behin betikoz estali eta ezabatzeko...
- GEHIENETAN URRUN (2008)—Gehienetan urrun,
—Bata zu eta bestea,
- ZORIONTASUNA (2008)—enbatetako itsasoaren
—lur abegikorra atzean utzi eta
—iparrorratza, sestantea eta kartak
—behin eta berriz irakurritako
—eta atzera itzultzeko
—eta oroitmina
—harik eta azkenik hartxo itsuak
- TXOLARREEN BIDEA (2008)—eta, ziur aski,
—eta nire aurrean zebiltzan
Apalategi, Jokin —1943—
- BURU HAUSTEA (1979)—Pentsa eta imajina,
—ekin eta ezin,
—itxaron eta etsi,
—has eta utz.
- EGUN DAGO GURE HERRIAN (1979)—Eta gu herritar zintzoak
—Eta gu herritar zintzoak
—Eta gu herritar zintzoak
Apalategi, Manuel, Sabiaga —1901-1984—
- SUA (1955)—Atarietan garaiak zabal
—Gari jotzeko lanetan;
—Ogi zuriren ustetan.
—Su gar hartatik, bi besoetan,
—Gixagaixoa sutzar horretan
—Txikitan eta haunditan?
—Ez da ikusiko baserrietan
—Joxantonio erre zan eta,
Apalategi, Ur —1972—
- BILUZIRIK (1995)—Bainan exe leuna eta zauritto batzuen aztarnaz osatua da..
—Inguratuko zaitu eta mihizkatuko dizu
- INSTANTE BAT (1995)—Geltoki bakarti horretan ti-en hura
—Gauaren rrraindira ilun eta astunek
- TRAUMAK (1995)—oilianetako lianak bezalakoak.
—beraietaz baliatzen bait gara,
—Traumak dira gure benetako enborrak.
- ITSASOA EMEA DA (1995)—Nenbilen denbora haietan
—Eta xahutzen nituen nire
—Eta mila bider errepikatu nuen
—Eta noski besoak azkartuz joan zitzaizkidan
—Eta nekatzeaz aspertu edo aspertzeaz nekatu
—Eta hau pentsatu nuen:
—Eta emazte haundi eta ezkutu hori
—Uretik atera eta berriro sartuz
—Eta gutaz errukituko balitz bezala
Arana, Joakin, Loramendi —1907-1933—
- ARRANTZALEEN ARRATS-OTOITZA
(VESPERALIA) (1931)— betarte biak
- BARRUNTZA-LEYOAN
(MAITE KANTA) (1932)—Zarata orde, otsera bitez biotz ormetan
—irten-sartuka, joran-izerdi, jarduki-eta
—ekaitz-laño ta elur aurreko bekaizketak.
—amets gorritan, ernemin dauden maitaketak.
—Migura baizik etzan ageri adar ertzetan;
—Ta arreta luzez belarri nago bere mintzora,
—Bañan nerenaz ezin detana. Maite onekin
—Bizi berria txerta dit nere odol-zañetan;
—ene gogoak ikusi baitu aldaketa!...
—biotz-ezurrak bai dute naiko loraketa.
- TXINPARTA-ERESIA (1934)—Noletan zenezaken, enborra, zuk kanta,
—Benetan bai zerala, enborra, ulerkaitza,
—Zinetan zabilz nere barren-nahasterako,
—Min-hiletak baztertuz, alaiari eman,
Aranbarri, Iñigo —1963—
- ADAGGIO (1985)—gizen eta zizaraz betea
—murrailetako erliebeak egiaztatuz
—tximinietako kehetan
—sar eta lasai hitzegin dezagun
—bidaian ezagututako plaietako
—kapelaz eta antioju italianoz
—panteoi beltzetako bare erreak janez
—geza zen aidea eta horia eta
—eternoa eta etsipenez oholeztatua
—gatzagiz ihurtzitako notetan
- LIZAR BAT ITSASOAREN ERDIAN (1989)—Eta mila bestiariotan lehertzen bitsaren arima
—Negar egiten dut zure oinetara
—Malutetan lokarturiko hegazti tristeengatik
—Zilarrezko esnea edanen duten hodeietara
—Ez naiz argi mintzatzen, eta badakit
- NIRE ESKUALTASUNAZ BI HITZ (1998)—Eta sinetsidazue, ez diot aberriari atzea eman nahi
—Baina ez naiz Harguindeguy atxiloketa patrullak
—Buenos Airesko etorbide hutsetara bidaltzen
—Baina ez esan zuetar bat naizenik, galdua betirako
—Ez du atxiloketa agindurik ez du argindar kablerik
—Urteak dira ez naizela aberkideen mahaietara eseri
—Valeryren itsas hilarrietarik habitatuena
—Etorkizuneko umekiak ozeanoetan azalera ezin
—Eta aberkide arrotzak ditut lagun erorian
—Eta uren astintze urduria gero, oihuak
—Marrazoen itzalak eta isiltasuna
—Ez nazazue zuen biktima zerrendetan oroitu
—Haiek ez dira gorrotoaren etxaldeetan bizi
- OROITARRIAK (1998)—Ihes guztietan lagun izanen dugun
—Hangoak eta hemengoak
—Lauak eta akastuak
—Eta euriak bezain higaturik zikintzen naute
—Hodeia eta harrizko ontziaren harrotasuna
—Inon ez diren herrietara zoazenean
Arano, Jon —1961—
- BIZIKLETAN (1985)
- SURIK BAI? (1991)—Ifernuko senperretan naukan
—Itsas-zeru-zolak urdin eta zeleste
—Iraultzarako galdutako kaleetan
- KAMIÑO ZAHARRETIK (1991)—Haren irakurgai apokaliptikoetatik
—Eta lan madarikaturako jaioa dela
—Eta idi kapatua bailitzan
—Poeta-txar bat da Bozik gabekoen ametsa.
—San Juango kamiño motz honetan
—Bizi naiz joan eta jin adorerik gabe
—Besterik ez duzue egiten jakingo eta
—Txiroei dagokien bezala pentsetan.
- ZERBITZARIAREN KOMERIAK (1991)—eta garbitzen saia hadi mundua!
—Hiretaz interesa erakutsi ondoren
—Loreetara gonbitoak
—Mota guztietako irekierak
—Barratik dakuskik hondarra eta plazerra
—Barruan daramak ikusitakoaren mina eta kantzerra
—Berriro jarri zaik —barre gutxi eta azala tenk—
—Gaizki ordaintzen dianari aurpegi txarra eta ez
—Errespetagarriari txarki pagatzea trukean
- ARGI-ILUNAK (2007)—agudo eta fidel asko,
—eguna eta ogia irabaztea,
—eta hezurrak tenplatzea,
- UMEA, GIZONA DATORKIZULA! (2007)—eta gainontzekook ere, zer?
—eta gabiltzan gabiltzanok erne.
- PEGATINARDI rap eroa (2007)—Goizeko zortzietan
—Ez dakit metafora den,
—ala belar-meta kanpora:
—goizeko zortzietan
—eta aldrebes talderantziz,
—jan dizkiete azkazaletako
—Txuriak eta beltxak
—Zoo honetan dira
—Beltzak eta zuriak
—belazeetan ardiak,
—txuri, gorri eta orlegia.
- BELAUN(ALDI) URRATUAK (2007)—eta andeneko puntan
—eta neskei oparitu,
—eta beste bat infernuko etsaiari.
—"Itsusiak eta zaharrak hil bitez!"
—heure amorru eta manifestuak,
—eta imajina ahal zitezkeen
—ginenekoan poetastroak!
—urdeak orain eta beti urde
Arbil
- ABERRIAN OLDOZTUTEN (1930)—Andesetatik dagit
—eta agur hori, noski
—eta arratsalde garbian
—Andesetan bizi naiz
—Andes haundietan!
—eta halare bularra
—lorretan birikak
—eta askatasun guraz!
- TXAPELGILEAREN ABESTIA (1930)—Triki eta traka lankaiak dagi
—triki eta traka geldigabe
—triki eta traka horren laguntzaz
—Batzutan zuri, bestetan gorri
—gaur olergia eta bihar beltz
—nonahi eta beti du buresten
- DONOSTI! (1930)—eta hil arteraino
—bero eta apaina
—eta abesti horrek
—Erbestetarrez
—Lotsaz gorri eta
—naiz eta beti
—nere eztarri eta
Aresti, Gabriel —1933-1975—
- BIZKAITARRA
(Zatiak) (1959)—eta kantadu ezkero
—euskal baserrietan jente diruduna
—Larri nabil ni eta nire laguna.
—Ainbeste neska zar eta gastek desiaduko galaia
—Eta begira non dadukazun Nerbioneko ibaia
—Berdetasunen amaia
—Eta pentsadu egizu ori bere dogula Bizkaia.
—Frabika itsusi orreik benetan zer dia
—berdetasuna ez ikusteko bidean dago aukera.
—Dolore pena tormentu eta neke guztien billera
—Sarri entzun nozue bertso guztietan
—Bizkaia dagoala beti penetan
—Baña orregaitikan enas alegretan
—Enas alegretan da eztot sufrietan
—Banago baketan
—Poz-pozik benetan
—Zerren munduetan,
—Gerade abrasetan
—Merezidu ditugun arriskuetan.
—Ta kristinauak eztegutsie desobedietan itza
—Au da eredua segietako bire gustietan giltza
—Eta itsuen itsueria zantarra dala medio
—Bentajarik etarako
—Eta gusti-gustirik lotsagarriena
- MALDAN BEHERA
(Zatiak) (1959)—Egun honetan nire gogoak
—Orain hemen nago, eremu latz honetan.
—Nire gurariak galdurik, lur hauetan
—erratzak harean, haitzetan kalamuak,
—hezur-lekuetan eztaukat zer-eginik,
—eta gau osoan egondu naiz itzarrik,
—kandeletan ikusiz eulien hegalak.
—Barauetan eztut oinazerik aurkitu,
—eta lo-galeak benedikatu ditu.
—Hermita eroria, hobietako lauza
—eta maitalearen gorputz usteldua;
—ezpaitzekidaten benetan erantzuten,
—zilarrezko ezkatak eta buztan apaina:
—kolore denetan: gorri, beilegi, more,
—Eta indarrarekin eman zuen bizia.
—biak nituen hil, eta eguzki-brintzen
—behera eta gora egiten du hareak,
—eta nire gorputzak ezin egon zutik.
—eta laket bizian etzaten da lotan.
—Pozetan negarrez, doloretan kantari,
—Nire ezpainetan dagoen ur gazia
—eta bere tronkua sugeen buztana.
—eta kamino zabala.
—bide-zihor horretatik.
—mendi honetan dastatu,
—egi garratz bat behar dizut bene-benetan aitortu:
—mertxiketan sartu ditu.
—sasietako orri motza ikusten duzu kolorge,
—eta limoiek,
- SOUVENIR D'ESPAGNE
POUR MESDEMOISELLES SOLANJE ET HELENA GEREZIAGA (1963)—Kapela zuria zeraman gizonak, eta
—museo honetan izenez, laudorioz,
—pilotuaren eta marineruaren
- ZORROTZAKO PORTUAN ALDARRIKA (1963)—Zimentua dakar, ehun kiloko sakoetan.
—Anton eta Gilen zeuden
—Tira eta tira,
—eta
—erori nintzela). Eta esan nuen:
- NIRE AITAREN ETXEA (1963)—eta eskuarekin defendituko dut
—eta besoarekin defendituko dut
—eta arimarekin defendituko dut
- APUR DEZAGUN KATEA (1963)—maisuez eta eskolez.
—Poeta naizen ezkero,
—lau zuhur eta bost ero.
—Gau ilun honetan dakust
—eta ekar zazu handik.
—Eta hau hola ezpazan
- EGIA BAT ESATEAGATIK (1963)—orrietatik,
- BILBAOKO KALEAK (1967)—gora eta behera,
—etxez eta gizonez,
—bizioz eta bekatuz,
—karitatez eta kriminaz,
—eta
—Adiskidetasuna,
—kale arte honetan,
- GIZONAREN AHOA (1967)—azken ehun mila urte honetan...
—kopetan adarrik ernatzen
- JOSEPA MENDIZABAL ZALDIBIAN (1974)—Etarren ama urrikariek
—Etarren amek
—Eta orain semeak
—kaminoetan
—Etarren amek
—eta batez ere
—Eta ETA
—eta arantzeez...
—Hainbeste hostia, alu eta potro...
—eta
—Santa Gurutze honetan...
Aristi, Pako —1963—
- BERDIN DIO (1989)—eta Jehovako Testiguei ez dugula Jainkorik behar
—wiskia, sobreko zopak eta Silvioren abestiekin nahikoa dugu
- SENDIARTEKO ARAZOAK (1996)—etxearen eta gereziondoaren artean
—Laster senarrak haur ugariz beteta
—kanpanbueltaka eta bizkar-gaineka jolasti.
- AMAREN HIZKUNTZA SAMURTASUNA DA (1998)—hegal ustez zorrotzak eta
—atari berriko mugetan.
—Zertarako tximeletari
—egun euritsua eten eta
—larrua maitatzen, eta
- INTERESATZEN ZAIZKIDANAK (2003)—Ipuinetatik elurra eta tximiniak
—eta geografiatik mendi eta haranen izenak.
Arkotxa, Aurelia —1953—
Arotxa, Alex
Arozamena, Jesus Maria —1918-1972—
- NERE ETXEKO LEIO SAPAILLOTIK (1969)—zugaitz hosto hegaletan ondo entzuteko.
—ibiltoki eder, hainbeste kaletarren joan-etorri larri,
—jostaketan dabiltzan mutiko gazte.
—Marina eta Sofia nere lagunak izeneko.
—zirt eta zart, han doa pusketan bi erdi.
Arregi Diaz de Heredia, Rikardo —1958—
- ARABIERA ETA ARABIARREN GORAZARREA (1993)—Zuen hizkuntzaren ikasketari ekitean
—mapetan idatziriko ikur misteriotsuen esanahiek,
—eta aloe tanta bat odolean eriden
—Zoriontsu izan zineten Jemengo palazioetan
—dizdiratsuak dira eta oso altuak
—eta ilargia iluna da haien ondora badator.
—Zoriontsu zineten hirietan ere
—hitzezko eta harrizkoak, oi Iram, oi Bagdad
—Eta orain Ahmad Pariseko geltoki hartan
—nola ez gogoratu jasmin eta hiriak.
—eta Sinimmarrek, harro: «Kentzen bada nik dakidan adreilu bat
—bizantiarrak— neuk soilik». Eta an-Numanek agindua
—Eta atzokoan hementxe bertan seigarren pisutik
—erori zen igeltsero arabiarra lan baldintzak zirela eta,
—lili eta liburuen usain beroak
—amodioa eta ardoa goratuko du
—eta arrenkurak lasaitzeko
—Gorputz eta oihalen usain gozoak
—ipuin, istorio, gutun eta poemez
—hornitzen ditugu urmaelak eta bailak.
—al-Qods eta Bayrut-en itzalek hoztuko dute haizea.
— eta goibeltzen.
- 66 LERRO HIRI SETIATUAN (1998)—Gasteizko plaza eta kaleak lasai zeharkatzean,
—eta etxegainei begiratuz kalkulatzen dut,
—Entzun dut Sarajevoko parkeetan
—eta bat-batean asaldaturik pentsatzen dut
—eta gobernu-bulegoak garrantzizkoak omen direnez
—kalea istilugune bihurtu eta
—Eta bat-batean asaldaturik pentsatzen dut
—eta trenbideak eta geltokiak kontrolatu beharreko gauzak omen direla
—eta berriak ezin izkiriatu.
—Nola egiten ditut erosketak Sarajevon?
—orduak ematen ditut batuketak eta kenketak egiten
—Eta bat-batean asaldaturik pentsatzen dut
—eta zauri horien odola ez da metafora,
—Eta bat-batean asaldaturik pentsatzen dut
—ama sartaldean bizi dela eta ni berriz erdialdean
—eta bi auzoak, anaiarena ere bai, urrunago egon daitezkeela
—eta banaketa horiek ezustekoak direla eta ankerrak,
—Ez da falta Gasteizko inguruetan
—Eta gero errepideetara oinez irten, pardeltxoak bizkarrean,
—inora ez doazen bideetan galdurik,
- ZIN EGITE TELEFONIKOAK (1998)—erosketa-poltsekin batera erortzen da
—eta orbela, ur arreak, leiho goibelak.
—Tronpetak behar ditugu, mesedez, tronpetak.
—erosketa-poltsak lurrean barreiaturik;
Arregi, Mikel —1948—
- EGUN TRISTEAK ETORTZEAN (1975)—eta erosi nahi nuen
—egun tristeetan
—goiz eta arratsaldeetan
—Donostiako kaleetan
—azkenaldi honetan
—eta berrian ezin kabitu
—eta dugu behin ere deseginen
- NI NAIZ (1975)—desertuetako lur
—erre arrailatuetan
- LUR NINTZEN, LURTUZ NOA (1975)—nora ezean nabil eta
—leize zulo beltz honetan
—itsasoaren oinetan
—eta debalde noa
—orain gaztea naiz eta
—zimenturik ez dut eta
- MAITASUNAREN SUTEGIA (1988)—Goizuetatik behera
—Goizuetatik behera
—eta bilutsik
—eta suari
Arrese Beitia, Felipe —1841-1906—
- AMA EUSKEREARI AZKEN AGURRAK (1879)—Nun dira bada zure ume zintzo eta leialen legiak?
—Zorioneko harkaitzak eta zorioneko mendiak,
—Zuek goietan beti euskeldun, ez halan beheian herriak,
—Begietan ia ez dot ikusten Tubalen ume zintzorik,
—Euskereari gorroto eta gozau nahi bere foruak,
—Berbeta eder gozo ta leun hau beste munduko atera,
—Liburuetan ta hizkuntzetan ugari miragarriak,
—Estura honetan lagundutera inor ez da agertuta,
—Hil zaite bada, bakar ta soilik, Paradisuko hizketa,
—Zer ahal daiketzut, Ama, bakarrik agonia estu horretan?
—Zotin, zizpuru, negarrez urtu etzinik zure oinetan,
—Parka eskatu seme danentzat bihotzez bene-benetan
—Zure arimea lagun ipinten Jainkoaren eskuetan.
—Zuaz mundutik adorau baga ez idi eta ez behia;
—Eta, nun dozuz, zeruko arbola, zuk bere jantzi berdiak?
—Errotak klan-klan, taun-taunka olak, eta pil-pil iturriak,
- BIZI DA AMA EUSKERA (1880)—Ni gisajo hau, Amari munka bekoki ta begietan,
—Sur, ezpain, okotz, matraila biain esku eta oin hotzetan,
—Erdeldun askok ikusi arren estura samin orretan,
—Ezerez hutsa bazan legetxe aurrera euren bidietan.
—Gizon argitsu bizi eder bat nun dakustan zeruetan,
—Zuriz jantzita hodei gain baten lauburugaz eskuetan.
—Atsegin eta pozez beterik zerutar danak batera,
—Kantetan dabe: hizketa artean garbiena da Euskera.
—Aitu nituzan zerurainoko zure dei eta deadarrak,
—Negar dabe egin Bizkaiak eta Araba ta Gipuzkuak,
—Negar dabe egin Naparrak eta euskeldun Frantziakuak,
—Eta bertati gazte bat legez oinen gainera zan zutik,
—Eta dirautsa: Ama jatsi naz zeruetatik zugaitik,
—Lur honetara etorri zinan neugaz orai lau mila urte,
—Agur, zerura banoa, eta gehiago ez zan ikusi,
—Ama bakarrik neuri begira eta ni barriz berari,
—Pasino latza irago dot, ai! joan diran egunetan,
—Neure arimau neukan ala ez, ez dakit, gorputz honetan;
—Indar barri ta bizi-bizi bat bihotzean dot sometan,
—Odol gaztea darabildala uste dot neure zainetan.
—Ta datozela txar eta onak danak ikusi nagien,
—Berbeta gozo eder honetan saiatu danok egiten.
—Zuaz, barriro dirautsut eta neure bedeinkazinuaz
—Aldendu nintzan, esku-oinetan laztan gozoz mun eginik,
—Eta anaiok gaitiala izan euskeldun garbi bakarrik.
—Neure anaiak, bat izan beti euskeldun siniskeretan,
—Bat izan geure uste, eretxi, gogo eta asmoetan,
—Fede bizi bat baldin badogu bihotz eta arimetan,
—Bakez oraindik biziko gara mendi, hatx ta ibarretan.
- BEHARGIN ALEGERE BAT (1891)—Hagaitik gaur zeruan gozetan dau poza.
—Non dagoz guztientzat goietan aulkiak?
- HERIOTZEA (1894)—Eta arnasa batek zelan jo, behingo batean
—Kandela itsu eta gelea ilun jarten.
—Eta, azkenez, ontzia dakust uren gainetik
—Hilten danean osoro ez da akabetan?
—Gatx txiki batek ez dau guztia amatetan?
—Ia ez dala gaur batxo bere gomutetan
—Lur honetatik irago eta bai! ahaztu zan!
—Ohetik zana goiz guztietan lehen jagiten?
—Inoz tristerik, eta muturik nengoanean
—Berba eustanak nahi eta nahi ez eragiten?
—Ia hainbeste hilabetetan irauteko?
—Inor bizirik munduan badok aurkietan
—Arboletatik orriak behera datozan legez
—Zelan jausiko garean hire sareetan.
—Hire atzamar zorrotzetara danok hemen.
—Jaiotea da hutsik nahikoa, eta guraina
—Mendietako errekatxorik ez da gelditzen
—Harriak beheruntz egiten dabe garaietatik
—Lurrunak doaz sakonetatik zerurantza
—Eta gizona sortuagaz bat abietan da
—Nahi eta nahi ez, bere azken ta amairantza.
- ARRATIAR SOLDAU BATEN KUBAKO AMESA (1897)—Egun danetan ohi dan legetxe ilunkerea zan heldu
—Gure tronpetak erretretea jo ta zirean ixillu.
—Uste neban nik nekutsazala lehengo hatx eta mendiak
—Eta poztuten nintzan gizenik ikusitean ardiak.
—Esne-esnetan neragoiola halako ames dontsuan
—Eta ez gure ardiak zaintzen Altungo larra gozoan.
- UDABARRIARI (1897)—Kantetan gaur sortitza dana.
—Kantetan horra hor txoritxoak
—Kantetan horra hor bildotsak
—Kantetan negua joan dala
—Kantetan zoraturik pozak.
—Kantetan berdeturik mendiak
—Kantetan baita bere hatxak
—Kantetan soineko berriakaz
—Kantetan joan ziran gatxak.
—Kantetan horra barriz zelaiak
—Kantetan horra loratxuak
—Kantetan goizetik gaueraino
—Kantetan agur dau neguak
—Kantetan basoetan artzaina
—Kantetan gaur jorik txistua
—Kantetan ez dedila bihurtu
—Kantetan dabe zahar ta gazteak
—Kantetan gaur dago pobria
—Kantetan erdu ordu onean
Arrese, Emeterio —1869-1954—
- BAKAR-EGOITZA (1905)—Euskal Herriko gauzetan
- BASOTAR BATEN KANTUA (1911)—lagun detan ekaitza besterikan sartu.
—betor, eta nahiz ondoren izan uritar beste mil' etsai
- AMERIKA (1913)—iritsi eta berehalaxe jiratu banitz ostera.
—Uste txoro bat izanik eta ametsa munduko dena
—Ameriketan zorion guzik, Ameriketan hau t' hura,
—baldin ezpada atzapar eta moko zorrozdun mirua.
—etxeko gauzak beretzat eta auzokoak erdi bana».
—Ez det esan nahi Ameriketan ez dala beste lekurik
- AGUR, EUZKADI (1924)—antxeta bezin larri
—eta itsasontzi hau
—Begietan nik orain
- ETXALAR (1928)—urduri eta lehitsu dihoa —ez daki nora!— betiko hegan.
- KAIOAK (1928)—eta biziko nintzake.
- NERE BASETXEAN (1928)—eta goizero txioka nere teilatupeko maiztarrak.
- ZER NAHI NUKEN (1928)—higikor izan, eta jarraitzez beihere aspertu ezin.
- IBARREKO OLA (1930)—Inoiz ez zaio sortuko beraz herdoil, huntz eta sasirik
—gabi zaharraren tunkutu eta mailuketaren tintinak.
—Gora ba zuek... olajaun eta zuen ekide guztiak
- HIRUROGEITA HAMASEI URTEZ (1945)—hezur eta azal hutsez duridi egina.
—Neurtitz-metagan txindor —ene amets txori—
—oraindik ez baitiot bertso-metagari
Arrieta, Joxe Austin —1949—
- KOPLA GALAIAK (1982)—nire sukar eta lorra
—hiriko hotsa eta hautsa
- EZ DIOT HAIZEARI UTZIKO (1986)—eta errautsak astiro,
—dirakitzazulako eta
— elur eta
—gure planeta hau,
— hazi eta hazi ari zaiguna,
—harik-eta bere luma gorituek
—ahoa kilimatzen diguten arte eta
—harik-eta bere kanta ia soraioak
—begietara gandutua.
—nola nahi zaituzten mendera eta
—ahalegin alferretan ahultzen diren
- DESAMOREA (1989)
- ORDOXELAIKO BIDEAN (1995)—Eta bihotza habitatzen digun
—lekaro soil hauetan
—eta ur uherrez harro erreka
— inkontrolatuek erraietan
— eta Danton guztiak higatzen ari
— osasunezko espetxeetan txandako
— haurtzaroko argazki amoltsuak eta
— stalingrado luze honetan mozkortubak
— eta ganibet fin zorrotzak atezuan
— tristeziaren begirada sorgorretan
— ganibet labanduak orain odol-horbeletan
— karraskari eta behinolako irri-karkarak
— milizkaduren mikrouhinetan
— erreka honetan.
Arrinda, Anastasio —1944—
- BILDUR NAIZ BILDUR (1973)—Ezetasunik ez.
—Maitetasunik ez.
—Basoetako euskal-umeak
- KATEA (1974)—odeietan zear
—tximeleta
- IZAKI-ILLA (1976)—naasketa batean...
—Amesetan gogoa...
- LARROSA GORRIA (1978)—«Anton bat eta Anton bi
—Orixe bai benetan kutsadura.
—Larrosa-gorriak goi-gaillurretan
—iskillu eskas aiek eskuetan
—Faszista kañoiak egaletan,
—«Kondor» abioiak aizeetan
—eskuetan iskillua, motza...
—Euskal mendiak gorri odoletan,
—faszista tankeak aurrera ibarretan:
—sexo-leizeetan alperrik uzteltzen
—gasteria ustelkerietan alperrez...
—arrapakiñetan
— burrukeetan
—mendietako larrosa-gudari.
Arruti, Antonio —1884-1919—
- OLA-GIZONA (1913)—Gipuzkoako meatzetatik,
—Onenetatik
—Aspoak gora! t'arretaz ori
—Dauzkagun bezin poz eta alai:
—Ikazkin eta nekazariak,
—Aizkora sendo gabetanik?
- VOBIS...NOSSE (1916)—Egarri nitzan egiaz eta nai nuan nere eztarria
—Auxe tamala! Auxe benetan dala bai negargarria!
- ILLUNABARRA (1916)—Lan eta nekez inguratuta bizi bazera
—Bertatik eta pozez demaiot agur samurra,
—Ez det intziriz eta negarrez utziko lurra:
—Gaztetatikan maite izan ditut euskal-mendiak
—Noiz edo berriz beko ibarretik mendietara
—Ta arretaz, ernai andik begira beko ibarrera;
Artola, Ramon —1831-1906—
- EGUZKIAREN SARRERA (1889)—Eta goiak tinta fin politak hartzean,
—Mitxeletak urrezko hegotxoak biltzen,
—Eta txori txikien kantuak isiltzen.
—Eta ilun ta triste itsaso haundia.
—Eta itxura dena gelditzen da hila.
—Eta sarri, guk haruntz begira gaudenak,
Artola, Rosario —1869-1950—
- NERE GITARTXOARI (1889)—Nik gitartxo bat baidet maite eta lagun,
—nola denok grazi bat zerbaitetan degun,
—soinua joaz eta gaineta kantari.
—eta memoria 're txit asko argitzen,
Artxu, Balere —1811-1881—
- AGOTA (1780)—Atzo nurbait izan düzü ene ait'ametara,
—Eta ez ditian jünta kasta agotarekila.
—Jentetan den ederrena ümen düzü Agota:
—Bilo holli, larrü xuri eta begi ñabarra.
—Nik ikusi artzainetan zü zira ederrena:
—Bata handiago dizü eta aldiz bestia
—Hori hala balinbada, haietarik ez zira;
Artze, J. A. —1939—
Arzak, Antonio —1855-1904—
- ERREGE TA BERE AMARI (1887)—Izketan astean,
—Zeruetan dezula
—Ta beiñ eta bi bider,
—Zure ezpañchoetan
—Benetan ageri da
—Eta Gurutzia!
—Eta Erregia!
Astiz, Iñigo —1985—
- HARRESIAK (2012)—Itzaletan zabaldu da itzala
—eta laino artean galtzen doaz
—eraiki zituzten haietariko batzuk,
—elkarren besoetara honela jaurtita,
—eta zer gauden hondatzen uzteko prest
—gauzarik behin-behinekoenetan ere,
—eskatzen dizkit zure haragiak, eta
- BESTE GOSARI ETA BESTE GOSEAK (2012)—eta ordubete eman genion elkarri
—gure urte inozoetako Pamplonan:
—kirats zahar eta ezagun hura,
—Madrilgo abenidetara ohitutako
—zure ibilera bihurri eta bizia
—alde zaharreko kale estuetara
—eta Adrianaren logela, hitzik gabe,
—ezkerretara hiltzen utziz.
—eta Bennen aipu hura (oker) berrituz:
—eta hain berri hartan,
—eta hildakoak zenbatuz.
- ESPERIMENTU PRESENTZIALA ESKAILERETAN (2012)—Eskaileretako argiari sakatu eta
—munduaren leku zehatz honetan,
—eta nire ausazko existentziaren
—eta zer beste bizitza amestu didaten.
- ERRAUTSAK (2012)—Zure heriotzaz eta Nireaz ere bai, ze
—eta Urbasa aukeratzen. Arrazoiak datoz gero;
—eta han egon zineten Denak. «Ez daukat beste lekurik
—eta zuekin batera han egoteaz hasi naiz fantaseatzen,
—zuekin batera pasatzeaz; hizketan eta laino artean,
—eta Gure kontuak ez beste iparrik gabe.
—Bat gehiago nintzateke, agian, izebaren eta zure artean,
—bat gehiago Urbasan, Gu eta Besteentzat kozinatzen,
- TEOLOGIA (2012)—Jadanik izan den eta gerora izango den
—deitzen ditu Rancierrek bere testuetan—,
—eta baliteke zerbait handia gertatzea
—ni ere horretaz mintzo naizen arren
—babesgabe eta bazterreko; komando baten,
—ingeniari nuklear baten eta etxekoandre baten pareko
—ez ekintzena, baizik eta oihartzunena.
- EUSKAL HERRIA (GINSBERG ERARA) (2012)—eta beherantz, 2011ko abenduaren 28a.
—Sukarra daukat, eta ez nago asmakizunetarako.
—eta ez beste munduren batek.
—Sarrionandia Kariben bizi dela diote eta
—Euskal Herria, 88 amona baino ez kobazuloetatik
—Volkswagen eta Daewoo fabriketaraino;
—eta orain zer?, nora zoaz?
—merezi duten bezain eder eta librea?
—Edo akaso nahiago duzu pankarta eta
—turismo bulegoetako existentzia kolaterala?
—Batzuetan pentsatzen dut euskal sukaldaritzaren
—Oinazeak eta nekeak gorabehera, Euskal Herria,
—ilara egiteko barianteetako batean espezializatu eta
—benetan existitzen saiatu behar zenuke,
—baina euria ari du eta ez dakizu zein aldetatik.
—Badakizu haietariko zenbatek gozatu
—eta banoa harekin ohera; hori ere ez?
—eta polizia guztien boten modeloa?,
—Bakeaz eta baketzearen presaz ari zaizkizu denak
—barkatu beharraz eta barkatu ezin denaz,
—eta laguntza humanitarioek:
—ikustekoa nintzen umetan.
—esaten genien protesta ostiraletan,
—ostiraletan arraina baino jan ezin genuelako eta
—Hemeretzirekin Bilbon lehenengoz ETAri ezetza
—Madrilgo atentatuengatik; eta bai, Euskal Herria,
—ordurako banekien ez zela ETA izan.
—Bera ere ez da itzuli eta esango nuke jadanik
—Berriro ari naiz nire buruarekin hizketan.
—Barroteen zein aldetan zaude, Euskal Herria?
—eta garezurraren arteko oreka ezinezkoari?
—Euskal Herria, tigrea eta bildotsa sortu zituena
—Blakek ez zintuen ezagutzen, eta nik ere ez.
—eta New Yorkeko artista ezkertiarrek aurrera
—Egunkaria eta Eginen itxierak aipatu nizkion nik,
—eta berak baietz erantzun zidan, argi zegoela baietz,
—Euskal Herria, zer gezur errespetatu behar nizuke nik?,
—horra egia bat; eta gehiago dauzkat.
—nola luzatzen eta luzatzen dituen lerroak
—Ni ere saiatzen naiz behin eta berriro,
—Euskal Herria, zu zein urratsetan ari
—Euskal Herria, nik lan hamar ordu eta gero euskaltegi,
—gudaroste bat daukazu zure aginduetara,
—eta etxera itzuli zenean Poliziak
—bere existentzia soilagatik, eta gertatze hutsagatik,
—batzuetan zure existentzia besteko indarrez
Atxaga, Bernardo —1951—
- HERDOILAREN TRISTEZIAREKIN BATERA (1978)—ziutate honen soinekoa udazkenetan lanbroa da;
—eta bere sabaia laino baso bat,
—Eta kalatxorien habi eskaleen sakelak,
—eta sukalde proletarioaren argi urdinskak
—Zubi zaharrenetatik
—arrabita baldarren nostalgia kantoietan,
—eta harantzago mozkorrak,
- HUTSALAK MY LOVE (1978)—Hutsalak my love zure zetazko galtzerdi distiratsuak,
—Eta hauskorrak halaber maitasuna eta armiarmaren etxea,
—Berokietan soilik iraun dezaketen Inoiz Beti edo Bihotza
—Eta zure begirada, my love, sagar jelatua,
—espaloi horietatik zakur deslaien haginetan.
—Hatzamarretatik ahate basatiak sortzen zaizkiola,
—Tximeleta kargamentuarekin;
—Eta bota dezakegu baita ere txanpon bat makinan,
—Eta pentsa Bonny and Clyde garela eta zu soineko gorriz;
—Irlaren batetara joanen ginateke, bestalde,
—Edo herri honetako proiektuetan murgilduko
—Eta modako pintorearen maitalea bezain estupidoa dela,
—Iragana aipatzen duzu: hastapenetako uraren burbuila
—Eta poeta panparroiak,
—Eta banku zuzendarien seme-alaben errebolta.
—Tximinoek ez dute planeta konkistatuko zoritxarrez,
—King Kong ez da iritsiko ziutate honetara;
—Eta izar zaharrenaren indar profetikoa profeituz,
—Eta balkoiko geranioa.
- HAREA (1978)—Eta Lurra planetaren airea ere
—Eta odol bete ontzi bat.
—Eta harearen artean zuek ere, gutun
- TRIKUARENA (1990)—eta dakizkien hitz guztiak ekartzen ditu gogora;
—Eta gero pentsatzen du: Amaitu da negua,
—Ni trikua naiz, Bi sapelaitz gora dabiltza hegaletan;
—Eta berriro dio: Hau da nire erresuma, Goseak nago,
—galerazi egiten baitizkio eguzkia, zerua eta sapelaitzak.
—Baina gaua dator, joan dira sapelaitzak, eta trikuak,
—Erreka utzi eta mendiaren pendizari ekiten dio,
—bere arantzetan seguru nola egon baitzitekeen
—Eta bapatean, zeharkatu egiten du
—belardiaren eta kamio berriaren arteko muga,
—Zure eta nire denboran sartzen da pauso bakar batez;
—Eta nola bere hiztegi unibertsala ez den
Aurraitz —1912—
- ZOROA NAIZ (1957)—Ametsen zidorretaz maratu:
- MINGOTS (1959)—Urrun nago. Urrun eta bakar.
—Ixila zelaietaz deadar...
—Oldozkunak asauetan azke,
- ITXAROKIZUNA (1960)—eun zauri maitasun-landetan,
—eta aran ok. Utikan, arrotz!»
—Espetxeetako neke-gauak
- TAMALGARRIA (1965)—Ibillerea astun eta
—...Eta, basoak illetaz
Azkargorta, Lierni —1979—
LEHEN LERROA
(2021)—Hil egin zara eta ezin zaitut ukitu.
—Bart egin zizuten botika usaineko infernu honetara ongietorria.
—Ordularia kendu eta mesanotxean utzi zenuen
—labetik atera berriak diren sagar erreak eta eztia.
—Otsailetan, ohatzean, emaztearen oin hotzak, ate aurreko txakurra uluka;
—baserriaren harria, sukaldeko pertzetatik lurruna,
—gerrirainoko erreka, mutikotako esku artean zizareak eta
—bularretatik ahora, jaioberriaren maina,
—tanto hermetiko bat urkatuen olinpiada matematikoetan.
—Haragietatik apur bat ernatzen al da
—unamaz katigaturiko hormigoi akituetan.
—Gaitzaren zintzurretik hasperen egin eta
—gelako airearen hutsetan.
- ILUNDU AURRETIKO OLIADURA (2021)—Noizbait izan zen edertasunik orain erbestear dauden zelaietan.
—Leihatila horien infekzio kristaletatik, ez da besterik;
—erdizka eta zehar-esanetan sartzen da muturka datorren ilundia.
—Barruetako ateek bikuspide erantzuten dute,
—sartu-irtenkako jipoietan, bi kolpez eta nonahitik.
—alkitran ilunak ultzeratu ditu gelaren A eta B aldea.
- INMUNITATEA (2021)—metafora zinetiko bat bezala,
—azal zaitezen behin, nire iztarretan labain, eta
—benetako etxera itzuliko naiz.
—Eta sinetsi berdin zaidala, baina agian, bihar,
—masokista deitzen didate. Eta hori ere
- ANESTESIA: IHESALDI DISTOPIKOAK
(JOAN-ETORRI-JOAN-JOAN) (2021)—guztia soiltzen da munduaren ipurtzulo honetan.
—Oinetakoak galdu ditut
—Barrurakako matrize honetan zorua beratza da.
—Lur hartu eta bestaldeko zentzuetara iristen zarenean,
—astinduz zapi zuria iragazitako lau haizeetara,
—ebakuntza-gelatik lurralde neurotiko honetako
Azkona, Josetxo —1953—
- HIRUGARREN MILENIOAREN ATARIAN (1993)—Europa izena duen hiri honetan
—eta marru bortitzak aditzen dira bere kaleetan.
—Eta orduko hartan musukatu eta besarkatzeko
—ogidendetako bezero gosetiak
- ARGITZEKE (1996)—eta arima txori
- OLIOZ (2001)—eta azenarioarekin batera;
—eta letxugaren arteko
—eta piperrek
- STACY BURD-EN AZKEN HANBURGESA (2001)—ea zer apeta duen
—eta, ondorioz,
—baratxuriz, perrexilez eta arrautzaz ozen
—tomate saltsaz, ziapez eta letxugaz jori
—eta, batik bat, tipula anitzez ezin hobeki
—erein zutena eta hazi dena,
—Eta jateari atxikitzen natzaiola
—Goiznabarreko 7.43an gelditu da hanburgesa Stacy Burden hesteetan.
- ZURGATZAILE HORI (2009)—eta horrek bost axola dio berari. Geldi-geldi ageri zaigu
—guri zeharo itsatsia, eta malguki zabaltzen ditu bere zurtoinak
—gure atalik minberatsuenetan barrena. Minez estutu eta ito
—eta bertan eroso kiribiltzea.
—ez da makala zurgatze bizimodu anker horretan).
—Honako hau da bere alderik itsusien eta gorrotagarriena:
—kalteez eta oinazeez. Sentimendurik gabekoa da,
- ERAKUSKETA
(19 Bonsai) (2009)—Sustraietatik
—Hartu eta utzi
—zuhaitzetako habiak
—nahi eta nahi ez
—arbola eta ibaia
—bezalakoxeak dira esnetan
—Hosto lapurreta.
—ziza eta basoa.
- IRAUNKORRA (2009)—eta penak dakarren etsipena.
—Itxaropenak, gehienetan,
—Eta hemen ere halatsu.
—Hemen, gehienetan, osoa da ustela.
- HIRU HITZ (2009)—gogoko hiztegietan topatzea.
- GAUEKO SOINU EZAREN PAREAN (2009)—eta lur biluzian paratzen duen gisan.
—eta are mantsoago dira
—Bakar-bakarrik betazal kirrizkadak.
- HEGAN DOAZEN USAINAK (2009)—iragan oneko egunetatik datozkit
—izpiliku eta arrosaren usainak.
—eta naizen bezala izateraino ekarri nau honaino
—Erlojuko orratzek, izan ere, jo eta ke hortzikatzen naute,
—eta hura asebetetzen denean, geldituko dira orratzak.
- BLUES, NIRE ADINEKO BATENTZAT (2009)—Eta horrek kiskaltzen hau hi gehien.
—eta hoa fite etxetik kanpora.
Azkue, Alex
- LOREEN HAUZIAREN BERRI ZABALTZEN DUTEN (1981)—bere faltsukeria eta hipokresi tximistak
—une honetan,
—metraileta erailearen islada dakusat.
— gau alaien amets ilunetan,
— eta hegaletik bere urak isurtzean,
— betidanik bakarmindu ditudan lore eta zuhaitzak,
- ADIMENEAN DATZA (1981)—malko eta nigarren oroigarria,
—busti ditu lur, soro eta landak
—hilargia eta ezezagun bat.
—sabela ireki eta opil bat sokaren hutsunean jarriz
—Hainbat jenderen nigar eta malkoak
—begiak hautsi eta jan ditu
—markesa odoletan ikusirik,
—odola eta erreka inprobisatuak nahastean,
—Hiletaren ondoren
- BARNE MUGEN ERABAKITAN POTO EGIN (1981)—eta amildegian behera erori
—ate zaharren zerrailetan barrena
—Igaro eta borrokaren itxaropena,
—Jaio, bizi eta hil,
—argi saminetan, su koxkorrean
- HAU EZ DUK, EZ (1981)—eta hauts jaurtikia lamo bihurtuz,
—Gurdi zaharretan zenbat ilundura
—eta ipuiak haizeak eramaten ditu
Azkue, Eusebio Maria —1813-1873—
- GAZTEEN BATZARRAK (1896)—eskuetatik alkar hartuta
—eta andra neska zoroak...
—Aratustetan dabiltz neskatxak
—eta mutilak suturik,
—zortziretartean
—eta batuten bedarrak:
—tsantsetan, benetan,
—Donian goizetan
—Gabon gauean besoetati
—eta burruka surrakaz...
- GIZON BAKARTSUA (1896)—eta nor ez da gizona berbaz ez doiana
—Behin baten egoala gauza bat kantetan
—zozoak dagozan lez Marti goizaldetan,
—Mirinakea ona da eta ondo deritzot
—asetan botatea gazte denborea?
- EUSKALDUN BAT (1896)—eta harrak jaten
—ta itxasoetan
—gaur ontzietan
—eta aberastu lehenago.
—eta sarritan amari
—alkantzetako
- MUNDAKAKO EMAKUMEA (1896)—hamaiketakoagaz auzoak konbidau:
—egoteko gizonen kamaina ganetan
—lagun zintzoakaiti beti esamesetan.
—berak legez hartuten hamaiketakoa.
—irabaziko dana jaten eta edaten:
—gedar eta burrukak eta iraun gogorrak.
—Hamaiketan artoa daroa labara
—barria atrapetan asko doaz hara;
—dino: Ai Andra Mari Muruetakoa!
—Eskinia beteta datoz iluntzean
—eta amaituten jakez pozgarrizko egunak.
- MUNDUA BILOIZIK (1896)—baleuke leiho bana eta argi barruak
—eta zatituten dau bere amen bularra.
—Mutiletan etxeko ta auzoko piztiak
—Beti dabiltz burruka nebak eta arrebak
—eta etxean ereiten negar ta atsakabak
—eta beste guztiak deungak eta alperrak.
—benetako barreak batenak ez dira
—Ikusi eizu gizon bat, eta zer gizona!
—Parisen eta Londresen ikasten egona:
—baina euren lapurretak autortu ezinik.
—eta euskalduna entzunda lotsatuten dana:
—eta inoiz ez ziskuan bat bere dirudik:
—Honek lango gizonak topetan dira aurrez
Azurmendi, Joxe —1941—
- PAGOA GELDI DAGO (1961)—pentsaketa luzean
—gogoeta luzean
—Plazeretan igeri
—eremu grinak zurintzen du-eta
—pago jaio eta jeiki?
—hosto guztien begi berdetan
—Zuztar minetan bihurritzen du
- NIRE LURRA, NIRE ANAIAK, NIRE AMETSAK (1965)—niretasunaren poza.
—Nire ez zen edozein bide batetan
—Non gaudenezko gabe gabiltza-eta.
—Errukiz eta isekaz ikusten nituen
—urruntasunetan lausoturik.
—eta ez nindoan inora.
—gaztetako bihotzaren bila:
—Eta egia da erantzunik ez dudala,
- SUAK ERREKO EZ BALU (1966)—eta euriak busti ez.
—eta arratsaldea
—eta lurrak maitasunik
—eta esperantzarik zaharrek.
—eta herriak sofritu ez
—eta —Zenbat da?
- MANIFESTU ATZERATUA (1968)—injustiziarik kometa ez dezazun.
—liburu handietan gure inperiorik.
—muga txar gehiago eta holako zerbait
—Eta txeke zuri faltsu baten antzean
—lehen kanpotik eta barrutik orain.
—Eta San Inazioren, Xabierren, Txurrukaren
—eta Elkanoren eta Habeas Corpusen
—eta nik dakit noren
—eta banatzen
—Oi, libre izatea eta handi izatea
—eta herriaren alde.
—(tabuak errespetatzen ditu),
—Politikatan eta ez zikintzeko
—Eta nire herriari indar egiten zaio.
—aingeruei gizona eta gizonei infernua.
—Gure partiketan ez da inor gelditu
—eta Lirelo
—eta Gernikako arbola
—eta mito guztien alienazioak.
—herriak berak ez bada! Eta denok
—(bertso bat eta gure kondaira guztia)
—(eta zeuri, maitea).
—xinpletasun xinple hau sublimatu nahirik
—misteriotsu asko, ideologien jardinetan.
—ez filosofia batek, ez klasetasunak
—eta ez du hil nahi.
—Eta ez du hilda bizi nahi ere.
—(eta santutzat ere bazeukan eduki
—Irainetako nagusia, Abandoko
—eta unamunismoa
—(eta haren euskaldunondako
—eta filosofia guztietako lezioak
—eta etika lorero guztiak
—eta Europa etabar.
—eta hiru Erregeak ta Estellakoa ere,
—eta gizona zerbait diferente
—eta begiak ixten zituen
—gizonaren eta
—Eta gure herriak ezin du irabazi.
—Ta ezin irabaziko du ere, baldin eta
—Baldin eta teologoek gizona ez dela
—eta Jesukristo bainoago Judas,
—ta errealitatea Marx dela eta ez haren liburuak
—eta Iparragirre ta ez kitarra.
—eta euskal herria edozein herri bat.
—gizon direla eta ez kasta sakraturik
—zeren eta zer kulpa dute beste horiek
—honezkero hiru eta lau ez badaude
—eta eta eta
—zahar eta berri ta denok bat
—Eta nahikoa dugu hori.
—(goizeko ordu bietan ari natzaizu idazten)
Azurmendi, Mikel —1942—
- AKILESEKIN ZEUSEN ATZETIK (1969)—eta hutsaren bukaera
—nere aitzinean hegan motikoak, jolasetan
—eta zergaitik ez nuan
—nere antiparretan heien begirada
—Parte Zaharrean eta Saint Michel karrikan
—sei t'erdietan hasiko naiz bihar lanean
—eta bengantzaz
- ORAIN BORROKARENEAN (1972)—Bakez eta lorez aski. Bakezkeritan ez gehiago ari
—eta lorezkoritan eztare gehiago. Bakezko bertsuez eta
—Bakezkorik ez gehiago konta eta lorezkorik ez
—Izkribuz eta paperez esan zenidan, Mikel, mintzaira
—biz argitara dituzten izkribu ederretan, Mikel:
—«zoaz eta esaiozu Rilke-ri
—eta hilargiaren esneak
—Hogeita hamabost urte, uztaila honetan hemezortzian,
—(eta guziari)
—eta badira hogeita hamabost urte luze.
—eta Erandioko karrikak aipa gabe... eta Eibar.
—Zoaz Mikel, eta joan zaitez betirako
—Bakez eta lorez aski. Bakezko lore eta bertsotan
- JACKSON (1972)—eta beltza hintzelako,
—eta gose dagoen beltzak
—eta beltza hintzelako,
—eta beltza hintzelako.
- ZUMARRAREN KANTORIA (1972)—Lasarteko ola beltzetan Michelinekoek
— hiruretan ebaki zaitan
—Zumarrarenean xehaturik zetzan oporketa
— atorretarik hiru dozena
Azurmendi, Xabier —1934-1996—
Babaki, Jean —1913—
- ILUNTZEA (1931)—haren kantua heldu xara mugetarik.
—haizea badabila mehe eta arin
Balentzia, Joakin —1947—
- HILDAKOEN ARTEAN IZENDATU NINDUTEN
(«EPIKA GARAIAK EZ DIRA IRAGAN») (1988)—hogerlekoak lau pezetetan
—deusetaz pentsatu, burua betetzekotan,
—kontu irrigarri eta ilunak eginez.
—zibilizazio eta kulturaren garaipenak bezala
—hemen ongi informatu gara eta
—egia berri eta zaharrak aldarrikatzen dituzte,
—Urrezko iturrietan edan zuten, bai zera,
—eta orain lehor eta pozointsuak daude.
—eta niri purtxileriak saldu nahi
—baina, hondarrean, nire benetako truke txanpona
—ahots latz eta kementsuzko sorginenak baizik.
—zakar horiek beren paperetan,
—beren sastagaiak eta pistolak kontsakratuz,
—esku geldietan ez itxaroteko modukoa, ordea.
—beren haunditasun eta batasun bortxatuaren
—baina okertu ziren behin eta berriz
- LOTAN ZEGOEN LASAI (1988)—irudi zentsuratu eta iradokor batean.
—Niretzat bai, anitzetan bezala,
—hondar latzak eta hauts umilak
—Bere iztartekoa haragizko eta itzalezko
—itsaso familiar, xume eta otzanetan
—haragizko eta itzalezko marra
—ni besarkatu eta poseditu arte,
—oihu basati eta zorion batez
- EROMENAREN INGURUAN (1994)—edo eta ilusioak errepresentatzeko beste itxura,
—eta egun kanpoko kimika erabiltzen da gehienbat,
—benetako giza aztura hori menperatzekotan,
—garrasi eder eta erlatsa.
- BAZEN BEHIN (1994)—eta nik halaber uste dut
—eta ezin naiz etengabe
—behin eta berriz gogoratzen bizi
—eta nahigabeen ahanzturaren alde
—neure burua eta denbora
—eta horrela ere behin betiko
Barandiaran, Gotzon —1974—
- BIDE HORI (2004)—Begituizu estrata iturrian utzi eta
—Begituizu sasi-masusten hankapean olgetan,
- BI EMAKUME HARAGO (2004)—kantari baltzarana eta soinujole errumaniarra
——labankadez jaiotzen diren horietakoak—,
—zimurrak alkandoretan,
—hotza afarietan eta
—koilara erdi azukrek eta
- EZ DEN LURRALDEAN (2004)—Aktoreek amaieratik hasten dituzte elkarrizketak,
—berpiztu eta desagertu egiten dira,
—euria hodeietara itzultzen da
—kea zigarrokinetara legez.
—fisika modernoa, etxekoandreen egunerokoa eta
—estatu kolpea, elektrodoak eta
—albistegietako aurkezle ospetsu egin eta
—arrats gorrietako isiltasuna
—eta honek, saiatu arren,
—txaloak jaso eta frantsesez hitz egitera.
—Poeta izan asmo duenak
- AHOTAN IZAN NAZATEN (2007)—besaulkietara itzuliko naiz.
—horrexegatik ekin behar diot orain eta hemen.
- OSTONDU SAKON POZA (2007)—ospela eta bekaitza,
—Harri eta guzti dator ekaitza
- ARGAZKIEKIN ZORRETAN (2007)—Itzaletan oroimena ere
—zaude ganbara honetan
—omenaldi eta arrakalen artean.
—Gurdibide berrituetatik noa
—lagunekin iturrietan elkartzera,
—uretan joateko aginduta,
- ALDAMIOKO GIZONAREN BURUAK (2007)—behin eta berriro
—behin eta berriro lurra
—behin eta berriro kolpatzen du
—behin eta berriro
—behin eta berriro
—behin eta berriro
Barandiaran, Iñigo —1964—
Barberena, Eneko —1983—
- ETIOPIA (2004)—Igurtzi eta gero,
—ipuinetan bezala,
- WELCOME (2004)—paretan zegoen kartel xumean
—"7etan Seberon"
—Batzuek demokrazia daukate ahoetan,
Barbier, Jean —1875-1931—
- ESKUALDUN HILERRIAK (1902)—Kurutze, lore eta elorri xuriak
—Primadera goizetan etxealdetikan
—Udako arratsetan zeruko izarrak,
—Ihinztatuz doazi lur meta nabarrak:
—Angelus erran eta buru-has emanak
—Leheneko paretan pilotak zartatzen.
- TRAIDOREA (1910)—Argizaria eta izarrak
—beti emaiten da ikaretan
—zeinatzen dela kopetan.
- BIZIAK HILARI ETA HILAK BIZIARI (1916)—miletan haiz baliosago.
—otoitz eginez neretako!
- BIBA, BIBA FRANTZIA (1919)—bazoan lasterretan!
—Eta hor, bet-betan
—Ene bularretan
—itzul eta pika
—jo huen intziretan.
- GURE HERRIA... GURE! (1924)—Alor handian aita belarren metatzen
—eta bere lanean aita zen xoratzen.
—hariztegiak eta pagodi ilunak.
—Bainan, hortxet, bet-betan, landa bazterrean
—iduri du direla betan mudatuak...
—Eta, kolpe berean, zu aberasturen..."
—Ikare daldaretan aita emana zen
—eta guk gure haurrak haziko... zerekin?
- HARPEKO GIZONARI (1929)—Ixturitzeri hurbil, harpe handietan
—Aitorren semea zen bizi mendeetan
—hartz eta otsoekin beti guduetan
—ihizi basak oro zauzkan ikaretan!
—Bet-betan, zoko hartan zerbait ikaratzen...
—eta, berriz piztuak, zaizkote xutitzen!
—hortxetan zaitezke ongi zafratuak!"
—Eta gero, harpean zer izan da ote?
Baroja, Serafin —1840-1912—
- KARLISTEN PANPARROIKERIAZ (1874)—gosea eta egarria.
—markesak eta kondeak!
—Gure egunetan, beti bezela
- LUTXI (1875)—Eta ez dezu inor gabe
—Eta bik, baten partez,
—Behera eta gora,
—Nik maite det bat, eta
- ARRATS IZUGARRIA! (1880)—hodoiak su garretan balitz bezela
—Huri leial gaixoa garretan dana
—eta zartatu orduko, tximist kolpean
—beta goibeldu.
- VIVA ESPAÑA (1898)—baioneta zorrotz
—Eta zuek laster gloriaz betea
- LOIOLAN (XIX. mendea)—hor txarrabeta ta han filarmonika.
Baztarrika, Unai —1982—
- SAROIAK (2014)—Denboran atzendutako saroietan
—Itxitura antigoalekoak, zabaltasunean, zelai itxi gaitzetan.
—Urki eta altzezko baso heze galduen testigu isilak.
—Jentilak eta jentil izan nahi ez zuten haien halabeharrezko adiskideak.
—eta ahapeka entzun da
- ARRAKALAK (2014)—Gurpil zoroan batera eta bestera.
—Jainkoak gizaki egin zituzten eta bolbora usaina edonon.
— herri baten barne jarioetan.
—Berriak ere zahartu ziren, eta berriagoak heldu.
—Arrakala ilunetan egin zituzten lubaki berriak
—Eguzki izpiak nekez iriosten ziren lubaki hezeetara
—Eta bakeaz dihardute batzuek eta besteek
- ZURIA (2014)—Oihal zurixkak paratu dituzte errepide ertzetan,
—harrizko horma galaietan iltzaturik
—Hizki lodiz eta larriz idatzi oihal zurian.
—polizia etxeetan isildutako garrasi urratuen maindireak dira
- IRAGANAZ (2014)—Harizko bonbilla zaharretako alanbre goriez mintzo ginen.
—Soinketako irakasle aski zahartuez barre egin genuen.
—Atzeko kaleetan falta ziren harlauza zatituez egin genuen hausnar.
—Urrats motzeko eleak ziren, errekastoak ere urdindu zazizkigu eta.
— eta iraganaz dihardugu berriro.
- MALKO MARRAZTUAK (2014)—Tatuatutako mlkoak eskegi dituzte horma zurietan.
—eta irudi luke kale ertz honetatik
—albora begiratu eta ezikusiarena egiteko.
—Errepide zabaletan bizi ara.
—Bidezidorrak ahazteko bidean dira, eta bitartean
- KANPOAN EURIA (2014)—Film honetan euria ez da atrezzoa eta euria ari du.
—Hodeiak beltz eta lodi.
—laukizuzena eta ertz zehaztuen jabe.
—Kanpoan euria ari du eta gaur ere
Becas, Charles, Harrazpi —1847-1911—
- LARRESOROKO SEMENARIOA (1896)—Seminaristen moltsero eta saltsero Lille
—Bai eta erretorikan baxelier egile;
—Hunen eskuetan haur bat, balin bada langile,
- BI SENAR-EMAZTE (1897)—Ostatutik lekora, bapo eta eder,
—Eta ximiniatik gizonak laratza:
- MARTIN KOXE (1902)—Nafartarra naiz, eta deitzen Martin Koxe
—Ongi jan, ongi edan, ase eta gelditu.
—Eta gu heiekilan zahar eta gazte.
—Nago prest eta presto berak deitu arte.
—Zorrietako menta dudan errementa,
—Dena den hiretako; huna testamenta:
—Pipa toxa, zahato, mando eta manta;
- SANTSIN (1906)—Alabainan, mozkortua Bet-betan ezin senda!
—Etxera-eta andreari erraten omen dio
—Eta zion, han nonbeitik, elorri bat athera.
—Santsin hunen iduriko zenbat den bazterretan!
—Zenbat nigar, eskatima, igande arratsetan
—Gaztedanik dagoena berant ostatuetan,
—Zahartzean izanen da beti trapu tzarretan.
- VARIÉTÉS (1907)—Zorretan ene burua ez baitut nahi utzi,
—Ainhoa Bezkoitze eta han urrun Liginaga
—Nik batekin eta urrun ezagutzen dut Hegi.
—Horren haundi ote diren nago zeru eta lurra.
—Merezi baitut miletan hauts dezadan sudurra
Begoña, Lizar —1996—
- ERDIKO ESPAZIOA (2022)—benetan izateko
—meseta honetan
—runninga benetan
- OPERA PIANTO (2022)—eta astroak, behingoz,
—egunez beltzak eta gauez zuriak
—eta opera baten tankerako negarraldiekin
—Iraganeko bizitzetan
—eta datozen guztietan
—Alephetatik elikatuz, heriotzatik janez,
—jakiteko horietako zein izan den
—eta nola igarotzen ari den ulertzeko
- CYPERUS ROTUNDUS - IV (2022)—eta helarazi gabeko manifiesto atseratua:
- IZ. (BOT.) KAKTUS (2022)— Nola jan mila bederatziehun eta hirurogeita hamalaugarren urtean Perecek irentsi zituen elikagai likido eta solidoen inbentarioa? Nola zerrendatu hamar urterekin izandako galderak? Nola galdetu diskrezioz eta hizkuntza arruntean “nor zara zu”? Nola ez izan norbera ez den beste inor? Nola izan Agnès Varda ilea ebaki gabe?
— Zergatik ebaki situazio baten tentsioa hitz segida batez? Zergatik hitzez ordezkatu gorputzez egin daitekeena? Zergatik ekin? Zergatik egin berrogeita bat solairu eta ehun eta hirurogeita bost metroko kristalezko dorre bat Bilboko Euskadi Plazan? Zergatik Bilboko Euskadi Plazak ez du San Juan Chamulako elizaren antzik? Zergatik antz eta ezberdintasunak sailkatu? Zergatik sailkatzen dira motak?
— Noiz esango dugu mota bereko begiak ditugula? Inoiz izango da jende tristearen egun zoriontsurik? Noiz agertuko da zoriontasuna gordin-biluzian? Noiz biluztuko gara egurrezko hanka luzeen gainean brillantinaz beteta eta erreak ege ahoskatuz? Noiz kantatuko zait belarrira Himalayako balada? Inoiz egon da hemengo hegaztirik Himalaya mendikatean? Noiz izango gara hegazti?
— Zer da bizitza eta zer Bizitza? Zer zen bizitza Timothy Treadwellentzat? Zer ikusiko nuke Treadwellen azken grabazioan? Zer da egingo dudan amaiera-mugimendua? Zer mugitzen da ederren Esne Bidean? Zer edertasun dute etsipenak eta heriotzak? Zer da lehorte batean etsitzen azkena?
Belzuntzeko Bizkondea
- ESKALDUNA (1883)—Eta hek zein ederrak!
—Eta da goxoago.
—Zautan begietarat
—Gauza on guzietan
—Hetan sarri lanentzat,
—Eta ni han nausi!
Benito, Jon —1981—
- ZURRUNBILOA (2001)—Zainak ireki eta
—amaitzen ez den sasitza erreka bazterretan
—eta minez hazi zaizkigun gereziondoak
—Alkandora loratuetan
—ehundegietako lorategi txikiak
—eta berezkoa ez den irribarrea
—aingurak erraietan
—eta bitan
- HAUTU TXIKIAK BIDEA EGITEN DU (2001)—eta intuizioa dugu iparrorratz bakar
—apur bat hitz egin dugu zoriaz eta ezbeharraz
—eta begiak non bildu bilatzen egon gara
—Urdaila nekez eta bakardadez bete zaigu
—bidegurutzetan ezin da etxerik jaso
—Inoiz baino lurtarrago eta zurtzago sentitu gara
- HAN DENA ERRAZAGOA DA BETI (2001)—eta ez dakigu zer
—eta behar ez den hizkuntza
—hariak eta uharte txikiak geratzen dira soilik
- ORBEL ZAKU BAT (2003)—Bestelakoa litzateke izar bat eta zazpi musu entregatzea,
- HASTAPENA (2010)—Lehenagokoak dira ibaia eta mendiak.
—Aspaldikoak lurra eta bidea.
—parkea eta nire gurasoen bizilekua?
—garai ilunetan eliza jaso zuenetako inor ez dago.
—adarretara egiten dute sustraiek,
—jendearekin lotzen ditut galderak, nire kaleetan.
—Nork eman zien harriei jendetasuna?
- PUEBLO (2010)—eta pijamaren gainetik jantzi dio jertsea.
—Aitak maletak jaitsi ditu Seat 124ra.
—lotarako tartea, eta ez kezkatzeko.
—Autobidea ikusi dut ilunetan, beste kotxe
—eta aitaren aurpegia erretrobisorean.
—Betazalak astundu eta amona agertu zait
—loak erreta dago anaia.
—seinaleetan irakurri ditudan herriak.
—Ni ez naizen jendea bizi da paisaia arrotzetan.
—eta belarra aiztoa.
—nahiz eta ez izan aitaren anaia.
—Eta barruko ahots batek galdetzen dit:
—Horretan nekatu denak besterik ez daki
—zenbatetan aldatu duten teilatua.
—nahiz eta hemen bizi den
—«Eta han jaio izan bazina?».
—Tiok zeukan apurra bertan utzi eta
—hemen bizi eta
- LIBRE IZATEA ("Y" BELAUNALDIA) (2010)—Zopa jaten dut eta saiatzen naiz
—eta umetan elkarrekin mendira joaten ginenekoaz.
—Oheburuko irratia piztu eta galtzeko gauzak zenbatuz
- LAU POST-IT 21. MENDEAN
POEMA LIBURU BAT IDAZTEKO (2010)—auzoaz eta nire herriaz,
—maiteminaz eta sexuaz,
—gertatzea nahi nuenaz eta gertatu zenaz,
—eta zatikatu, artifizioz,
—poemak ez diren poemetan.
—Nola ez izan monotono eta monologo?!
- NIRE ETXEA (2010)—sofa honetan bilakatu ziren zure beldurrak gure,
—gaudenak eta joanak.
Berasaluze, Garikoitz —1975—
- ZU GABEKO ARRATSETARA IRTETZEN NAIZENEAN (1996)—Zu gabeko arratsetara irtetzen naizenean
—ikusten ditut auzoetan sartzen
—eta poemak trenetan iristen dira gauera
—bandera honen urrea desioak astintzen du haizetan
—eta irratiak olatuak isurtzen ditu
—metroko linea bioletatik urrunago
—odola bagoietan sartuta
- BI LUR BI TAUPADA BI ITSASO (1996)—luzatu ditugu sarajevo bihotz setiatuetan
—nola negarrak amodio gutunetan soldadu
—hala elurraz poetak kondenatuz
—udazkenak zenbatu apatrida inbentarioetan
—no time for love botaka leihoetatik
- ESANEN DITEN DAGOENEKO (1996)—ez dela anpulu gehiagorik behar tristuraren erretenetan
—zigarrokinen hiletara azaldu direnek
—ezpainak erresuma izkutuetan
—hitza arma da eta herriak ilusioen krespoi
- ESPALOIAN BIDALTZEN DIRA ARBOLAK URTARRILETIK (1996)—neguaren alde honetan
—ilunabar hauskor horien begietan
—single baikara grozny hirietako soldaduentzat
—hormetan iltzatuko ditugu azken malkoak
—udazkeneko negarretan beste ipuinak badira
Berasategi Catalan, Maialen —1989—
- ETSI FALTSUARENA (2021)—biharraz hizketan.
—To eta no eskribitzailearen
—eta subjuntibo eternal horretan mintzo
—segi zuek adokinetan ibili uste
—eta istinga eder horretan ibilian.
—Eta entzungor egin niri.
—Eta bai, konturatu naiz
—(eta bake santua eman).
—ezta gezurretan ere.
—Oraindik ere kanika-zuloetan
- AHAZTU ZITZAIZKIDAN GUZTIAK (2021)—eta are mahai azpiko suontzia ere.
—oso naizela miopea eta
—oso direla hiztunak eta
- LEPOMOZTUAREN POZA (2021)—eta kalean ibiltzea
—eta motzondoa bitartean harroxko
- HORIXE BAINO EZ (2021)—“(...) neure buruaren alderdi aktibo eta indartsu oro ukatuz
aurre egin nion zain egoteari, emakumezkoen patu horri”.
—labarrak eta labar-pintoreak
—itxarongeletarako konplizeak
—Altzariak, hautsa, hurren-axola eta halako
—Neguko goizeko seietan autobusaren zain
—edo iluntzeko zortzietan garbigailuaren zain
—Hori guztia eta amaren seme zintzoek
—guri zainak mozteari eta izozteari uztea:
Berrizbeitia, Luis —1963—
- ESPRESIO PERFETA (1987)—Zein ote da espresio perfeta
—eta handik, urrunera, haitz bat ikusten duzu
—eta haren gibelean eguzkia
—eta zure aurretik egon diren guztiak orobat
—baina zein da horren espresio perfeta
—zein gostarik inoiz erdietsi ere ez ote duzu loriazko une batzuetan
—Herriaren azken erribaletako mugan
—ama enoatuak jauzian etorri eta zartakoz bereizten dituzten arte.
—Eta salbabide duina da.
—eta tabernara bidean
—espresio perfeta gauzak berak dira
- ALEXANDRIAKO AGUREA (1987)—begirada zohardiak eta Historia maite dut.
—Gaztaroan okerreko bidetan amildu nintzen
—hiri zaharkitu honetan nire oroitzapenekin bizi naiz
—hetaz balia poemak izkribatzen ditut
—alosien eta malenkoniaren opari xuhurrak
—neronek neure eskuz josiriko kaierretan.
—munduaren itzulikak finera bakardade sinple honetara
—eta geroari bere oihartzun bat uzteko gogoa.
- LEPOA ETA EZPATA (1992)—Zeru goretan hegaka
- SUSTRAIRIK EZ DUEN ARIMA (1992)—eta ezdeustako eza, haizearen menpe erratzera,
—kondenatua, nostalgiaz eta geldi-minez
Bidaur, Martin —1996—
- HAUTSITAKO SOUVENIR BAT V (2017)—motxila honetan ez dira
—kazetariek auto barrura so
—bihotz-gogorrak eta atzeko aulkian
—txaketa dardarti bat emozio huts
—errepide bazterretako zuhaitz ilarak
—agonia haurretarik nork azkarrago
- PAPEREAN BILDUTA (2017)—kontraesanen tolesturetan
—maite nautenak eta
—eta bizitzari nola heldu
—paisaia berrietan aienatu
- ITZULERA (2017)—goizeko seiak eta erdi
—eta trena bi ordu barru
—eta ni etxera
—gaztelu etzan horietan
—beste guztia maleta barruan
—gero eta gertuago
- ZERUAREN ETA ITSASOAREN ARTEAN (2017)—itsasoa arroketan lehertzen
—eguzkia argazki honetan sartzen
—lau txakur kaiko uretan
—Simone izan nahi eta
—agertu zait ametsetan
—beltzetan moztutako
—itsasoaren eta labarraren arteko
- UHARTEAK III (2017)—jantzien zirrikituetatik
—hezurretaraino sartzen zait hotza.
—garai ahantzietatik
—bizkarra eman eta begiak
—Labirintotik ihes egin eta
—uharteko bidexketan jolasean
—hondarretan orkatiletaraino eta
—uretan belaunetaraino sartuta
- KAPITULAZIOA (2017)—grinak eta minak
—behin eguzkitan erreta
—ba al dago itzaletara
Bidegorri, Iker —1953—
- LUZATZEN DIZUDAN ESKU HAU ONARTZEN BADUZU (1982)—honez gero bi izango gara bide ilun honetan.
—honez gero bi ibiliko gara bide honetan.
—eta gau beltzean
- HEMEN EZ DAGO AMETS EGITERIK (1982)—gazteriaren olgetarako
—ez delako hemen bestetarako erabilgarria:
—ta bestetarako ez.
—itsuek eta gorrek
—Eta, batez ere,
- BIZITZAK BADAKI GARRATZA IZATEN (1982)—Bizitzak badaki hemezazpi urtetako mutiko bati
- NIK NAHI NUKE (1982)—eta bizitza honek zentzurik ez duela
—Nahi nuke eta desira
—ta zeruetako azken izarra itotzen ari dela
—Benetan gustatuko litzaidake...
—eta, batez ere,
—besteen lepoetan
—guztiz garbi, garden eta birginala nintzateke.
—zuek, zuek guztiok eta haiek, otsoak.
—Eta horrela pozik bizi ninteke...
—jende soil eta arrunta,
—eta neure munduan,
Bilbao, Leire —1978—
- ARRAINAK (2006)—itsasoa deritzon ohe kulunkari horretara
- INURRI GOSEA (2006)—eta oraindik ez dizkiotela egunonak eman,
—inurri zelai bat, eta berak ere
—eskudelari gero eta lotuago.
- AZAZKALAK (2006)—Azazkalak azazkalekin garbitzen eta
—ez eta asfaltoko belarraren bakardaderik.
—Eta ez lioke txakur emeen odol arrastoari segituko
—Azazkalak azazkalekin garbitzen eta
—Eta begiak jasoko lituzke lurretik
—bost zentimoko moneta bat bezala,
—poz borobil bat atzamarretan haztakatuz.
Bizkarrondo, Indalezio, Bilintx —1831-1876—
- BETI ZUTZAZ PENTSATZEN (1868)—aditzera ezin eman liteke dizutan maitetasuna.
—gixaraxuak eta bihotza egoten dira txit triste;
—Gau eder alai haietako bat gertatutzen dan orduan,
—faltatu gabe nere oroitzan zaudela egun eta gau;
- IZAZU NITZAZ KUPIDA (XIX. mendea)—hizketan ere grazi ederra, ezer ez dezu txarrikan;
—zu gabetanik ezin bizi naiz, esaten dizut egia;
—zu bazinake arbola eta ni baldin banitz txoria,
—beste fortunik mundu honetan ez det desiatzen, dama:
—haur batek berak izan gaitzala ni aita eta zu ama.
—eta nik ere saiatu bihet ote gintezken konpondu;
—Nere bihotza urtzen dijoa eta ez da misterio
—penaren kargak estutu eta zumua kendutzen dio;
—begiak dauzkat gau eta egun eginikan bi errio,
—gero damua eta malkoak alperrik izango dira;
- HOBE SARTZEA SOLDADU (XIX. mendea)—Penetan daramazkit eguna ta gaba,
—Gosaritzat taloa eta bakallaba,
—hamalau jango eta bi sardin afaldu,
—Kontuz ibili arren eta juizioan,
—beti negarrez eta penetan ibiltzez,
- POBREAREN SUERTEA (XIX. mendea)—negarrez jaio eta
—erropetan koipea,
- KONTZEZIRENTZAT (XIX. mendea)—lehenbizikoan oinetara ta
—Atentzioa begietara
Borda, Itxaro —1959—
- FESTA DA FESTA (1978)—eta soineko eder-ederrak jantziak,
—musika uhainetan sarri haiz galduko
- GIZON JARRIAK (1979)—beren sinestetan motzak,
—eta zilatzen bihotzak:
—Sinesmenetan bizi-hazturik
- JOANEN GINATEKEELA (1980)—atol urdinetan dauden uretara
—Penjab eta Kaxmirreko zelaietan
—gaindi, Zanzkar eta Ladhaken hotzera
—esku legun eta begi amultsuak
- EUSKAL HERRIAN EURIPEAN (1982)—busti eta distiratsu,
—ura hosto legorretan
—urre eta zilar
—Helbururik ezeko bide hutsetan
—gabiltza ilunabar umietan
—Euskal Herriko kaletan
—euri xortak, zigarretak eta ogitartekoak
—Uda batetako lagun beroak
—eta maitasun joanak
—sartzeko eta zerbait chantillydun
—ostatuen ke pizu eta malinetan
—zainetan buru gibeletik
—eta caporal tabakoaren usain
- BEGIRATZEN DUT GOGOAN (1982)—eta sukaldeko malda.
—eta sagutxoen dantza.
—eta larrosen loria.
—eta erran hitzerdia.
—ur eta oihan artean,
- IDATZI NAHI ETA... (1984)—trenbide bazterretan haur kalakariak.
—Ogi puskak trenpatuz arno karatsetan
—sentimendu garratza martxo arratsetan:
—idatzi nahi eta ezin.
—idatzi nahi eta ezin.
—idatzi nahi eta ezin.
—idatzi nahi eta ezin.
—idatzi nahi eta ezin.
- PACEM IN LAPURDUM (1988)—hiri aberatseko karriketan barna.
—jo kidearen kopetatik odola.
- ABERRIA (1991)—Aberria nahi dugu haize hegoaren hegaletan
—fresnesko patioetan paseiatzen
—egunkaria tabakoarekin batera erosten eta
—leihorrak edertzen dituzten brumetan.
—trenetan auhenez lehertzen baina
—mendeetako larderiari ez obeditzen
—gailurrak berotzen dituzten brumetan.
—aberria nahi dugu lanbroaren azpilduretan
—karriketan barrikadak eraikitzen
—ostatuetan munduaren oraina margotzen
—zigarretak biltzen oldartzen
—nahi dugu egunkaria eta tabakorik
—ibaietarik altxatzen diren brumetan.
- HANGO BORTU GAINETIK (1998)—Hango bortu-gainetarik
—beldurraren zainetarik
- OUT (2006)—Zer eta nor naizen
—Zer eta nor nintzen
—Zer eta nor naizen.
- MILIA LASTUR ON THE ROAD (2007)—Baratz aberatsetan ebatsi sagarrak
—Gordeko ditinagu bide bazterretan:
—Eta suaren kantak bizihats erretan.
Borda, Xabi —1981—
- METRIKA KONTUA (2004)—zuloak egin eta joan da denbora
- AZKEN AUKERA (2004)—auto hauetan mugiarazten dut
—aireari metal zaporea emanez
—gurpiletan noraeza biraka
- HARRI METAK (2004)—eta landu behar ditugu lursailak
—eta alorrak atondu
—eta udazkenean harriondoen adarretatik
—eta uzta metatan bilduko dugu
- ATZERAKO ZENBAKETA (2009)—sartu eta irten dabiltza
—noiz hasiko den atzerako zenbaketa
—martizko muinoetan izango dela azken erromeria
—ez diet esango prest dituzula berunezko abarketak
- MUDANTZA (2009)—sarrerako ispilu handia zati txikietan
—kaxetan txukun teilak eta egurrak
—kiribilduta leihoak eta alfonbrak
—fardeletan margoak komuna sabaiko eguzkiak
—ezkaratza eta lokatza
—labea eta zomorroak
- FORENTSEARENEAN (2009)—azala erantzi duzu eta armairuan eskegi
—zainen korapiloa desegin eta oinak atera
—eraztunetatik hatzak idunekotik lepoa erauzi
—eta zu gabeko zu zatoz nigana
—saman musu eman eta
—kirioen ubideetan nabaritzen ditut
—galtzetako botoia askatu didazu eta
—alkoholez betetako poto horietatik
- UDAZKENAREN KALKULURAKO METODOA (2009)—egin azpimarra luze bat behatzetan
—eta hezetasuna neurtuko dugu
—eta aireratu ezinez lurra jotako hitzak
—azkenik emaitza bazterretan zabaldu
—eta bidearen kilometro kopuruaz zatitu ondoren
- NEURRIAK (2009)—ez dut uste loreontzietako sustraiak kableak direnik
—liburuak eta azulejuak ukitu ditut banan-banan
- EZKUTALEKUA (2009)—kaxoiak atera eta leizeak zabaltzen dira
—oraindik idazteko dauden mezuak hormetan
—komuneko koraletara jaitsi dira
—lehoi bat armairuan gordeta
—tximuak eta papagaiak kaxetan
Bordanabe, Jakes
Bordari —1910-1983—
- GAUR GOIZEAN (1969)—Eta etzaitut ikusi
—Zure ezpainetara
—Eta bihotz-begiekin
—Naiz eta aldegina zeran
—Eta lanera
- EGUNAK EGUNARI JARRAI (1969)—Ez eta gunerik
—Ez eta bakerik
- EGUN GUZIZ (1969)—eta guzian
—Eta sekula ez bezela
- NOIZ NAHI (1969)—Naiz eta hila zeran,
—Bai! Atzo eleketa bide,
—Eta onela, noiz nahi.
Cano, Harkaitz —1975—
- BIRIGARRO ERRALDOIAK (1994)—aspaldi honetan galdua dudala hirietara heltzean
—nire ametsetan jada ez duzula bisaia ainubea baino
—galerazia dagoela amodio poemak eta maxakanak
—kale hauetan destilatzea
- ERRESUMARIK ZABALENA (1994)—zaldien begietako hiztegiek
—erromes oro galdurik bere menditarteetan
—nola galdurik itsasoaren bularretara ekia
—udazkenaren hondar abandonatuetan
—bere melodia erorkor eta luzeaz
—gregorianozko murru higatuetan
—hosto bakoitza erredura bat gehiago ezpainetan
—orratz bat tenk jaioberrien bihotzetan
—eta nik
- POESIA FIKZIOA DA
(BAITA ZERA ERE) (2001)—Batzuetan etsipen ikaragarri bat jabetzen da nitaz
—eta beste batek legez kanpoko arrantzan
—Eta batzuetan etsipen ikaragarri bat jabetzen da
—Gau baten amaieran ohartzea, bortitz eta bat-batean.
—Egunsenti errudun hori eta izango zirenik ere
—Konturatzen garela honetaz eta hartaz
—eta hori ere ez nahikoa
—Hori batez ere. Hori eta bizitzan galtzen dugun
—garaiz eta aspaldi ez egiteagatik
- BASQUIAT (2001)—beltzek eta zuriek baztertua
—gustu orokorraren begietan
—eta kantari blonden ipurtzuloetan
—bere etxeko ateetan eta errezeletan margotzen zuena
—haserretu, poztu, desesperatu eta uzten ziotenean
—lientzoetan bere neskalagunen telefonoak apuntatu
—eta haiekin haserretzean ezabatu egiten zituena
—gauzak ongi nabarmentzeko eta
—eta bakarra.
—Warholekin boxeoan aritu eta irabazi egin ziona.
—bi astetan eta hamar segundotan
—hamar segundo horietako eskumuturraren dardaran
—bi telebista eta bi gramola
—frakasoaren ama eta amama
—arrakastaren semea eta bilo rasta bis biloba
—eta ezabatzeko
—Brooklyngo hilerri honetan
—eta bere koadro bakoitzean
Casado da Rocha, Antonio —1970—
- SUB-18 (2011)—Hiriak eta hiriak
—eta bat-batean...
— eta kopa berbera.
- MAITALE ELEBIDUNA (2011)—munduak ez du ikusi aldaketa
— z eta x gehiago
—Berriz abian jarri eta kito.
- FRESNOS (2011)—baizik eta aurrean ditugunak
—hosto-argiz betetako zuhaitz horiek?
- SUETENA (2011)—espazio jaurtiketa bezalakoak.
—Badaude jin eta joan egiten direnak,
—modu horretan.
- OPORRAK (2011)—guztietako loreak
—eta euria
Casenave, Jon —1957—
Chivite, Beatriz —1991—
- —1-III— (2022)—Fat-ass eta Pretty-eyes pasatzen dira
- —3-VIII— (2022)—nahi genuen tokietara
—eta gosaldu Parisen.
—eta hara hor zu
—eta hona hemen ni
- —3-XVII— (2022)—eta Islandiako errepide batean
—eta pixkanaka
—no, nire erorketetatik
—nire galeretatik
—nire aldaketetatik
Constantin, Jean Baptiste —1847-1922—
- BASOILARRA (1906)—zeren den gutiz, bekanetan entzunik.
—izei tink batetan nahiago da sartu
—eta etsaier ahalaz gordatzeko.
—luto, ulun eta uduriz ja hotza
—Basa oilarra da, goure bortietan
—ederrena ihize hegaldunetan.
—Eta haren korpitzaren egindura
—goiz jeiki eta doa patarra gora.
—bai eta ere haren jan tenoriak.
—eta bertan, zuhain gora baten gaina
—badugu zonbait zanko petan iganik.
—bildu dugu basoilar bat eskietara.
- HOTZEZ (1910)—eskiak barnarik galtzen sakoletan
—norabait nindoan zortzi orenetan.
—zerbait erran die, bat-batetan biek.
—Uste gabetarik hori hala balitz
—ginandiala atzo, anderea eta ni.
Davant, Jean Louis —1935—
- IGANTE XURI (1980)—Bilo barreat eta lili bat ahoan.
—Artzain-bidetan dügü egün Xiberoa.
—Et' arratsetan hüxtüz algarri xoxoak.
- GEREZIAK NON DIRA... (1981)—Eta zeinek daki
- MAITE ZINTUDA (1984)—Maite zintuda eta
—Eta husturik noa
- EZ BEHA POETARI (1986)—Ez beha poetari
—Ez beha poetari
—eta mundu zabaletik
—Ez beha poetari
—eta geroan ere
—nuklearra eta
—Ixil bedi poeta
—poeta xoro hori!
—zu zarela poeta
—hura baita poeta
—eta zutan baitago
Diaz, Isabel —1966—
- ESKOLATIK TXIKITAN (1999)—etxera heldu eta ama
—albo batera eta bestera
—eta ama erdian
—paretetan lurruna
—arropa uretan
—gora eta behera.
- BIDEGURUTZETAN (1999)—Bidegurutzetan topatzen dira gizonak
—Antzinako kondairak hala dio eta hala berretsi ere eskuizkribuek
—Bidegurutzetan gizasemeen topagune
—Bidegurutzetan egiten dute topo gizonek eta bidelagun bilakatu ere
—eta bostekoa despeditzean
—Bidegurutzetan topatzen dira gizasemeak
—Ateak, ezpatak, ibaiak eta oihan magikoak
—Gailurrak, sugarrak, basoak eta haran epelak
—Zubiak, erleak, mendiak eta zelai sorginduak
—Bidegurutzetan erromes, gerlari, kontrabandista, bidaiari
—Munduaren hastapenetatik
—Munduaren hastapenetatik
—Bere bidaietan gizona beste gizonekin aurkitu da beti
—ez bada dorretxetan gatibu direla
—zeren eta emakumeak gutxitan izan baitira bidaiariak
- EKARRI DIDAZU GOGORA (1999)—goizeko ordu txikietan
- LOGIKA FORMALA (1999)—neureganatutakoan eta
Diharassarri, Laurent —1848-1902—
Diharce, Jean Baptiste, Pudes
- LURRAREN PEAN SAR NINDAITEKE (1824)—Borta barnetik zerratu eta ganberan beti nigarrez.
—Pensamenduak airean eta bihotzetikan dolorez!
—Behin maitatu zaitut eta ez zaitut hastiatuko:
—Denbora pasa eta ondoan ez baita nezesario,
Dihinx, Alexandre
- MAITEARI (XX. mendea)—Goiz-arrats bularretan, nuen egarria:
—Eta lurra berregindu primaderarekin,
—Eta pena duena pena duenari
—Eta hurbildu nintzen guziz amultsuki;
Dorbe, Benoit —1815-1898—
- ILE APAINTZAILEA (1858)—Igandetan, bazoaz, plazara
—Jan eta edan, ederki ase,
—Paretaketan zabiltza;
—Eta tratubide guti;
Duvoisin, Jean —1810-1891—
- HAIZE BELTZA MENDIETAN (1857)—Haize beltza mendietan
—Ez da gure aldapetan
—Bildots maiteak, bazketan,
—Ebrotik Arretara,
—Zelai mendietan,
—Larrain oihanetan,
—Haritzak iharrosi dira hiruretan!
—Armetako salan,
—Ezpel eta erramu
—Eta erregeak
—Burutan dabilate gogo eta asmu,
—Xerto hunetarik zer behar den gertatu?
—Ezpel eta erramu
—Bait eta erdaldunak!
—Eta ezar ikara,
- SUPER FLUMINA BABYLONIS (1858)—Eta han, oi Sion, zutaz oroitzean,
—Oro eman gare nigar uharretan.
—Gure arrabitak zumeliketarik
—Galdetzen daukute gure kantetarik.
—Atze herri hunetan kanta dezakegu?
—Zutaz beti, zutaz nere asmoetan...
—Zutaz kanpo banu irri bat hortzetan,
—Xahu! Xahu dena burdin eta suaz!
Egiategi, Martin
Egiguren, Rafa —1948—
- ASTRONAUTARENA (1981)—barru-inguruetan.
—Ur urdinetan igeri
—ez nintzen denboretan,
- PLANTAK (1981)—zure begietan pausatu
—eta nitaz
- ARRASTAKA (1981)—kaleetan zehar.
—Giza-sare monolitiko hauetan
- TXOSTENA (1985)—etorkizun inplizitoetan hil zaitzaten utz.
—hankapuntetan ibiliko bagara ere,
—ez dezatela biltzarretan zure begi urdinek
—Belardietan ez da
—lurrazpiko aparkalekuetan errekeritzen zaituzte».
Eguzkitza, Andolin —1953-2004—
- ZUBI HONEN GAINEAN (1986)—lainopetan dakusadan uhertzak
—dauzkadan plazergune eta ereinotz ziztrinak
- DONALD JUSTICE-REN ARAUERA (1993)—Autobusetan sartu orduko
—eta gidariari txartela ordaindu,
—eta neure aurpegia ispiluan ikusi,
—eta hegoaren beroaz xamurtuko zaizulakoan
—Lo egitean eta ibiltzean,
—jaiki eta etzatean
—ezin zaitut neure oroimenaren landaminetatik iraitzi,
—eta halaz ere
- LEHENENGOZ (1993)—bidezidor guztietan gaindi
—errekastoetan ez direla harri guztiak leuntzen,
—eta larrazkena delarik
—bidebazterretan,
—ipar eta sartaldeko ozeanoez bestaldean dauden herri urrunetan,
—eta berde eta harro eman arren
—eta beti ere,
—hosto eder eta ernamuin gozoko zaizkidan landareak
—ile holli eta begi berdedunak,
—mardul eta fin senditzen direnak;
—haragi gogor eta zailekoak,
—edo eta gertutik heltzean
—bero eta egarri bagina bezala
—Iparrameriketako Hego Sakonean
—Irlandan irak eta goroldioak Islandian bezala,
—erauntsiez —eta haize hotzaz— ernaltzen direla amodioak,
—Grezia, Egipto, Asiriako hirietan,
—Txinako lautadetan zehar,
—Eskandinabiako zoko ilun, Jukatango argietan,
—ibili garelako beti frutu bakarrorren antsietan:
- HITZAK (1993)—labur eta luzeak,
—bihotz handiko eta meharrak,
—goizaldeko hiruretan itzartzen naizenean
—hutsesten zaitudan guztietan.
—Trenez eta automobilez,
—neguminez eta udabetean,
—lurrikaretan eta haizezurrunbiloetan,
—gorrotoaren denboran eta
—barre eta amodioa egitearenean,
—estalpe xume eta amoltsua
Eizagirre, Ekhine —1984—
- BIDE EZEZAGUNEAN (2016)—Aipatu ezineko herrietan gerritik helduta.
—Elkarren lurretan eta ezpain arrotzetan
—gureak ez ziren mapetan gerra.
—borroka prostituta ezin aipatuzko bidezidorretan.
—sasi metafora ezin hobea,
—errezeta sekretua izan baita gure bizimodua.
—bihotza eta bizitza hatz mamitan.
- EAU DE PARIS (2016)—arratoi eta katu kakez
—ahulgune eta alugune
—Eta hala nabil egunero
- GUTIZIA (2016)—txokolate apur bat eta
—hasperen eta irrintziak.
—animozko eta amodiozko basoerdiak.
- UMORE BELTZA (2016)—Ez dugu maite gupida, pena eta erruen bazka.
- AMETS BUSTIAK (2016)—Eta hantxe geratzen dira gehienetan,
—epailearekin eta munduarekin.
—eta eraman nazala urrutira,
Elissalde, Tipi Urruñarra —1793-1855—
- DIPUTATU BERRIAK (1869)—Hogoi eta bortz libera dute eguneko,
—Ontsa bazkaldu eta arrats airetako,
Elizagarai, Biktor —1816-????—
- LANGILEA (1859)—Zer liteke zuen mahainetan?
—Zer liteke zuen mahainetan?
—Gogotik jan eta gostuz edan.
Elizalde, Jean —1883-1961—
- GURE IRRINTZINA (1914)—Soldadoetan nor da tirari lehena?
—Malobretako nork du zango hoberena?
—nahiz eta bentzutu frantsesen lerroak.
—Ondoko egunetan guretuz Berlina
- HEMENGO MANERA (1916)—hobe nuke hor banintz orain eta beti!
—eta oraino... Futxo, zu bezala bizi!
—Begietan beheiti denek zer nigarrak!
—eta hasi karraskan orro eta orro
—Gu gordeak ginauden oihan beltzenetan
—handik abiatzeko geroxago metan
—baionetak distirant gure xixpen puntan
—bihotza kexu bainan alegrantzietan.
—han ginen xutik denak baionetak alto
—Zertako doa hala debruetan barna?
—Dena den, erreketan zitzaizkun "hek" sartu!
—Min egiten daut-eta kasik oroitzeak
—Bertzetan ez baginu frogarik ematen...!
—Deusik ez zen ageri baizik eta sua
—Haste hartan bezala bero eta suharra
—bihotzetan sortu zen berriz ere herra.
—Nola holakoetan ez ahantz beldurra!
—Gelditu zuen beraz, eta gu nausitu.
—Oihanetan gordeak orai eskualdunak
—Bai, ilun dire hemen gau eta egunak
- HIRIKO MANERA (1917)—Zarpak hutsik nabila maixko karriketan
—Bethiri Sants tristea nere begietan!
—Sosik ezin bil eta osasuna galdu:
—Gaua etorri eta tristerik ohean
—Nik sosik gabe eta zergak emendatzen
—laster beharko duzu nigarretan urtu.
—Idek zatzu begiak eta ikus hemen
—Zer etxe itsusiak diren hirietan!
—Eta zer dut oraino hirian ikusten?
Elizanburu, Jean Baptiste —1828-1891—
- GAZTE HILTZERAT DOANA (1860)—Eta nere oinetan tonba dut ikusten.
—Hamazazpi urtetan, zorigaitz dorpea!
—Urus zarenaz geroz Jaunaren oinetan,
—Ez nezazula ahantz zure otoitzetan.
—Soldado juan zen eta nik ez dut berririk:
—Auhen eta nigarrez jausten da bidean,
- APEXA ETA LOREA (1862)—Hi guan eta badakik, nigarrez nauk urtzen.
- AGUR HERRIARI (1862)—Baserrietan galdu haurren gidaria;
—Igandetan mezatik etxera sartzean,
- NERE ETXEA (1862)—Uztarri eta hedeak,
—Ahatxe eta ergiak
—Bi idi handi, kopeta zuri,
—Ahuntzak eta ardiak
- NERE ETXEA (1862)—Uztarri eta hedeak,
—Ahatxe eta ergiak
—Bi idi handi, kopeta zuri,
—Ahuntzak eta ardiak
- OKERTUAK BERE OKERTZAILEARI (1866)—Bietarik ohoinak ez dik bat utziko,
- ESKALDUNA (1867)—Ikusi dut bet-betan, oi! zen den ederra,
—Ez ametsetan, ez ametsetan, nintzen atzarria
—Guan ziren eta nago errege bakarrik.
- XORI BERRIKETARIA (1871)—Lumapean zango bat eta hegalpean du burua.
—Nere aitaz nere ama, nigarretan nik utziez,
—Mintza hakit ahaidez-eta, mintza lagun on hekiez,
—Atzar hadi, atzar bada, berriketari abila,
—Izan ere hunatekoan solas ordainetan bilha.
- LEHEN ETA ORAI (1879)—Eta ez diat ikusi guzien gainetik
—Eta bil bihia?
—Oilo, oilasko eta oilanda gizenak
—Eta beti lanean higatuz bizia,
—Eta gu lanarekin beti guduan.
—Eta han inozentek elgar xahutzen.
—Zinez zorigaitzeko denbora hetan
—Nolako miseria zen bazterretan!
—Pobreak biluzikan nonahi bidetan
—Hotzak eta goseak hilak erdietan.
—Zenbat ama, hetan,
—haurrak besoetan,
—Alferrak libertitzen jauregietan!
—Eta porroskaturik gate zakarkena
—Eta ederrena.
—Eta gu gioratzeko bertzen apaltzea
—Eta laguntzea,
- LAU ANDREN BESTA (AMETS BAT) (1897)—Haurrak bezala jostetan ari;
—Seira truk dira zazpietarik,
—Tantoz orobat bi aldetarik.
—Ez eta ere gorritu sudurra
—Kartak utzirik, eta tantoak,
- LEHEN ETA ORAI (XIX. mendea)—Eta ez diat ikusi guzien gainetik
—Eta bil bihia?
—Oilo, oilasko eta oilanda gizenak
—Eta beti lanean higatuz bizia,
—Eta gu lanarekin beti guduan.
—Eta han inozentek elgar xahutzen.
—Zinez zorigaitzeko denbora hetan
—Nolako miseria zen bazterretan!
—Pobreak biluzikan nonahi bidetan
—Hotzak eta goseak hilak erdietan.
—Zenbat ama, hetan,
—haurrak besoetan,
—Alferrak libertitzen jauregietan!
—Eta porroskaturik gate zakarkena
—Eta ederrena.
—Eta gu gioratzeko bertzen apaltzea
—Eta laguntzea,
- URRUNDIK IKUSTEN DUT (XIX. mendea)—Baserrietan galdu haurren gidaria;
—Igandetan mezatik etxera sartzean,
Elizanburu, Michel —1826-1895—
- TOXA (XIX. mendea)—Deusik ez da guretako!
—Zetaz dut, bai, zeta finez,
—Ni, gau eta egun nabila...
—Arratsetan oherakoan,
—Eta naiz, pipatoa pizturik,
Elzo, Jose —1894-1916—
Enbeita, Imanol, Garbi-Nai —1884-1946—
- EDURRA BILBAON (1930)—zuri eta eder
—baina marduldu eta
—eta gaixoak hemen
—eta gaixoa urian
Erdozaintzi-Etxart, Manex —1934-1984—
- GURE ETXEGIBELEKO HARITZA (1960)—Gure etxekoetan nihork ez zezaken erran.
—Zenbat belaunaldi sortzen, pasatzen eta joaten
—Ikusi hintuen hire enbor inguruan eta
—Gure etxekoetan nihork ez zezaken erran.
—Ez eta ere zenbat ekaitz, haize bolada,
—Harri erauntsi gaixto jasan eta garaitu hintuen
—Gure etxekoetan nihork ez zezaken kunda.
—Gure haur denborako josteta, irri eta nigarren
—Eta gure ametsen
—Gora eta zabal
—Eta gure bihotzaren kontra
—Eta erori hintzen
—Ohorezki eta ixil-ixila
—Ohorezki eta ixil-ixila
—Gure etxondoan sortu eta itzali
—Balaunaldien historia luzea eta urratua!
—Eta ixil-ixila, umilki
—Eta plegatu hintzen
—Etxebarneko zoladuretan
—Eta galdu diagu betikotz
- PRESUNER OHIAK (1961)—Edo bietan, berdin hiruetan
—Hamalaueko eta berrogoieko
—elizatik hil-harrietara
—hil-harrietatik eskolara
—eta oroitzen dira...
—Deitu zituelakotz eta
—Edo bietan, berdin hiruetan
—Frantziako lurraldeetan zeiharka...
—Edo bietan, berdin hiruetan
—Hamalaueko eta berrogoieko
—etxetik merialat eta elizalat
—elizatik hil-harrietara
—hil-harrietatik eskolara
—zenbat urrats holakoetan harat-hunat
—eta elkarrekin oroitzen dira
—Eraiki baititu herri guzietan
—Hitz faltsu hauietaz gure herri hustuak
—Eta, hortxet, herbailduak, debalde utzi
—Hamalaueko eta berrogoieko
—hamalauekoa eta berrogoiekoa
—Eta presuner ohiek
—Hamalauekoek eta berrogoiekoek
—Alemaniako gerletan
—Bildu ahalgeak eta zauriak
—Eta han gaindi ehortzi lagunak.
—Urtean behin edo bietan
—Berdin hiruetan, noiz nola
—Biltzen dira eta elkarretaratzen
—dena xingola, medaila eta girgileria
—eta musika ixilean
—elizatik hil-harrietara
—lore meta eta hitzaldi
—hil-harrietatik eskolara
—eta etxera itzultzen dira erdi edanak
—baina hortaz beste gauzetaz bezala
—hirietan eta herrietan
—bere monumentuak eta kurutzeak
—pruntki eta plantan, neurriz eta edergailuz,
—eta kito!
—Eta gogoan aharrabide
—Eta Alemaniara igorri
—Eta, Migeltxo,
—Gure aitak eta osebak eta anaiak eta herritarrak
—Gerlako haziak eta eginak
—Beren mendiak, ibarrak eta zelaiak utzirik
—Eta hutsik itzuli direnak
—Beren lagunak hilik eta ahal zutelarik
—Presan ehortzirik eta belauniko beti presan
—Mestura eta taloz hazi izanak
—Ez eta ere nigarrez urteak iragaiteko
—Eta intzirika
—Edo bietan, berdin hiruetan
—Elkarretaratzen direnak
—Migel Eiherazaharreta
—Doatzi eta elkarretatik
—Eta bere xingola, medaila, girgileriekin
—14 aldiz eta 40 aldiz
—Eta herri batek ixil-ixila
—geroztik eta aintzina
—oroit-harriak eta kurutzeak
—behin eta anitzetan
—sakrifikatu jendalde eta herrialdeen
- PRIMADERA BIHOTZEAN (1962)—Eta nik errepikatu nere bihotzean.
—Eta ni goxatu nere bihotzean.
—Eta nik gorde nere bihotzean.
—Eta haren gozoa nik senditu nere bihotzean.
— Noa kantuz eta dantzan
— Gogoa su pindarretan
- DOLOREZKO IZARRAK (1965)—Gogoa, gorputza, gaztetasuna, naizen guzia
—Gaztetasunak sortzen duen oldar beroan
—Argi bat ilunpeetan!
—Amodio bat hersturetan!
—Guzien agerian eta entzunean
—Nor da argi beharretan?
—Eta ere zeingehiagoka
—Beren bideetan gaindi:
- AMODIO GALDUA (1969)—Eta
—Eta
- NORI EZ? (1971)—Lagunen irria eta solasa eta kantua?
—Eta nori ez
—Ilabeteak eta
—Ilabete eta urte
—Pusketan ahanztea
—Eta hedaduran
—Eta gozoan
—Izerditan eta lilluran?
—Eta karrikako harrabotsak
Erkiaga, Eusebio —1912-1993—
Erkoreka, Jokin —1991—
- BELTXARGA-KANTA (2021)—eta ondorengo belaunaldiei sudurzulo iletsuak erakusteko
—gaizki interpretatu daitekeen
—hau guztia eta gehiago
- ETXE BATI AIPAMEN LABUR BAT (2021)—baldosetako batzuk pitzatuta daude;
—erradiadoreak eta
—gatza eta sardexkak ere.
—kableak ditu bistan eta aldamioak
—bular eta sabeletik eta
—oinetaraino.
—jendea bizi da etxe honetan,
—etxea itsusia eta pitzatua da
- SYLVIA PLATH ETA LIATZEKO ZIGARROAK (2021)—Zuriak eta obalatuak ziren
—Nikotina beltz eta likatsua
—bronkioetara
—eta
—eta haginen kirrinka.
—Zuriak eta obalatuak dira
- ELUR MALUTA (2021)—Moketadun igande zaharrak,
—eta horien zimurduretatik
—metastasia.
Erro, Angel —1978—
- MARINELEK GOGOA ITSASOAN DUTE BETI (2002)—eta marinelei buruzko poemak
- HILKORRA EZ BANINTZ (2002)—eta halere tasuna ez balidate ukatuko,
- GURE IZENA DAKIEN HERDOILAK (2002)—orain ezpatetan egiten du lo,
—baina batez ere begiradetan.
—eta harkadian ni.
- INSPIRAZIOA (2005)—oharrez eta desordenaz estalitik
—berak chat guneetan esaten zuen modukoa.
—Eta heldu da eta ez dakit gogorik dudan.
—Eta honetaz ari para mintzo, ez genuke behar ordea.
—baina beti amaitzen dut honetaz mintzo
—eta ez larre berdeetan larre berdeez,
- GOIZALDEA (2005)—egon gintezke jo eta ke.
—partitzen izara urdinetatik,
- AP XII, 8 (2005)—igande eta bestelako jai egunetan
—Noticiaseko propagandan eta edonon
—(gogoz onartuko ditut aldaketak,
—eta, apokrifo, sar bezate Antologia
—eta Estraton Sardesekori egotz diezaiotela.
- ERREPIKA, ERRITMOA, ERRITUA (2022)—zor dizut aspaldidanik eta ez dut
—Sidneyko kaleetan aurkitu zaituzte
—sartu nahian. Albistegietan zabaldu dute,
—garaitua izan eta kirola utzi ondoren
—lehiaketara itzuli zinela aurre egiteko
—baizik, poesia arimaren ariketa ere badela
—direla eder eta soseguan biltzen gaituztenak,
OINAZEAREN BARIAZIOAK
(2022)—eta behar zenituzten gauzak oro
—eta goiz argi berritan, itsugarriak
—paretarantz, ez irudituz hila.
- BERTSO-LERROAK NEURTZEAZ (2022)—nagoena gau honetan ezinbestean,
—gizonez betetako diskoteka batean
—erritmo heroiko edo safikoetan,
—desiraz eta poesiaz ufatuta.
- SINEKDOKEA (2022)—Tropoa da, metafora eta metonimia bezala,
—Autobusean nekeza da bidaia. Nahiz eta
—Agian, agian niri, eta niri bakarrik, gogora
—gero eta urrunagoa eta hitzetan neuretzeko bulkada.
—ahal dizut eta buru kizkur beltzarana ere bai,
—tarteka eskaini eta ondoren ukatzen duzuna,
—oroitzapen eta ameskizun ederren segida
—eta nik zure hazpegiak azkenengoz
—gogora ekartzen saiatzeko, zutitu eta ahanzturak
- POETA MAITEA BERRIRO EZ IKUSTEAREN IZU DA (2022)—eta nabaritu dit maitasuna.
—maite, eta ez dit egia esan.
—eta mundua bidezko ez denez,
—Jaunaren bide ez-dakit-zer-etan.
- SAUTRELA (2022)—eta etxeko ispilu otzanduan
—Eta ez da deus gertatzen
—oinazetan.
—beretako baino ez dena,
—eta esan nezakeen orok
—Eta lelori bai lelo leloa
Ertzilla, Manu —1953—
Estankona, Igor —1977—
- POEMA HIDRAULIKOA (1998)—Airea josiz tantak lainoetatik argazkira.
—Telefono kabinetan ahotsak usteldu egiten dira
—Eta seguruenik ez zaude bera.
—eta gatza
—zaldi zoroak zaunka eta eztanda
—kolibria eta lorea eta Eros hatxixa banatzen
—eta azal bat non edan non lo egin non kanpatu
—Batzuetan jantzia lisatzen diozu
—eta zure emaztea da.
—eta gogoratu zara ez zenuela inoiz soldadutza egin:
—hiruretako bat.
- KRETAN IDATZIA (1998)—eta ia beti irabazle atera ohi gara.
—Arrantza, garia eta dantza maite ditugu
—baina badakigu oinazea jasaten eta zabaltzen,
—eta sua eta ura
- LEIHO BAT ERDIREKITA (2002)—betikoa eta iragankorra bereizteko gai diren
—froga haragikoi eta era berean behinena.
—eta ia denbora guztian
—bakarra eta azkena bazina bezala maite bazaitut,
—hasierakoa eta zerrenda luze bateko
- OZEN BARRURANTZA (2002)—eta agian ez dizuete barkatuko.
- NIRE LEKUA (2009)—Nire lekua da bidegurutze horretatik
—belar-ahoen eta hautsezko bideen
—eta sigi-saga hasten
—igelen meandroetatik, izarratutako gauetan.
—baserrien artetik igaro eta ixten dena
—amets eta harri txokorren artean.
—gazte bi behin eta berriz
—eta beste asmo batzuk.
- USTEZ MAITASUNA (2009)—Eta hau da, diotenez, maitasuna,
—ohituraz eta fanatismoz,
—eta autoek zapaltzen atzeko hankak ,
—eta hau da, diotenez, maitasuna,
—ziraun mutilatuak itsasbeheretan katigaturik
—eta soilik aurkitzea tarratatutako oihalak,
—maitasunaren eta arbuioaren artean ateak jo arren jakitea
- HILKETA IRUDIMENEAN (2009)—eta esperantza
—eta putzuen ikuskizuna ordokietan.
—forma bat uretan
—ez dena forma bat uretan
—uhal eta alkohol eta mehatxuen
—Izter mehe gosetiak eta orbainak
—ez zarela bahiketaren
—urteetan
—urteetan
—urteetan.
- ZURTASUNA (2009)—motorra eta argiak
—burua itzuli gau beltz luze honetan
- IAZKO URTEBETEAK HASI DIRA USTELTZEN (2009)—eta kimu berriak,
—eta iluna da,
—Hiletetatik hartuz
—eta bidearen amaieran
—txindorraren hezetasuna.
Esteban, Mari Luz —1959—
- AMAREN HERIOTZAK LIBREAGO EGIN ZUEN (2013)—Harekin izandako eztabaida sutsua, urteetako jarduna, da abiaburua.
—Harekin aurrez-aurrekoan, bereari eusten, berea eraikitzen hasi zen. Beraren kontra baina, nolabait ere, beraren baimenaz, inoiz errieta etorriko ote zitzaion beldurrari ukoaz, bere erabakimena haundituz joan zen.
—Eta orain, hutsunea eta askatasunaren ehundura gordinean, badaki haren heriotzaren egunean bigarren aldiz erditu zela berataz, eta semeari begiratzera behartu zuela.
—Eta orain, semeari begira, burutik pasatzen zaio akaso bere heriotza bere askatasunaren ongarri ere inoiz izango dela, eta hori pentsatzeak, onartu beharra dauka, min latza eragiten dio sabelean.
—Bitartean, laztanak eta kariñoak egiten dizkio, konpartitu ere barreak eta irakurgaiak, eta eztabaidak, sutsuak, kupidarik gabeak. Semea ere horrela libre izaten ikasteko gai izango ote den itxaropenean, eta hotzikaran.
—bihotz-ondoa su-izoztu eta
—metamorfosiaren kirrikan.
- BERANDU BAINA GOIZEGI (2013)—Lotsara itzuli. Bere etxe azpiko arkupeetan, ankak gurutzatuta, eskuaz estututa, pixari eutsi nahian. Neskatila batek «zerri hori!» esan zion eta konprenitu gabe gelditu zen.
—Urteetara, hiztegi berritan eskolatu zen. Izena jarri zion aldez aurretik sentitu ohi zuenari, esangura aitortu zien aspaldiko ametsetako zirrarei, mapa berriak marraztu bere soinean. Plazera anplifikatzen ere ikasi zuen.
—Lagunduriko sexuketan berandu hasi arren, aurki, bidaide aparta topatu zuen. Berandu hasi arren, goizegi, maitale hoberik ez zuela inoiz ere aurkituko ohartu zen. Eta halaxe izan zen.
—Urteetara, lehenaren paretsu batekin izan zen tarte batez, gailurrera zeraman oso erraz, baina bertaratuaz bat abandonatua sentitzen zen.
- SEMEAREN ESKUA (2013)—Zergatik zaude hemen ilunpetan?
—eta non dago orain? --galdetu du--,
- BAKARDADEAN (2013)—euri tanten agurra leihoko kristaletan
—udazken bateko edozein ilunabarretan
Etxaburu, Mikel —1969—
- HORMAK LAU (2011)—zazpiehun eta hogeita hamar gau
—kantoietako amaraunetan)
—hamazazpi mila laurehun eta hogei ordu
—bi mila bederatziehun eta hogei errekuento,
—bat eta bakarra malkoa
—ordu aldaketa tokatzen da
—eta hasperen bat kendu gauari
—milaka udaberri beharko nituzke-eta
—zazpiehun eta hogeita hamar gau
- HOGEI SEGUNDO (2011)—batez ere euria ari duen arratsaldeetan
—euria ari duen arratsaldeetan
—batez ere euria ari duen arratsaldeetan
—euria ari duen arratsaldeetan
—batez ere argia joaten den gauetan
—labezomorroek tronpetak jotzen dituzte
—dakizunean izarretan bilatzen zaitudala
—argia joaten den gauetan.
—batez ere argia joaten den gauetan
—argia joaten den gauetan.
- ETA NIK? (2011)—eta zuk?
—eta zuk?
—eta zuk?
—eta zuk?
—eta zuk?
—eta nik?
- OHITURA DUGU (2011)—Itsasotik sortu diren herrietan
—Itsasotik sortu diren herrietan
Etxahun —1786-1862—
- MÜNDIAN MALERUSIK (1827)—Nihauren funtsetan nahiz izan jabe,
—Hogei eta bi urthik bethe egünin,
—Eta ni, ogen gabia, gaztelin ezari.
—Gaizak untsa phartitü eta gaztelilat jun gero.
—Erdia presu eta bestia sordeisago.
—Jeloskeria batetarik hatsarria oro,
—Ene lagün gaxua bai eta flakia,
—Galerazi gütüzü ni eta etxia,
—Eta thunatü hirur leñhü xarmant.
—Bai eta bost urthe igan-erazi gaztelin,
—Bestetan deitazüt penitentzia eragin,
—Hamasei jakiletan zortzi ziren faltsü.
—Eta halaz naie ni sekülakoz galdü.
—Aitak eta amak esklabo ezarik:
- GAZTALONDOKO PRIMA (1838)—Eretako barberaren zaldia,
—Hanko zerrallü petan itzalin gordia,
—Eta ni kanpun üzten haien etsaier so,
—Aiharitan kapu eta ollasko;
—Eta bestian aldiz kristelaren galtho;
—Eta haiez ajüta eman gero.
—Eta prima ez arrunter behatzen.
—Eta gük dügüna ürgüllia
—Galdü tizü hunak eta uhuria.
—Primak dizü jaunetan sinhestia
—Eta haiez ezin egin phartitzia;
—Harri batetan dizü egin lerratzia;
—Ejer, ümil, gazte, eta bertütetsü
- AHAIDE DELEZIUS HUNTAN (1849)—Hamar urtheren galeretan nahi ükhen naie sarthü.
—Ebili nüzü kharriketan, ene bidaje handitan,
—Amorioz nindaguelarik xarmagarrien huñetan,
—Zelietako Jinko jauna, zützaz nüzü estonatzen,
—Areta amak bost etxetako primü nintzan sortürik,
—Bai eta neskatila praubetan amorio ezartia!
—Nik batetan ezari düdalakoz, izan niz desprimütia,
—Eta beste maiterik zin bat ene phena-gei hartü.
—Eta lehen ützitia orotan fraudaz ideki.
—Eta hik, hen ixilik, egin kondena-eraztia.
—Musde Düfis, jaun Presidenta, eta Musde Andurein jauna,
—Eta ni kundena-erazi naik, nahiz ene huna gozatü
—Bi hilabetez egon nük, lotsaz sabaietan ikhara,
—Inkas eta bizitzen ba'girade biak mündin orano,
—Eta zü ezari neskato etxen, malerus trixtia
—Aita eta ama, sogizie zer den haurren bilaiztia!
—Senharraren hun izan eta zaharrak errespeta.
—Eta orai dük trixtezia, hareki ezin-bestia,
—Izan nüzü Jondane Jaka'n, Erruma'n eta Loreta'n,
—Jinko Jauna, lagünt nezazü ene behar-ordietan.
—Zelietako Jinko Jauna, zuri gomendatzen nüzü,
—Libertate huna eta uhuriak galadürik agitzen nüzü,
- OFIZIALENAK (XIX. mendea)—Ogi eta ardu eraikitzen, auherren asetzekua
—Eta mündiaren jorratzen arte hartan abüsatzen.
—Harri'giliren adreta!
—Mürria gaxki egin eta erdiuak lohiz thapa!
—Dena gaxki egin eta zurak dü estaküria!
—Phasta zela adarrondotsü edo beta bühürria!
—Ostatin edan saria eta etxen gosez familia.
—Arrañuak jüje har eta hek hintzakie kundena,
—Huntarzünak beitütü harek heñ hun batetan ezarten:
—Züntzürrin kuntrola eta phantzollin ipotekatzen.
—Herriko praubik gosez-eta haien ürhik erdollatzen.
—Phezian eta khuntietan zer eztie hek ebasten?
—Haien prenda ordinaria ixkilinb'eta ligeta!
—Oihan-zañak eta guardak
—Haien egitekuetarik egiten dira «Amerikak»:
—Sarjant eta notariak,
Etxahun-Iruri —1908-1979—
- GOIZIAN ARGI HASTIAN (1977)—Xori bat pausatzen da eta goratik hasten kantan.
—Goiz güzietan, ene kanberan, trixterik niz hidürü
- DONOSTIA (1977)—Xibero lo etan ützirik bürütü dit juraliltia
—Hendaia eta Iruñen gaintik ikustera Donostia
—Larrazkeneko egün eder bat bazter güzik koloretan
—Ni haier soz amets batetan gogua pentsamentükan
—Arrüetan mündü oste bat nahas zahar eta gazte
—Kafeterietan edari franko, bena ez kantorik bate
—Anaie gira eta izanen, berriz arte Donostia
- AGUR XIBERUA (1977)—Plazerez gose eta bürian hartürik
—Bostetan geroztik
—Bazter güzietako xokorik eijerrana
—Bostetan elki deitadazüt hasperena
—Palazio ederretan gira alojatzen
—Eta segür goratik aide freska hartzen
Etxamendi, Manex —1873-1960—
- SOLDADO LAGUNERI (1895)—Mila zortziehun eta lauhogoi eta hemeretzigarrena,
—Eta laster anaia gare oi guziz Eskualdunak,
—Xuberotik, Lapurditik, eta Baxenabarretik,
—Karta jokork, eta pilotak, oneski libertitzeko,
—Burrasuak, haurrideak eta adixkideak,
—Eta Frantzia maitea guk behar begiratu,
—Beraz sobera gogoeta ez dezagun, ez, egin,
Etxaniz, Nemesio —1899-1982—
- BURU-ERROTA (1952)—gerra, eriotz, lapurretak,
—Jainko Beraren oinetara
—otoitz eta ilduraz oakit
- KITTARRA (1953)—Lau tanta belarrietan.
—Istil otsa gogoetan...
—udaberri den loretan.
- MAITASUNARI GORROTO (1953)—Biotza zakarretara, ustelgai,
—biurtu uan ezur eta auts.
- GOGO-AMILA (1953)—Garunetan naspil.
- OLERKARI (1955)—Baina jarrai dezagun komeri onetan:
—gozo baitek egunak urtzea amesetan.
—Burutapen auetan azoka nuala,
—olerkari naizala. Aspaldi onetan
- MISSISSIPPI IBAIKO LEGEA (1959)—Mississippi, Ameriketako
—Euri ta aterri, beti neketan;
—langile beltza izerdi-patsetan,
—lanean urkatzen ibai-ertzetan.
Etxarte, Hedoi —1986—
- METRAILETEN MUGAK (2008)—erresistentzia, delitugintza, lege-hausteak eta, beraz,
—eta hegaztiek
—eta karratutzen diren gurutzeek
—ezagutuko banitu praka leunetan galdutako masailak
—eta axota poltsikotik aterako dut
— eta gerrian sartuko: zuri
—kiwiak tixertetan behera begira daude
—betaurrekoak dira sudurzaleenak
—eta sudurrak gereziondozaleenak
—zikintzeko barandilak hari eta arantzez
—eta lurzoru margotu berriekin
—eta nik ez dut nahi hain arin
- 36 GRADU (2008)—eta honek bular aurreko poltsikoan sartu zuen
—joan zen uda eta negua amaitzear zela
—behe-aldeko haria askatu eta
—eta eskuak zaurituta
—eta ahoak lurra irensten zuen
- NESKAK (2008)—betaurrekoak hautsiak zituela,
—eta uhartean itxoiten zintudan kafe zapore
—belarri-kopetara igo zintezen;
—hartzaren biribilketa
- ESANAK (2008)—zuk eta nik egin genezake
—baina Gorlitzer eta Kottbusertor geltokien artean
—eta metro bidaiariak daude soilik
—eta asteartean esan nion:
—aipatu dituen hamaika leku horietan
—eta taxiak
—burukoa batera hondoratu genuen egun horretara
—zergatik burua eta gorputza ez dauden ardatz berean
—eta orain diot:
- PFAND (2008)— belarri-zuloetan
—eta txekorrak eskuak sudurrean
—eta prakatik atera den espadrilan
—nola muntatzen dituzten botilak garagardo lantegietan
—Kürfurstendammeko paperontzietan
—eta altxatzear zen umeari
—eta dena txantxa balitz
- EZTA HAZIA EREITEKO ERE (2012)—AZ kazetariari piezaka ordaintzen dizkiote artikuluak.
—Hilabete geroago AZ kazetariari iruditu zitzaion:
—jatetxe goxoetara eraman
—eta mahai azpian ezkutatu;
—hanburgesategi eta pizzerietan».
—AZ kazetariak telefono konpainia aldatu zuen.
—Eta gainera, nonbait, telebistak dioenez,
—LS jauna AZ kazetariaren
—AZ kazetariak esan zion:
—eta bera da gerra eta gaiztakeria
—AZ kazetaria ez zen arrats hartako
—Sasoi hartan LS jauna igandeetan
- ATZERRIAREN HEDADURA (2012)—Eta tokiko prentsa arrotzez eta beste oximoron batzuez
—«Eta ni zure doako prostituta» jaulki zuen orduan.
—eta Leninek etsenplutu zuenez
—eta guk geuk egin beharko dugu haiek obratu gabekoa».
—«Poesia non eta noiz erabili jakin behar da»
—Errekalderentzat. Sutondoa uhinetan aurkitzen zuen.
—Goiz hartan Euskadi Irratiko prentsa irakurketa
—gurutzatuan Vocento taldeko euskal egunkarietan
—hiru probintziano, kafetegi ia guztietan eskuragarri.
—Eta beste oximoron batzuk ere bai.
—Hura ez zen lekua ez eta momentua ere.
- BETAURREKO BERRIAK (2012)—dendan betaurreko berriak erosi ditut.
——Kaixo, betaurreko berriak nahi ditut.
—Gora igo naiz eta behean bezalaxe esan diot:
——Kaixo, betaurreko berriak nahi ditut.
——Betaurrekoak graduatzera nator nik espainolez.
——Noizbait eraman izan dituzu betaurrekoak?
—Gero agindu eta ohartarazpen batzuk:
—O eta D letrak nahastu egin ditut, noski.
—Dioptria zaharren eta berrien artean
—ez omen dago alde handirik, bost urtetan
—Baina nik betaurreko berriak nahi nituen,
—hori zen erosketa egiteko arrazoi bakarra.
—oreka aldaketa bat gertatu da.
——Ez da egia, miopiaren kasuetan,
—frankistei helburu politikoengatik eta
—ikusiko dudala hobeto eta nire begi-higienea
——Orain betaurrekoak hautatuko ditugu.
—Eskaileretan behera jaitsi gara.
——Aterako dizkizut batzuk eta atera dizkit.
—Eta akordatu naiz Bertolt Brechten
—artisten eginkizunari buruzko testuak eta
—Walter Benjaminekin izan zituen elkarrizketak
—Baina ez zaizkit gustatu. Eta esan diot:
—eta zurea bezalako bizarrarekin.
—estrainioak eta xelebreak izaten dira berez,
—dirua tarteko da gure harreman guztietan;
—kasu honetan ere dirua tarteko dagoelako.
—Hönecker Xostakovitx Etxebarrieta Cardenal dela.
—oskolezko betaurreko marroi-laranjak zeramatzan.
—Oskolezko betaurreko marroi-laranjak zeuden
—burkidearen betaurrekoak. Uste osoa dut
—betaurrekoen azken bataila pastazko
—betaurreko beltzen eta oskolezko betaurreko
—marxista-leninista ote zen edo ez. Eta hori
—gabeko marxista-leninisten betaurrekoak.
—kontraesankorrak eta anitzak dira
—pastazko betaurreko beltzak.
—Gaur betaurreko berriak erosi ditut.
- HAU EZ DA ALIANTZA TAKTIKOA (2012)—zibilizazioen eta herrien arteko
—eta hala izan ez dela dioenak
—batzuek garagardoa hatsean eta besteek kafea,
—lurrin eta makillajez apaintzen duzue besteek.
—Geure buruetan dagoena ikusten duzuenez
—Irrati formulak entzuten ditugu eta
—eta bizarra egiten digute harizko laukoteek.
—700-euristen eskuez sakelakoetako dezibelioetan
—rap azpiproletario yankeea entzutea laket dugu.
—Pedofiloak gara. Eta gerontofiloak.
—Malcolm eta Maradona,
—Keny eta Karl,
—Dj Msn eta Manfred Mann.
—abangoardia eta erretagoardia:
—koadroak gara, liderrak eta ardiak;
—dominatzaileak eta dominatuak.
—aurrekontuak eta konbikzioak batu gaitu,
—eta izerditan gaude kapusaiaren azpian.
—hiperklasetarrak eta 3.000-euristak!
—Eta paperetan egotearen beldur dena ere
—maisu-maistrak, arratoiak gara. Eta katuak.
- GAURKO AFARIA (2012)—Ez dagokion horretan parte hartu eta matxinatzen
—Greban bazaude eta lanik ez baduzu egiten,
—ETA(m)ren ekintza armatuak bukatu izana
—Frantzian 1946an Poloniarako eremuetara
—tutoretza orduetan inbertitzen duten denbora
—Duela lau urte atezain, informatikari eta
—Bada jende diruduna egunkarietako zutabeetan
—1872an Eskoziako oihal-fabriketako umeei
—Bada jendea sumintzen dena ETA(m)k
—eta de facto milaka langile euskaldunen
—«Murrizketak egin behar dira» esan du
—Benjamin Atutxak. Eta gero jarraian:
—txistu eta karranka egiten dutelako
—kontsignak eta exijentziak aldarrikatzen.
—Eta egongelako jendeak pentsatzen du
—Ostiraletan, larunbatetan eta igandeetan
—jatetxe eta dantzalekuak garrasi hanpatuekin
—ordurako ahoa belarrez beteta izango duelako
- HOGEITA BAT PROLETARIO (2012)—eta diru-sarrera ezegonkorrak izango ditugu.
—hodeietara altxatuko, ez ditu haizatuko
—Ez da 2010a proletarioek Verdi
—ez da 2010a Wagner barrikadetan
—ez da 2010a komunetan Beethoven
—gure jaiek ez dute zoriontasunik eta tristeziarik,
—gure jaietan ezin da dantzatu, ezin da lardaskatu,
—ezin da narkotikorik kontsumitu, gure jaietan
—Mediokre nahi gaituzte eta guk
—Zabortegiko hitzen gose gara eta
Etxebarria, Juan Anjel —1934-1996—
Etxebehere
- ABERATSA (1858)—Gatz darite solas ergeletarik,
—Emetasun elkor beharritarik
—Ibil bitez arta handiz bidetan!
—Oro beldur hekin ilkitzetan,
—Mafrundia hekintzat irriskuetan,
—Min ttipi bat dutenean hortzetan,
—Aberatsak nausi erliketan!
Etxeberri, Agustin —1849-1890—
- MARIA ALEGIAZKOA (1885)—Zu bizirik hartzera saretan.
—Ni lorea sort nindake bet-betan;
—Gordez hantxet landa soroetan.
——O! Maria, soroetako lore
—Etortzean, oi zure aldaxketan
—Pausatu-ta hegalez airetan.
—Saretara ez nauzu bilduko.
—Mendietan bakez biziko naiz.
—Sort bazinte nonbeit mortuetan,
—Hedatuko haran urrunetara.
—O! Maria, zure hil-ezkiletan,
——Neskatxaren gaztetasun ederrak
—Amodio eta aurpegia.
- DESERTURRA (XIX. mendea)—Biziaren primaderan armetara gaitea
—Aita-ama haurrik eta adixkiden artetik.
—Ametsetan ere beti mugarrien ikaran.
—Gauaz eta egunaz dut begien aitzinean,
—Nere behi, ahuntz eta ardi bizkar guriak,
—Ni, hetarik urrundua, zer nere bihotz minak!
—Aditzean mendi hetan hire hats-beherena.
—Ni hor, nere oinazetan konsolatzen nauenik.
—Hemen jende arrotzetan ni hiltzen naizenean
—Ez eta ere arroka, sortua den menditik.
Etxeberria, Martin —1974—
- INFINITUAREN ZATIAK (1999)—Mahaia laukizuzena eta marroia zen.
—orri hori batzuetan idazten
—karpeta arroxa ahul baten gainean.
—Eta bitartean,
—eta bere koilaratxo zikinduarekin.
—eta guzti.
—metaforarik onena.
- TXEKOSLOVAKIA (1999)—diamante koloreko ur eta ziraunen gainetik
—biluzietatik
- LARUNBAT ARRATSALDEA (1999)—betetako
—eta
—eta
—eta itsasoa
- BILBO (1999)—Enekuriko gaina igo eta Getxorako
—patriketan gordetzen,
—Eta bihar, atzera berriz dena.
—bertara joan eta
- BIZIKLETA BAT EGINGO DUT ZURE IZENAREKIN (2005)—bizikleta bat egingo dut
—eta berriz
—betetako bizitzan
—bizikleta bar egingo dut
—eta poliki abiatuko naiz
—eta han topatuko zaitut beharbada,
—eta uzten badidazu,
—gure patriketako harriak hartu
—eta
- BELDURRAREN KAFEA (2005)—Urdinagoak eta ilunagoak beharbada,
—Eta pertsona hobeak egin gaitu.
—Eta anaiaren eskutitzak,
—eta zerutik karranka nekatuak eginez
—eta parkean kieto mugitu ere egiten ez den zuhaitzak,
—eta irratian ezustean jarri duten aspaldiko abestiak.
—eta samurragoak egin gara.
—Eten horietan galdu baitzaigu begirada,
—paperean idatzitako hitzetan,
—negutik ihesi doazen antzaretan,
—Beldurrik gabeko lekuetara alde egin dugu,
- PENTSAMENDUAK NEGUKO LOREAK DIRA (2005)—Ipuin bat eta belarritako batzuk.
—eta zilarrezko paperez egindako balea batek
—eta herrialde urrun batean
—Eta negar egin zenuen
—Eta horregatik,
—Eta zuk negar egin zenuen berriz
—Eta horrela,
—Eta bat-batean,
—Maite zaitudala isil eta bare ere.
—Eta beharbada
—hotza era euria egiten duen sasoi honetan.
- BASURDE BURU DISEKATUAK (2005)—Eta horretarako,
—eta laranja bat erdibitzen nuen
—Mahai aurrean eseri eta,
—behin eta berriro;
—Klasikoen irakurketak eta diziplinak
—Poeta.
—Eta hilezkorra izango nintzen,
—eta basurde buru disekatuen antzera.
—Eta, aldi bakoitzean,
—Metafora perfektua.
—eta laranja asko jan nituen.
—Eta busti egin nintzen.
—gero eta okerragoak ditut.
- TIGREA GURE ETXERA ETORRI ZENEAN (2018)—eta bere itzal marradunarekin
—Zurrun eta tente,
—eta ke iletsukoak.
—etxe barruko paretak
—Ez krispetak,
—baizik eskopetak.
—baizik su eta garrak.
- PORNOGRAFIA (2018)—eta neguko euliekin solasean
—Nahiz eta
—behin eta berriro,
—hitz eta txisturik gabe.
—zuzenean eta maitasunik gabe
Etxeberria, Patxi —1900-1989—
- BOST LORE (1933)—Holaxe dut ezagun gain honetan beti.
—Banun ikara eta dar-dar bihotzian.
- TXINAN (1952)—txit maite eta kutun:
- IHAUTERI (1988)—Guztion etxetara irratiz iristen....
Etxeburua, Arantza —1966—
- TXINATAR AUZOKO TABERNA BATETAN (1992)—Hiriaren haur besoetakoak,
—izerdi eta tabako errearen usainean zarete usteltzen
—denboraren iragaiteak zainetan lagatako
—garai batetako asfaltoko piratak musean
—erditzaletan,
—taberna batetan.
- IZKUTATZEN ZAREN HORRI (1992)—ageriko goizaldietako irudi ainubea.
—eta ez zara inoiz biluzten.
- JAIZKIBELGO MENDI GAILURREAN (1992)—zure bihurguneetan zeharkatutako
—baso jori ziren horietan,
—gaur antzu diren landetan
—Eta,
- ZERBAIT HAUSTEN ARI DA (1992)—eta orbainak
—eta alkohol hatsa
—Mihi moteletan
—geroaldi ilunetako itzalak
Etxegarai
- NORAT ZOAZI, ZU, ADIXKIDEA? (1790)—Hek zazpi joko eta gurek bederatzi;
—Aldudiarrak eta ainitz gehiago
—Akizko uretarat zoaz berriz ere...
Etxepare, Bernat
- POTAREN GALDATZEA (1545)—Bizi nizan egunetan, bada, ez zitut utziren;
—«Etai lelori bai lelo, pota franko, bertzea bego.
- EMAZTEN FABORE (1545)—arizki eta desoneski baitituzte aipatzen,
—Handi eta xipi oro haietarik girade.
—bera eta bertze oro nontik ginaden sortu;
—oro behin haietarik sortzen gira mundura;
—sortu eta hil ginate, hark haz ez baginitza;
—Haren eskuz osoan behar soinera eta jatera,
—gaixteria jalgiten da beti gizonetarik;
—Bertuteak behar luke gizonetan handiago,
—emaztetan nik dakusat ongiz ere gehiago;
—anderetan zeren baita bertutea hobenik.
—donario guzietan guziz gauza emia;
—gaoaz eta egunaz ere badu plazer handia;
—eta gero halakoa gaitzerraiten duiena?
- MOSEN BERNAT ETXEPAREREN KANTUIA (1545)—Bearnora gabetarik egon ahal hintzanden.
—Balinetan joan ez baninz, ogenduru nintzaten,
—bekatore gira eta mira ez dakigula,
—balinetan bide gabe akusatu begira;
—pazientza dugun eta Jeinkoak gitzan aiuta;
—zure gortean bardin dira handi eta xipia;
—errege eta bertze oro ene kontra armatu,
—eta etsaiak didan pena pazientki haritu,
—eta berak permititzen oro hobenagatik;
—pena eta miseria nik ez nuien dastatu;
—hartzaz orit adi eta dukek pazientzia.
—pena honez orit eta hangoa ezak kojita;
—bertzer argi egin eta erratzen dik buruia.
—eta hartan ez dakidik eskusarik balia.
—hiri honetan heriotzez hiltzen duzu jendia.
—«ogenduru zuian eta han galdu dik bizia».
—Libertatia nola baita gauzetako hobena,
—ez eta 're hitz orotan fida ere gizona.
- KONTRAPAS (1545)—Lengoajetan ohi hintzan
—mundu guzietarik.
Etxeto, Joanes —1801-1887—
- KATXOK BETIRI SANTSI (1819)—Orai eta lehen ere
—Leheneko denboretan,
—Bonaparten eskuetan,
—Mundu guzia bizi ginen penetan;
—Tenor' guzietan,
—Haren anbizionia beti armetan.
—Montaturik bot'esproinetan;
—Borthaz borta dabila zela bridetan,
—Borta guzietan,
—Eta igor urte bat, aurten baino hobia.
- MONTEVIDEORA HELTZEAN GALDU IZAN ZEN UNTZIA (1842)—Mila zortziehun eta berrogoita bigarrena,
—Berri horrek harrituren tu Espainia eta Frantzia,
—Nigarrez eta heiagoraz, partitu dira mundutik.
—Handik goiti deihadarrak marraskak eta nigarrak,
—Senar eta emaztea bere haurrekilan
—Berrehun eta hogoi eta hamabi presuna
—Otoizten zituztelarik Jainko eta Birjina.
—Badakit nungo seme zen pasaierketaria;
—Ofizio txarra dute pasaierketariak,
—Sujeta frango bazen bainan presatzen niz finitzera;
Etxezaharreta, Lucien —1946—
- HAZPARNE (2012)—langileen ator besoetan
—idortu eta zimurtu aurpegietan
—eta ere hiltzen ari den herrian
—eta lanik gabe dagonaren behakoan
—patar erreketan
—goizeko izar ihintzak dauzkan dirdiretan
—eta maitatu zintudan
- BOTANY BAY (2012)
- PONTRIQUE (2012)—Errobiren arramantza erauntsi biharamunetan
—hitz beltzak murruetan
—leihotik han Mon Bar odoletan
—eta ez du nigarretan bidea
—ilunbetako gau sorginarekin
—agorrileko lur ikara eta jendea kanpoan
—ama haurra besoetan
—bi tiro eta adio ama eta alaba
—hirugarrena eta adio Etcheverry buhamia
—zur eta puskeria zikinak
—hemen bada belar eta guzi
—txakur eta nagusien kontra
—eta kontrolak
—manifetako arats eta ostatu beteak
—gora ETA militarra
—Pontrique karrikan koktel eta harrika
—eta Leonard Cohen urruntasunetaz
—zutaz batzuetan tristeziaz nago
—zazpietarik hamarretara
—ezkontza eta ehorzketa
—Patxa plaza eta Visitandinena
—kolore eta mozorro berrian
- XOXO BELTZAREN KOPLAK (2012)—gaztetasunaren dantza.
- BAIONAKO ERROBIN (2012)—oro hodei eta bihotz bi
—Ura goiti eta beheiti itsasoen aginduz
—oro hodei eta bihotz bi
—Uhain firfiretan itsas-ainaren dantza argia
—oro hodei eta bihotz bi
- EZ LEHER EGITEKO (2012)—iraganak deusetarako duela
—nahiz hau liburu eta ikertzaileentzat
—behar den sistema numerikoetan sartua den
—gaztetasuna bezala
—norteko lubaki hotzetan odolaren emaiteko
—arra eta emeen arteko tirriari
—hemen bozetan parte hartzen
—kartzeletako paretetan
—botere gosez ele zuri eta iruzur
—eta hemengo euskaltzale batzu ere esplotatzaile
—euskaldun izaitea ezjakinaren bortuetan
—hegalez Xahoren Aitoren ametsetan
—eta kultur eragile
—eta dozier apainekin jujatua
—eta hobeki erran zure akzio portefulla
—Mosoeletako fonderiak Ruwelleko zirkuitu imprimituak
—ezdeusaren heinera ekarri emazte eta gizon langilea
—eskoletara bidaliek boterearen kultura
—eta itotzen ez direnak
—etxea beren garun xokoan utziz leihor urrunetaratuak
—heietaz baliatzaile onik bazela
—eta mendietan larreak labakitu
—onkailuz eta pozoinez ase lurretan
—gure bide hertsietan bisitariak ibilaraziz
—denborak doatzi eta ez onerat
—begiak gure zaintzen denetan
—haur garaietako sahets bideak
—bere arbola gorenetako ohantzetan
—eta lagun joanak
—aita eta amaren bizi kezkatiak
—eta ortzadarraren koloreak
—eta zurekin denboraren goxatzeko aukera
—eta bizia dena argi izanen zela
—zuhaitzak itzal eta fruitu eskaintzekin
—eta dena berriz haste dela
—eta guk besteak hazten
—jainkoak mutu eta ixil direlarik
—eta bakartasuna leize ideki bilakatzen
—lehen leihorretako biztanleen kemena
—bainan egun dakigun eta ikusia dugunarekin
—herri mutu eta elkor bat eraikitzen ari daukutenean
—mendiko urak ordokietakoekin bat eginez
—minak eztituz eta elgar entzunez
—sortaldeko eta sartaldeko musikak bilduz
—eta Rocheforteko Galerianoa
—Plumagaineko Bordaxuri bere arraunetarik kendu
—eta Txapelaren Bidasoakoek
—nigar, esne eta odolezkoak
Etxezarraga, Jesus —1953—
- NIRE AZKAZIAREN HARIA (1978)—ez eutson eta emon inortxok
—oihaletako umea
—ez eutson eta estaldu inortxok
—ez eutson eta opatu inortxok
—Gazteena zan, Ameriketaratu zan
—ez eutson eta lagundu inortxok
—lur arrotzetan
—ez eutson eta lagundu inortxok
—edur eta edabea.
—ez eban eta maitatzen inortxok
- DOMU SANTUZ (1978)—gure ezinbestezko bideetako
- SANTUTXUKO ALDAPAN (1978)—hiruretara galapan
—eta ni
—eta ni
- VIA CRUCIS (1978)—joan eta irrifarre zahar bat jarri eutson.
—Bariku Santu gaba batez janari hotz-beroak ospatu zituezan Zabalburuko azpietan.
Ezkiaga, Patxi —1943—
- PARADISU GALDUARENA (1984)—ilargi eta eguzkizko seaskan
—aurreneko egunetara.
—zen ilusioetako une
—galdu izkutuetara.
—oihu eta marru egiten ziren
—misterizko desioetara.
—kredo, teoria eta ideologiarik
—gabeko aire, su eta urezko
—galdutako lurretara.
—definitzen eta mugatzen gaituzten
—uste hestu eta tristerik
- JOANNES DE ETXANIZEN BALADA (1990)—orduak eta orduak gauean zehar
—eta argi betez zuten kaieratu,
—neguaren aurkako lasterketan
—Bere oihalak haizetarantz zabalik
—elurra, jelatea eta elurra...
—Hamalauk hasi dute lasterketa...
—eta Gabon Gauan Joannes d'Etxaniz.
—eskuetan jarri errosarioa...
- TCHAIKOVSKIREN PATETIKA (1993)—aintzineko katedraletan,
—Eta oroitzen naiz nola bizten genituen kandelak
—benetazko gorputz bat
——besoetan laztandu dezakedana—
—Eta ez.
—iragarkietako plastikozko elurretan
—Behin gertakariz beteta
—eta orain hutsik dagoen
- BEDERATZIGARREN KANTA, I (1999)—une gozomiketz honetan;
—nahiz eta orduan konfundiezina irudi.
—Eta, halarik ere, hunkidura,
Fernandez de Larrinoa, Kepa —1958—
- «AGUR» ESATEA (1984)—zazpi urtetako beste mutiko ikaskide bati.
—ia sarrera gisa dauden eskaileretan bertan.
— baserri, mahats eta sagar,
— jendea belarditan etzanda, olgetan...
— elkarrizketan,
—Bizkaiko erreginaren ateetan,
—etsipenez eta minez oroitzen du
—zuhazti eta belar.
—eta
—eta agurrak
- APIRILAREN LAU EGUN (1984)—eta izena dute Apirila.
—eta laurok baitan geratu dira.
—eta lauotan sentitu naiz mutila.
—eta laurok gogoan errotu dira.
—eta barruan daramat beraien desira.
—eta izena dute Apirila.
- BILBAO GOMUTAN 2 (1991)—eta koska bat dago pertsiana hartan
—atzo hamaika t'erdietan
—eta
—ezpain-musuak eta arrosa ezkutuak
—erroak historia proletariadoaren heriotza
—santo tomas bertsolariak eta argala
—lokatza eta madriles «hermano, me prestas 10 centavos»
—berandu da etxera noa gosaldu egin behar dut eta
- PATS EURIAN (1991)— hotza eta zirzartekoa
— eta
—eta izenak
—bilduriko ur tantoak izen berrietan...
— berrietan...
Galarreta, Xabier —1961—
- OSO EDERRA IZAN ZEN (2002)—Apal guzti-guztiek arretaz begiratu ostean,
—autoa hartu eta beste «hiper» batera joan nintzen,
—eta han ere gauza bera egin. Orduan, autoan berriro sartu
—eta hirurgarren hipermerkatua bisitatzera joan nintzen,
—Eta kale gorrian geratu nintzenean,
—Eta hantxe, hirurgarren hipermerkatuko aparkalekuan nengoela,
—begia gorantz jaso eta zerua izarrez gainezka zegoela ikusi nuen.
—Eta eskua ere gorantz jaso nuen;
—eta berriro jaitsi nuenean,
—esku-ahurrari so egin eta gauza distiratsuz beterik kausitu nuen.
—eta goizeko hamarrak heldu zirenean,
- BI + BI EZ ZIREN HOGEITA SEI BAIZIK (2002)—eta izotz geziek zeharkatzen zuten
—gure haragi zimel eta beratza,
—Ahotik hitzak eta organuak ere
—eta requiem-ari ez genion jaramonik egin,
—Yuppyen lepotik barre handiak egin eta gero,
—jende saiatua ginen eta
- UHIN TXIKITXOAK SORTZEN NITUEN (2002)—non flotatzen ziren nire oroitzapenak, eta uretan
—eta hostoak bien bitartean etengabe erortzen...
—eta iratzarrita
—eta, zergatik ez?
—Gizadiaren maitasun zahar eta erabilia...
- BALIO DU NIRE ODOLAK URREA (2002)—Goizuetakoek
— eta Leitzakoek
—zainetan,
— astelehenetan ere
—behar dute eta,
Gandiaga, Bitoriano —1928-2001—
Garai de Monglave
- ALTABIZKARKO KANTOREA (XIX. mendea)—Uskaldunen mendietan;
—Jauziz borta alartzetan.
—Behatzen da eta dio:
—Zer dabila lur hoietan?
—Lo zegoenak oinetan,
—Iharrausten tu txanpetan.
—Ibañetako gaintitik
—Zaldun eta oinezkoen
—Ozen eta intziritsu
—Oinezko eta zaldunak!
—Mendietarik jaitsi tuk
—Eta lantzazko sasiak?
—Hamabost eta hamasei,
—Hemeretzi eta hogei.
—Berrogei eta laurogei.
—Ehun eta mila milak
—Eta heltu direnean,
—Mendi hoien oinetara,
Garbizu, Daniel
- BADAKIT EGUNEN BATETAN BILA ETORRIKO ZAIZKIGULA (1980)—Badakit egunen batetan bila etorriko zaizkigula
—Izkinetako aurpegi izoztuek
—ilunpetako maitaleren antza zuten
—eta azken ikustaldi bat egiten diot
—ur beltzetan arroketatik hurbil
—beste denbora batetakoa bailitzan
- BERRIRO ERDIBITUKO DUT MUNDUA (1980)—unibersoaren bazterren batetan gordetzera saiatuko dira
—eta tribuek jakinen dute barkatzen
—eta azpian hondoan
- AZKEN TABERNAK HERSTEN ARI DIRA (1980)—gure galtzarbeetan izkutatzera
—espaloietako ginola
- AMODIOA SUTONTZI BATETAN EGINEZ (1980)—Amodioa sutontzi batetan eginez
—prostituta liburudendetan dabil
—? oso lapur guti dago ordu hauetan munduan?
—ZURE AURPEGIAREN GAZTETASUN GANTZADUNA ZILARREZKO ONTZITAN
—makulu gainetan
—ETA GAUR EZ NABIL GEZURRETAN
—kriseiluak biztu eta itzali egiten dira berriro
Garbizu, Jon —1893-1930—
- NEGARREZ DAUKAT BIHOTZA!
(Bidasoz beste aldeko anaientzat) (1924)—egun batez, aspaldi, zubi haretatik
—Gelditurik bihotza benetan elbarri
—igaro nintzan alai eta guztia alferrik
—guztiak erantzunaz benetan isilka...
—gazte haiek hil ziran kale eta mendian.
—Eta oroitzapena berriz jarri da herrian
—Etxart, Etxepare eta bai Luzarriturri:
—Etxe askotatikan aita eta semeak
—eta hala ere joan behar ekitera gogor.
—haiek gabe bihotza daukat-eta minkor!
—Daukat-eta minkor!
—nola diran semeak sendietan hazi.
—hil zituan-eta anaiak gudaren zigorrak.
—odol indartsu zainak benetan lehorrak...
—eta laztandu gabe irten behar handik!
—hementxe daukat beti benetan gaixorik...
Garcia de Cortazar, Mirari —1969—
- BIHOTZEAN ORRATZA (1994)—Eta amildu zitzaidan
- OGI APURRAK (1994)—eta hortzak
—eta ilunak begiak
—eta otoitzak;
—benetakoa;
—azkenetakoak ziren,
—eta azkenetakoak keinuak,
—eta azkenetakoak irriak,
—eta azkenetakoak
- IRRI BATEN TRUK (1994)—zureetan ikus
Garcia-Viana, Txema —1963—
- EROETXEA (1986)— eta
—marioneta deslaien
- PARETA (1986)—Pareta hori, gure pareta duk.
—Luze, oker eta zikina
—eta txikitan idiarena jotzen genian
—gure malkoez indartu eta luzatutako
—Pareta hori, gure pareta duk...
- NIREKIN (1986)—Rockak paretak
—eta neure paisaia
— beltz eta zilar
— larru eta metala
- MANTXA BAT KOLTXOIAN (1986)—sahietsezurretan duk
— eta matematiko
—hire kontra eta
—eta hiri zer
Garde, Luis —1961—
- HAUTSEZKO BASOAK, LUR OSKOLDUNAK (2007)—Gure liburu sakratuetan badago uholdearen aztarnarik.
—behin-betiko eskualde isiletarantz.
- ELURRA ARITUKO BALU (2007)—Gaueko abelbide guztietan zehar ibili gara arnasestuka.
—Ederrak eta hitsak izan gara batzuetan,
—bertze batzuetan itsuki ankerrak.
—Bihotzetako kaxoi itxietan
—ezpainetako hauts gorria kendu ezinik.
- HEMEN IZANEN BAZINA (2007)—Porrotaren kea lokietan lo.
—Heinkelen suak eta gero haizeak karrikak jaten ikustean
—Herriskak belzten eta zimurtzen dira sutan
—haizeari eta tristeziari orroka dabiltzan denboraren behiak jezteko
—Mendeetako unadurak makurturik
- ZURRUNBILOKA ITZULTZEN DIRA (2007)—bihar edo etzi vuelo-a izanen den horretan.
—Argi ezbaitsuaren hareatzeetan
- HAIZE HEGOAREN AROAK (2007)—Erlijioa eta Foruak arriskuan daude.
—nolaz urriaren usoak urrezko iratzeetaraino jaisten ziren.
—haize hegoak ezpainak erreta.
—hiru urtez borrokatu eta gero
- AMODIOZKO POEMA ESKAINIAK (2008)—Erlojuen eta zirimiriaren aurka,
—Ohar zaitez papera eta tinta ere herdoilkor direla.
—egutegiaren hondotik aurpegietarantz jauzi ondoren,
—bertze izen batzuetarantz,
—bertze poema berriagoetarantz.
—Erabilitako orrietan ez berridaztea nahiago badut ere,
—paperarekin batera poemak eta zauriak birziklatzen dira.
—Norbait izara nahasien artean ernatzen da ordu txikietan;
—Horma bustietako poema zaharkitu hartan,
—ardoaz eta literaturaz liluraturik biok.
—Ardoa eta pospoloak bestondoko
- EGUERDIA UQBAR-EN, ARRASTIRIA DONEZTEBEN (2008)—poematxo honetan sartzen ditudan
- I WILL SING A LULLABY (2008)—beira, zementu eta berokuntzazko erraldoi horrek
—kutxa gotorra eta liburua gordetzen ditu,
—aitasoen guduetako gizandi baten antzera.
—paperontzietan hotzak zauritua datzala, edo udan ere
—Zaku arreetan, zubitik beheiti.
—trapu eta plastikoz inguratuak arakatzen nituen
—Hezetasuna, hotza, ahazmena
—Ortziral gauetan ito katakumeak
—igandeetan karriketarat ateratzen dira marraka
—Horma beltzezko gau honetarako
—Amesgaiztoetan eraiki arkitekturak.
—Haien porlanetan, preso espartindunen hatsa.
—(hiri irabazleetako haurrek
—irristaketan aritu dira urmael hormatuan.
—Kupulek elur betiraunkorra metatuz iraunen dute.
—Hiri elurtsuetako gauak laranja kolorekoak dira.
—Hala zioen larunbat gauetan, galdategiko faroak itzalita
—Hiri garaileetako elurraz idatzi nahi nuen.
—ortziraletan.
—Hau bezalako igande ilunabarretan jaikitzen zen, galdategiaren
—elurraz aritzen diren poemetan gertatzen den bezala,
—Erlijio guduetakoa zela diote;
—Londresko enkantean erosi eta gero,
- DE DREIT NIEN (2008)—Argitaratu eta galdu nuen poema haren
—oroipenez eta ahazteez baliatuko naiz.
—eskatu zidaten, "badakizu, kontsumismoa-eta".
—eraginen luke enbata Pekingo tximeletak
—Hiru urte eta negua ezagutzen hasi da.
—bizitzeko ez egokiak diren dorre erraldoi horietan;
—nola eraikitzen erakusten zizkiguten gidaliburuetan.
—"proletalgoaren garaipen zientifikoki atzeraezina"
—Pekingo tmmeletaren hegalen oihartzuna direla,
—Paradisua, Purgatorioa eta Infernua
—goiz elurtsu baten bazterretan,
—Eta masailetan,
—Ioshua eta Hoxha izenak nahasiak;
—hitzen metala gordetzen duen eran:
—"Zertaz zara kexu? Herri honetan bakarrik
—errespetatzen da poesia. Soilik hemen hiltzen dute
—Arrebak eta biok
—hegal zuridun tximeletak oroitzen ditugu oraindik.
—Hitzezko sareekin, Ezkabako masaletan ehiztari,
—ez omen zuten auzo honetako haizea ezer askorik irauli.
- FRONTOI ONDOKO KABINA (2008)—Igande honetan ere belztua azaldu da.
—frontoi honetako oihartzuna.
—eta hatz-mamiez irakurtzeari ekin zion.
—eta ez iraganerantz eztabaidatzen ari dira.
—aringarria dateke anitzetan.
—lehenengo orrialdeetan berrikusgarri dira.
—Baina atzo hildako lagunaren herenegungo keinuetan
—etorkinen etxeetako balkoietan eseki arropa
—gobernuak jarri berri dituen letrero elebakarretan.
—zezelak eta behin-behinekoak izatea;
—eta ondorio itzulgarridunak;
- FRANKOTIRATZAILEAREN ARNASA (2009)—Stalingradoko gau izoztuetan
—ezkutalekuetan zain daudenean
—nola zigarretak bustiz eta deseginez zihoazen.
—Gizakiak haren igarotzearen zantzua uztea atsegin du-eta:
—liburuen orrietan kearen usaina eta errautsaren kolorea,
—hatz-aztarnak binilozko diskoen ildoetan,
—garagardo botilen etiketetan azazkalek egindako zauriak,
—teilatupeetako habien hondarrak atari ondoko espaloian.
—eta baita zelatari begira dagoen
- PEARL HARBORen ABESTIA (2009)—idazten den horietakoa zelakoz,
—bateria eta kitarrak, zein bere kabuz;
—ahots urtsu eta urratu harekin,
—guretako norberaren etorkizunetik baletor bezala:
—haietako batek Pearl Harbor izena du.
—zure azalaren metalak
—Eta kafea ordaintzerakoan
—une horretan berriz ibiltzen ikasten ari garela
- GELTOKI BAT SIBERIAN (2009)—Siberiako nasa izoztuetan
—hala hemeretzigarren mendearen ipuin errusiarretan
—nola Transiberiarraren geltoki xüberotarretan.
—parke tematikoetan aberriak eraikitzen duten horiek.
—Etxe utzien herri zuri-beltza eta bertikala,
- TOUS LES DIRECTIONS (2009)—norabide guztietan bidaiatzen den hura.
—zuri-beltzezko hainbat filmetan.
—masailetan sortu zaion
—ilargi eta lainoaren zantzua.
—gutaz eta zinema-gelaz haratago luzatzen den iluntasunean
—Bilaketan ibiltzen den horrentzat,
—errepidea norabide guztietan hedatzen da.
—lkusten ditudan film gehienetan
Garzia, Joxerra —1953—
- AS TIME GOES BYE (1991)—eta behin berriro itxiko dira
—eta behin berriro hedatuko da
—maiteminduaren begietan
—eta behin berriro eseriko da
—eta behin berriro aginduko dio
—behin eta berriroko pieza hura
—eta behin berriro hunkituko dira
—eta azken ilarako neska gazteak
—eta elkarri musu emango diote
—eta maitasun historia berri bat
—eta behin berriro airatuko da maitasuna hegazkinez
—eta behelainoak estaliko du aireportua
—eta THE END
—eta behin berriro sartuko dira maitale berriak
- ENE ERRESUMA (1991)—zure metafora baten truke
——itzalik gabeko metafora—
——metaforarik gabeko itzala—
- IRLA HAN DA (1991)—itsaso honetako olatuak
- BERTSO BERRIAK,
XENPELARREN «BETROIARENAK» DOINUAN
PROPIO JARRIAK (1991)—zuhaitzetan bilutsik gora eta behera
—Politiko gehienak profeta ta guru
—Horretan badaukagu zapelaitzen antza
Gerediaga, Jon —1975—
- EZINTASUNA (2004)—zabor tontorrak konkistatu eta
—eta ni bakarrik geratuko naiz hiri abandonatuan
- MAITASUN PSIKOTIKO BLUES (2004)—gazteegia naiz horretarako
—eta Maitasuna ez omen da hain gauza epikoa
—eta euria ari du kalean era hori ez da aldatuko
—nahiz eta nik Maitasuna ezagutu
—burua paretaren kontra txikitzen
—gazteegia naiz horretarako
- KLAUS DETEKTIBEAREN ANOTAZIOAK (HILTZAILEA LORAZAINA DA) (2004)—Honezkero tximistek eta eskaleek
—Zuhaitzetako azkenengo hostoek
—eta udazkenak terroristatzat hartu ditu.
—Kioskoetan ez dute kanikarik saltzen,
—Milaka eta milaka litro ur
—eta gabardina saltzaileek
—Elizetako bankuak hutsik daude,
—Amerikako gangsterrek eta hiltzaileek ere ezin dute
—taberna eta jatetxeetan erre.
—eta ez dago hegoaizea pairatzeko zororik kalean.
- TELEFONOAREN URTAROA (2004)—Negua dela kaleko putzu izoztuetan
—beste negu batzuetan
- ERANTZI (2007)—begira araudiak koldarren izerdi-putzuetan itotzen
—badira lurraren ertzetan hainbat pailazo ahalguztidun
—itsasoan oinatz handi eta sudur gorriak ereiteko gertu
- BIZIRAUN (2007)—eta barruan itzala
—eta bitartean gure ametsen lurrina
—eta mahats mardulak ezpain artean
—alferrik baina artean gure ezpainetan ametsak
—eta behatxuloan bi begi eta fusila
—barruan eta ezin urrunago
—harrien errai harrizkoetan
- EUROPA (Antiutopia) (2007)—Eta mugarriaren parean harresia
—Eta harresiaren gainean arantzak
—Ez zedin beldurra gure etxaldeetan sar
—eta ilunaren kedarraren morroiak
—gure erresumako atari eta zeruertzak.
—Hau da gure haragi eta hezurren aldare bedeinkatua
- POIÒSIS (2007)—labarretan bataiotan ibiltzeko
——barnean ura eta promesak zeramatzanak—
—euriak, galtzada-harriek eta euriak
——eta hala ere zelaiak berdatzen dituenak—
—eta abar anonimo guzti-guztiek
—(bizi izandakoaren hondarretan baina
—eta ez dugu mundurik inauguratuko
- ZAURIA ETA ORBAINA (2007)—Airea zure hostoetatik paseatu
—eta badakizu letania moduko soinuak egiten
—eta ezetz diote eta badakizu
—eta gozoen berri daukate
—baina sufritzeko eta maitatzeko gaitasunik
—ez dut zure zimurretan bilatuko.
—Mutu eta axolagabe gerezi izanez
—eta jakin ezazu aurrerantzean
—eta nire harridura ikurrek
—ez nadin berriz txiki eta arrotz senti
—zu eta biok garen gure
—antzinako etxe zoragarri honetan.
- PATUA (2011)—argia, alaia eta erreza
—ertzetan ohikoa, apala, beste harrien kolorekoa
—ez gehiago: haragizkoa eta arnasak puztua
—eta noizean behin, pasieran
—une batez gazia eta berehala geza
—zuriagoak, zaratatsuagoak eta ederrak
—eta oraindik ere hemen gaudela
—pozik egoteko benetako arrazoia
—eta ohartu
—eta isilik, itsasoa ez bezala
—eguerdi argi, alai eta errez honi begira
- MONJEA ITSASERTZEAN (2011)—kendu zure begiak bide horretatik
—kontuz zure amets eta gogoekin
—ez zaitez arren tontorretara hurbildu
— (eta ez da heriotza latzena
—eta hala ere, arantzarik zorrotzena aukeratzen baduzu
—labarretako haitzetan bazabiltza
—edo ezdeusaren errautsetan mirariaren bila
—hegaz eta izu, izerdi, zorabio, sukar-ametsik gabe
—eta gizon izaten jarraitu nahi baduzu
—orduan kontuz ibili, eta erne, eta to
—eta baita zamak arintzeko eta samak berotzeko
—eta han, lanbroaren eta ezdeusaren ertzean
—munduaren arnas eta hasperen eta aharrausien leizean
—hodei eta sasien artean
—hodei eta ur gainean ibiltari
—gu, jainkoaren eta munduaren borreroak, hats eta lokatz
—gu, lur eta zeru eta berriz ere lur
- AZKEN HITZA (2011)—behin eta berriro
—bizitza honetan
—behin eta berriro
—eta behin eta betiko
—lur honekin eta zurekin
—eta zure sabeleko
—eta zerutik kanpo
—amets egiteko eta
—lur honexetarako ni
—lur beltz honexetarako betiko ni.
Gil Bera, Eduardo —1957—
- BETIRAKO BAKEAREN TRACTATUS
(KANT-EN OROIMENEZ) (1989)—venefici, eta horiek oro
—eta natura daedala rerum zure orrialdetarik
—Beha bertsotan euskara eta latina galka daitezke
—beha bizia eta bakea.
- AZAROKO HAIZEGOAN (1989)—mendi mazela honetan,
—Gogoaren mila bideetan,
—eta haizegoaren planta.
- ITZULI NAHI DUEN BESTA EGUNA (1989)—eta beti
—eta ixo
—Eta han,
—hiru lagun: kordiona, kitarra eta
—eta han,
—eta kirikaka ari da, ixtanpatean,
—gero goi alderat egiten du eta desageri,
—Estrata eta zokoetarik ilun hits bat dario,
—eta berriz bat, sarri oro.
—Paretak eta puskak itxuratu dira,
—eta hemendik harat,
—gau eta ilunaren arteko aldean,
—doi doi ezagutuz sortetxea eta arrontik arroztuak;
—gehienetan, aldiz, soberesten dute
—oroitzaren etxapea eta soilik
Goietxe
- EZKILA (1875)—Ezkilaren botza ageri da denetan
—Mendi gorenean, zelaian, haranetan,
—Nigarrez iduri doluzko egunetan
—Irriz eta kantuz egiten alegeretan.
—Hedoietan goiti arranoa badoa,
—Bai hegaldatzen da zeru gorenetara,
Goikoetxea, Ines
Goikoetxea, Josu —1974—
- IDAZLE GAZTEA (OLIOA MIHISEAN) (2018)—Donostiako gela honetan,
—herdoildu eta ordaindu honetan,
—eta argazki gozo bat hautsa pilatzen.
- MISE EN SCÈNE (2018)—Herriaren plaza uher honetan
—eta mordo bat hartuta
—behin eta berriro,
—neskatoa, poltsak eta haizea,
—Eta leihoko begiraleari
- OPARIA (2018)—eta hantxe zegoen bihotza,
—Eskuetan hartu nizun,
—azterketa zorrotza egin nion,
- HAIZE HAU (2018)—Sargoriaren kulunka honetan
—dautza umeak, karroetan.
—norabidea aldatu du gonazpietako usainak,
—hautsez eta esne minduz dator betea.
—eta gurean ez da giro.
- GALTZADARRIAK, ASFALTOA (2018)—Badira asmo onak eta kexu leunak.
—eta marmarra ozenago.
—(erlaitzetan usoak begira zeuden).
—eta zoaz, zoaz, zoaz.
- NESKA TALDEA (2018)—arrakadak sudurretan.
—Neska talde bat euretara,
—den-denerako euretara,
—harro eta gazte.
Goikoetxea, Juan Inazio, Gaztelu —1908-1983—
- HIL NADINEAN (1959)—ni ehortzi, eta pago bat landa aldamenean.
—Jai dagitela arrai eta gazte ondoan inguru
—Kanta dezatela belardietan kilkerrak,
—halako olerkari arlote lurpetarrak.
- OLERTI (1961)—Zerurantz doan egaketa arin,
—eta mintzoan oiartzun betirako
—Eta aratz (or ere nunbait ispillu
- GIZONA KANTATZEN DUT (1968)—eta ez aingerua
—eta ez santua
—auek aldaretan dute lekua
—libratzeko katetan dagoen gizona
—kide nauzu katetan dagoena bezela
—eta
—illunbetan galtzen dira
—eta bitartean?
—katetan datza gizona
—illunbetan galtzen badira?
- HARRIEK BADAKITE (1970)—harriek badakite... eta ixildu egiten dira.
—eta lur gaiñean, belar-izpietan,
—eta lurpean, lurraren erraietan,
—eta arnasten duten aidean
—eta karesatzen dituen aizean...
—harriek badakite... eta ixildu egiten dira.
Goikoetxea, Jule —1981—
- HEREDATU NUEN (2014)—Eta hiltzera!»
—nik, graziaz eta ostia ozpinduz betea,
—minez eta erresistentziaz gainez egindako
—baretasuna
—errespetuaz eta ekonomiaz
—ekonomiaz eta politikaz.
—giharrak estutu eta
—denbora alderrai honetatik eraitsitako
- HERRIAREN TABERNA (2014)—elkarrizketa merkez
—absurdoa luxua eta arrazoia
—arretarik ezean hazitako desioa
— eta ardi aroko etorkizunaz
—obrero eta exiliatuarena den
- TRACTATUS MAGNANIMUS, 3 (2014)—eta zure burua
- KAPITALA (2014)—beltza ezpainetan
—eta kartoi fineko beste ale bat
—mingain eta
—beltza ezpainetan.
- NIRE KREATZAILEARI (2014)—Hostokentzen hasi naiz eta
—eta ez dut distantzia egokiz
—akaso ilehori eta azeri sortuko naiz
—zorrotz eta oharkabe bizirauteko
—familiaren itzulera europar honetan
—eta xake bat egingo dizut
—marikoi iragangaitz eta
- NON ZAUDE (2014)—koktel eta pelotazo artean
—eta hezetasunez
—betetako etxe hura zaintzen zuen
—gau eta egun
—uhinek eta zure
—eta nire eskua
—gau eta egun
—zure begiradan gordetako
—eta hezetasunez
—betetako herri hau ernaltzen.
—eta maitatzen jakitea
Gonzalez, Sonia —1973—
- LAGUNAK (2002)—zabal eta 3/4le gorria solte,
—eskuak poltsikoetan,
—harlauzak beldurgabe zulatu eta
—kanonetatik hain urrun...
—edertasun argal eta zurbilez,
—Eta oraindik ezin izan dut zarratu
- EZ GENUEN GARENA IZAN BEHAR (2002)—sakratuetan edo esku ahurretan idatzirik,
—berkolonizatu eta bidaiarazi genituen.
—Berba hauek ezpain ezjakin beroegietan
—Eta horrela igaro ginen
—Egin genuen karea hormetatik
- JABEGO NOMADA (2002)—textura guztietako sorta bat grina
—bizikleta baten dinamoa
—eta tabako pakete bat.
—Nire bizitza basamortuetako
- TXAKURRIK GABEKO OKUPA (2002)— Baina biharko eguna gaur da eta dena dela
— soilik eta egun eguzkitsuetan
—Eta heriotza oraindik da narrazti
—Eta biharko egun honetan
—biharko egun honetan oraindik
Gorostarsu, Jean —1829-1868—
- ETXEKO XOKOA (1859)—Bere larre-sasietan ez da hura unatzen,
—Orhin sorthu eta Orhin gazte-zahartzen dena!
—Jendez da setiatua eta da desertuan!...
- DESESPERANTZA (1860)—Begiak altxatzen ditut, zeruetan izar bat ez...
—Ez hila eta halere hobian nago bizirik,
—Hemen naiz zure oinetan,
—Dena nigar uharretan,
—Gaixtaginen asperrari gorde zure besoetan.
Gorostarzu, Ione —1984—
- ENE GORPUTZ ETA AZALEZ (2012)—Ene gorputz eta azalez
—Eta, izan
- JAIO NINTZEN EME (2012)— eta egin nintzen --eginez noa-- emakume
—zabuaren kulunketan eta soka-saltoan
— eta seugandilei isatsa etenez
— baina baita haiei ilea moztuz eta begiak atereaz ere
—Eta honela
- EZEREZA HUTSA BADA (2012)—eta arina erraza
—Eta bukaera gelditzea bada
—eta atsedena atsegina
—Eta joatea agurtzea bada
—eta isiltzea lasaitzea
—Eta heriotza loa bada
—eta ametsa askatasuna
—eta baztertzea mintzea
—Eta joatea hastea bada
—eta hastea saiatzea
—Eta bukatzea etsitzea bada
—eta galtzea umiltzea
—Eta ezereza gaua bada
—eta gaua iluna
—eta iluna beltza
- MAITE DITUT ZAKILAK (2012)—Eta
—batzuetan maite
- ASKO IBILI OHI DIRA (2012)—aterik jo gabe batzuetan
—bisita laburrean besteetan
—eta kontu kontari aritzen bakarrik nagoela ere
—horrelakoetan maitasuna geldoa da
—eta odolezko ibaiak azalean zehar barreiatzen ditu
—horietan sentimendua indartsua, beroa da
—horietan maitasuna gartsua da
- ETA EGIN BARRE LASAI (2012)—Eta egin barre lasai nire sudur edo ipurdiagatik
—eta esan zeinen inozoa
—eta egin ez entzunarena nire deiei
Gorrotxategi, Aritz —1975—
- HELDU ZAITUT LEIHOAN (2002)—Itsu baten begietan nola itsasten ziren ikusiz
—Eta orduan galdetu didazu
—Eta zure ezpainetan iltzatzen dira
—Eta leihotik haratago zoaz
—Eta ezin zaitut harrapatu
- TABERNAK ATE BAKARRA ZEUKAN ARREN (2002)—Denboraren metafora
—Denbora ez zela metafora bat adierazi zionean
—Eta tragoxka bat eman zion kopari
—Denboraren metafora garagardoaren bitsean
- SOUVARIN IZENEKO MOSKUTARRA (2002)—Baina Moskukoa suzko mehatzetan itsutu zenetik
—Eta ardo kopari «maite nauzu» galdezka bizi zen geroztik
—Harik eta hark burua altxatu zuen arte
—Eta Itsasontzi txikian nagusitu zen Hiriaren
—Silueta erraldoia
—Hiria eta Souvarin zaharra
—Ezpainetan musu eman zion Hiria
—Begiak ireki eta irribarre bat eskaini zuen Hiria
—Behatzekin etxebizitzetako kristal beltzak igurtzi bitartean
- HASIERAN ZALDIA IZAN ZEN (2007)—Epeo feoziarraren aginduetara
—banan-banan eta mailuz
—konkaduretan eskuziriak?
—Eta halaxe erakutsi zizkien bereak
—eta jarraitu zuen istorioak.
- ZIRRIKITU BAT IZOZKAILUAN (2007)—Betaurrekoak utzi dituzu mahai gainean,
—setioak eta egunak
—Grabitazio arauek eta kronometroek
- ZALDIAK AKATZEN DITUGU BA... (2007)—soldadu eta umeak...?
- ZALDIA HARAGI ETA OIHU EGIN DA ERDIZ (2007)—eta zu berarekin.
—haragi eta oihu egin da erdiz,
—eta odolak baRe zulatu du
—goizeko hiruretan.
—eta orain handiagoa da zuloa.
—eta norbait hozkaka.
—eta odolustu da bizitza
—eta zu berarekin
- BIHARKO EURI (2011)—eta umea kostaldetik begira...
—Harritzarra eta umea amets,
—eta datorrena neurri...
—gero eta harrizkoagoa
- ARKUA ETA GEZIA (2011)—Bere esku herdoilduen itzala buztinezko gihar bat da, hotza, taupadatik gero eta urrunago.
—Nola arkua eta gezia tenkatzen da eguna amonaren hezur-haragietan.
—Puntua egin eta desegin, beti esperoan.
—Ispiluan, gezurrik ez. Alferrikako irribarre bat akaso, gainerakoei bizirauteagatik. Eta malkoak, bularrak eskaintzen duen gauari baino, bere buruari erruki. Nor, ordea, errukituko da amonaz amona bera izan ezik? Gainerakoak hil egin dira.
—Haatik, azken irribarrea zintzoa da, bazekien eman eta kendu egingo zitzaiola. Pisuak bultzatu osteko erorialdian, bere hazi propioan bare, begi garbiz maite ditu zerua, zelaia, herria eta pago-ilarak, eman eta galdutako musuak, seme-alabak...
—Jakin bazekien agindutako egunak unibertsoa zirela, taupada eta bera diren bezalaxe.
—Egin eta desegin...
- HARIZKO JOLAS, HARRIZKO GEOGRAFIA ITSU (2011)—eta gero..., harrian pentsatu,
—jatorria eta zergatia.
- JAKITEAK MIN. BARIAZIOAK (2011)—Zer pentsatzen duen egunero, horixe bera da gizakia, Marco Aurelioren aburuz, zeinak esaten baitzuen hauts bera bihurtuko direla hala Alexandro Handia nola bere esklabo txiroena; alegia, liburuen hautsak eta zazpi atedun hiriek balio bera dutela unibertsoaren traman.
Gotzon, Joseba —1962—
- BESARKA NAZAZU (2001)—zure lurrin eta eguzkiaren
—itoak zure begietan.
—eta inork iristerik ez duen
—bertso hauetako nota bakoitza
- BABEL GAUAK (2001)—Taberna honetan traizio hatsa
—Eta Babel gauetan
—haragi grinen tentamenetan
—hitz, jolas eta elkar-gura
- BIHOTZA EZIN DA EROSI (2001)—Hoberenetarikoak ziren, sendo eta dotore
Guibert, Edmond —1847-1872—
- SARAKO ANDREGEIA (1869)—Jautsia da loa begietarat.
—Eta huna urte bat Mariari
—Ezpainetan ja hil zaio irria,
—Ez zuen hark mendietan parerik...
—Xutitzen da ikara zainetan.
Guilbeau, Martin —1839-1912—
- BIHOTZ KARLISTA BATEN AUHENAK (1858)—Eskalduna armetan zer den erakutsi.
—Erakutsiren huen guduetan,
—Eskalduna ez dela beldur lanjeretan.
—Ager zaizte bet-betan iduri erleak,
—Har ezatzue zuen eskopetak,
—Eta orotan altxa goraki kopetak.
—Altza zaizte karlistak zuen etxetarik,
—Atxiki nahi baduk Nafarra tropetan.
—Gortetan ohorezki beti aipatua,
—Madrilgo karriketan bibak aditzerat.
—Ez hituke menturaz herabe eta nagi,
—Hire antzea pitz zak hekietan,
—Bitorios dadintzat izan guduetan.
- LAGUN BATEN BEREXKUNTZA (1859)—Bihotza altxagarri maiz nahi gabetan
—Penak dituk izanen desterru heietan,
—Nigarretan urtua nigatik dagona.
—Azken pertsu hunetan, lagun maiteak,
- EINADAK (1872)—Ametsetan ilunik, herria gogoan,
—Einadak lorietan zoatzen airean,
—Nigatik nigarretan maizegi dagonak?
—Zeru goretan barna arinik zoazte,
—Nik hemen auhenetan, oroz ahantzia,
—Eta erran zer berri den ene sorlekuan.
Guillan, Oier —1975—
- GORPUTZ HONETAN (2009)—gorputz honetan daude
—eta izango direnak
—eta baita izango ez direnak ere
—esanetan kamuts
—eskuetan trakets
—poema honetan daude
—eta esango direnak
—eta baita esango ez direnak ere
- SORO BAT GIBELEAN (2009)—sabela puztu zaizu eta ez zaude astelehena-
—badira zenbatu ezin diren gauzak eta tantak-
—usain ezazu zure izerdiaren uhara eta hamabost-
—biluztu zaitez eta ikus ezazu nola puztu zaizun sabela nola
—ez zauden gose eta abuztuan agian bai eta
—urtaroetan lau-sei-inoiz-beti erein zaitez
—erantzi iezazkidazu beldurrak-lepoak eta
—biluztu zaitez eta arnastuko zaitut inoiz-gaur-bost-lau-
—sabela puztu zaizu eta larrean ikusten da iragana sei-
—biluztu zaitez eta maita nazazu ispiluek nola
—eta orbelak-harriak-hordiak
—eta lagunak-grebak-goseak
- BRIGADISTA (2009)—betazalak galdu dituzten gorpuak
—negarretan hasi zaigu odola
—azken egunera arte iraun eta gero
—burmuinaren uhinetan
—ekialdeko hiri erraustuetan itzala hilzorian utzirik
—mendebaldeko autopistetan
—egiaren ostarteetan
- JOSE PEREA PINTOREAREKIN BART GAUEAN (2009)—eta zigarro mutu bat
—eta ez nuen
—edo, garagardo aparretan,
- IHES EGINGO DUZU (2009)—eta gaua leihoaz bestaldean hazten dela
—Une horretan hasiko zara
—ihes egingo duzun loturetatik,
- LUR HAU (2013)—airez eta
- FABRIKA ZAHAR BAT DA IRAGANA (2013)—Non daude hamaiketako irriak
—Zokoetako aleen artetik edozein unetan
—Adokin zartatuen ertzetan.
—Makina hautsien zokondoetan.
- BRUSELA EZ DA EXISTITZEN (2013)—oholtzatik eta orri zuritik harago
—ehun eta hogei kilo odol
—ezpainetan pausatu du kea, niri so.
—ez diren lekuetakoa nagoela aitortzeko.
- SAMURTASUN POLITIKO BAT (2013)—erretirotik urrun diren isurien egarrietan.
—osasun txepel hau gehiegi maite dugun honetan.
- PATIOKO EMAKUMEA (2013)—altxatu naiz eta leihoa itxi dut
—Urradura, ukondoen planeta honen joanean
Hegi, Txomin —1956—
Hiriart, Jean
- FERIETAKO GOZOAK (1858)—Eta freskorik,
—Ikusi dut Ezpeleta,
—Ai zer hango jendeketa!
—Eta trufatzen,
—Antxu hetan engainatzen
—Eta gosetu
—Eta handik moltsa galdu...
—Eta hertzeak zimurrik.
—Hordi txar eta banditka.
—Antxuetan enganatu,
—Eta feriak,
—Eta nahigabe asko.
Hiribarren, Jean Martin —1810-1866—
- HERENSUGEA 1407 (1859)—Kapeta buruan:
—Laster da iluntzetan,
—Uharretan igeri
—Artetan marradia,
—Lau, bortz uztaietan,
—Hura higitzetan.
—Gizon eta abere
—Ixilik eta erne,
—Eta berehala,
—Buztana su-lametan,
—Kalika eta hilka,
Ibarguren, Mikel —1967—
- ISPILURIK GABE DIHARDUT NIRE AURPEGIAREN BILA (1996)—Eta argia itzaltzen dudanean
—Eta bizitza isiltzera doala dirudienean
—Eta zure gorputzaren ausentzia besarkatzen dut
- ZURE LIBERTATEA AMESTU NAHI DUT (1996)—Apiril eta irail oraindik sortugabeak
—Handik nator eta harantz noa
—Zuk eta nik dakigu bakarrik
—Nahi zaitut gauaren arartekotasunik gabe biluzik eta huts nagoenean
—Eta buztinezko mina dut bihotzean
—Zure ezpainak berretsiko nituzke behin eta berriz
—Eta ostertz honez haraindi zaude beti
—Baden berriemailerik begi herriminduetan
- BIZITZA HONEK LAU ERTZ DITU (1996)—Eta denboraren diktadurak
—Eta ene hatz joriak oihu egiten dizu
—Eta egunsenti urratu berriak
—Eta jada ez gara atzo bezalakoak
- ILUNTZEA DA (1996)—Eta noaski ez litzateke
—Zure begiak nireetan etzanda baleude
—Eta nik paretan egin seinaleak
—Eta zure amodio goroldiotua gordetzen dut
- LARRU-ONTZAILEAK (2002)—Lur berdinketa eginen dutela agindu dute,
—lehenbizikoz elkar ikusi genuen lur galetsietan.
—zure arropak eta telefono-agendak eroan dituzte.
- BITTOR BAR EXPO (2002)—Kontuarrak edalontziz beteriko ordu txikietan
—belar-paretak denbora estaliko duen egunean.
—Min emango digute enaren hegaldi hurbilek eta
—kontuarrak edalontziz beteriko ordu txikietan...
- LANBROA BAIONA TTIPIAN (2002)—Zure ahoa dasta ezinean oheratzen naiz eta
—Kate berean doaz hemen pozak eta zorion ezak,
—kale bitarte zabalegia da zure eta nire arteko hau.
—zure gogoak iparralderagoko atzerrietara narama nahitaez.
—eta honek ez dauka zerikusirik semantikarekin.
- ZIGARRO BELTZA (2002)—denboran galdutako herri bazter honetatik.
—baina badakit arropak aldatu eta joan egin zarela.
—eta beste argazkiekin batera
—gaizki amatatutako zure ducadosa piztu eta
- ISILTZEN ZARENEAN NIK ENTZUN ZAITZADAN EGITEN DUZU (2007)—hitzaren kaltetan desegin aterabideaz zalantzan,
- BEGIRA HOTZAREN ARKUPE OKERTUAK (2007)—udazkenaren adarretatik.
- BARNEAN DUGUN ONDOEZA URRATU EZEAN (2007)—badakigu eta noiznahi helduko dela aukera berri bat
—Baina momentuz urrun honetatik
- ESAIDAZU NIK SENTITU DUDANA (2007)—Benetan badela desmaitatzea baino
—badela besteen bihotzetan.
—gezurretan bizi izan garela,
—ez duzula egia honetan bizi nahi.
- PENTSAMENDU BERRIAK (2011)—bestelako norabideetara errendituko
—asteak akatsez beteta datoz hilabeteen orrietara
—herri honetara ginen noizbait jaio
—zubi azpiko graffitietan berotasunak gozaro ditzagun
- ZURETZAT GORDEA (2011)—ahosabai urduria eta oinazearen erretratua
- ITSASARGIA (2011)—nor gabeko silueta grisak ikus daitezke
—eta galtzadarrietako belarrak erauzi dituzten honetan
—errepide-mozketa amaitu dela diosku panoak
—Okineta kaletik
—mapetan agertzen ez dena
—eta gu
- KAFE BELTZA (2011)—berbaroak hutsik dauden honetan
—gertakizun diren alde ilun horietan
—eseri eta kafea eskatu dut
- GALEREN HEGOALDEA (2011)—garaion testigantza oharretan iltzatuz
—bihotzondoetan bildutako galerekin zoaz
Ibarrart, Piarres —1838-1919—
- ITSUA ETA SASTREA (1892)—Euskualdun bat zen itsu eta bertsulari
—Soineko eta diru, janari-edari,
—Eta emak barnean bortz edo sei harri
—Dirua erein eta... bildurik harria.
—Habil eta ez kolpa ene ohorea.
—Dirudun bahaiz ere, eta ni gabea
- ESKUALDUN SOLDADOAK (XIX. mendea)—leheneko denboretan nola ibili diren.
—Mila zortzi ehun eta bortzeko otsailean,
—Frantses eta Alemanen arteko ur-hegian,
—Gorputzen hain urrun eta gogoz Eskual Herrian;
—han ginela aurkituren Baigorriko bestetan+.
—Gure oinak zaldi, eta artizarra bidari,
—Nik hitz daiat hek direla Ollandoi eta Jara+.
—eta Pello Bilozuri pasa-marran jujari.
—bazkari bat egin eta ikus arte erranik!
—Izaiteko beti prestu eta ohoragarri:
—Sorlekuan pilotari, armadetan gerlari,
- MICHELENGO ZUBIA (XIX. mendea)—Hameka orenetan, oraino barurik,
- ARTZAINTSA MENDIAN (XIX. mendea)—Zelaietarik ikusten duzu gure etxea mendian
—eta gorago etxola hura arroka baten aldian
—Goizetan utziz egun guziko aitamen begitartea
—heien josteta zoroetalat ez naizelakotz hurbiltzen...
—Bakea eta librotasuna osoki ditut gozatzen
—eta menditik ez ote dut nik gauza ederrik ikusten?
—bainan oraino ilun dagozi zelaiak eta herria
—eta ezkilak errepikatuz herria du inarrosten
—bi aldetako mendi auzoek oihartzunka ihardesten
—eta ikusten arraintzariek dituzten untzi ttipiak
—iduri dute pentze gainetan dabiltzan altxaliliak
—entzuten ditut bas-ihiziak alderdi guzietarik:
—xori ttipiek arboletarik, xoxoek sasi barnetik
—ardi bildotsak eta Xuriko aldean ditut lekuko
—pentze, mahasti, baratze, herri, etxalde eta jauregi
- ABENDUAN ORZANTZAK (1901)—sudurra gorririk eta hotza larru barnean
—Pottengoak, marrumaka, landetarik ageri
—atzar adi; kapitaina hortxetan duk aiduru.
—erraietaraino zuen gorputza inarrausi.
—Orzantz horik entzun eta, erbiak gibelerat
Idoate, Txiki —1959—
- EGUNEROKO TRENARI GORROTO DIOT (1988)—Eguneroko trenari gorroto diot umetatik
—gorroto diot bere metalezko haragiari
—gorroto diet bere hotz eta beroari
—bai eta bere ur zikinari ere
—bi aldetara begiratu dut
—bakardadea eta oihuaren ixiltasuna
—eta hori ez diot barkatuko
Igartua, Ivan —1972—
- UNREAL CITY (2006)—eta arkupeko aldapak
—ez eta ere harkaitzak.
—eta gizakiak hautsiko ditu
- GARRAIO PUBLIKOETAN GALDUTAKO AUKERAK (2006)—Ondoan eseri eta neraman liburua
—hura kaleetan barrena desagertu zen arte.
- OROITARRIA (2006)— F.B. eta J.D. in memoriam
- HERIOTZA ETA IDEIAK (2006)—hori eta ahal balitz gehiago
—Hil eta gero ere eternalak ez diren ideiek
—Eta gainera, heriotza eskatzen duten ideiek
—gure heriotza merezi al dute benetan?
- LEHENGOA EZ ZEN ASKI (2006)—atzetik badatorkizu kaleetan zehar
—eta kolokan jartzen baditu
—zure duintasuna eta zure libertatea,
—eta beste guztionaren alde,
—eta bakardadearen beldurrari
- COLOPHON (2006)—Zirkulua eta zuzena
Igartua, Karmele —1959-2010—
- BADATOR BETE-BETE (2011)— eta eguzkia—
—eta egindako bideetan
—abiatu da barruetara —isilik—
— eta arrastorik ez, itzultzeko
- SINISTU GURA EZ (2011)— —eta galerna gorria—.
- BIDAIA 3 (2011)—Eta gu —begiak itxi ditugunean—.
—eta lurreko
— —sudur mintzetan—.
—Eta gu —lurreko koloretan—.
— lurra sentitzen ez denetan.
—eta gu —ahanzten ditugunen memorietan—.
—eta zer?
— —Ez zen billeterik behar norberaren uretan nabigatzeko—.
- GARAIA DA (2011)—naizena eta ni.
—Errekasto guztietako urak deitu
—eta ekarri hona ibaira,
—itsasoetan lagatako aingurak bildu
—eta batu hemen portuan.
—naizena eta ni
—ur azaletan itsaso barrenak arnastu
—eta abiatu erraz
—olatuetan
—naizena eta ni —garenak garela—.
—Azken egunetako atarian
—naizena eta ni —garen garena—.
Igerabide, Juan Kruz —1956—
- SUGE ARRASTARIA (1989)—Asfalto bazterreko hartxintxarretan
—Suge arrastaria izan naiz eta
—Banindoake mendietan gora
—Harangoitietan ur berriak bilatzera
—Banindoake mendien atzeetara eta
—Malentxo Bidezidorrak bide ziur eta
—Unean sugeari hegalak sortu zaizkio eta
—Malentxo Bakeak atsedenik ez du eta
—Haritzari itzala zartatu zaio eta
—Karobizuloetan ez dago mamurik Malentxo
—Suge arrastaria izan naiz eta
—Harritxintxar baztertuetan bidetxurretan
—Hegal nadin gereziak belarrietan Malentxo
- OINETAN LOKARRI
(Eta bihotzean korapilo) (1997)—Oinetakoak lotu eta askatu
- MUTRIKUKO TRIKUA (1997)—eta hondartzan izan zuen istripu bat.
Intzagarai, Ramon —1878-1947—
- DONOSTI ATALAK (1930)—erantsi eta, iltzetik zintzil,
—orain etxetan, zortzireun,
—kilkirretara goruntz joateko?
—loretan ere eskaratzak.
—alor naroetan zaudete,
—belardietan badek naiko
Iñarra, Aitxus —1955—
- AMODIO ESKE ZAUDENEAN (1985)—zure begietan
—zure ezpainetan
—zure eskuetan
- TENPLU OROTAN (1985)—eta ez naiz asetzen
—Bide bazterretan
—eta ez naiz asetzen
- GU GARA (1985)—plazere eta oinazearen negar ixila
- ZUEK (1985)—arrubio eta erroiak,
—zuen gorputz herdoilduetan datza,
Iparragirre, Jose Maria —1820-1881—
- GERNIKAKO ARBOLA (1853)—Eta bihotzetikan eskatu ezkero,
—Arbola biziko da orain eta gero.
—erori gabetanik eduki behar degu.
—lore aintzinetako mantxa gabekoa.
—eta bihotzetikan Jaunari eskatzeko.
—pakea emateko orain eta beti,
—bai eta indarra ere zerorren lurrari,
—eta bendizioa Euskal Herriari.
- NERE AMAK BALEKI (1855)—Ez etortzeko gehiago probintzia honetara,
- GAZTE-GAZTETATIKAN (XIX. mendea)—Gazte-gaztetatikan herritik kanpora,
—Herrialde guztietan toki onak badira,
- GITARRA ZAHARTXO BAT (XIX. mendea)—egun batean pobre besteetan jauna
—bietan bilatu det anitz malizia,
—bost edo sei urtetan ez det ikusiko.
Iraola, Bitoriano —1841-1919—
- ZARDIN SALTZALLIA DONOSTIAN (1901)—biatzak eta arranbarrilla
——Zer bai eta zer cuerno!
——Tori bost kuarto eta ekatzu
—Eta onela marmarizaka
- ARRANTZALEA (1902)—Bateltxoan biyak eseri eta
—senti detan biyotz xamurrean,
—ez eta're aize indartsuak;
- ZEÑEK ESAN? (1907)—argiratzeko ez dira diña, nik irakurri detanez;
—ta ni poeta nintzalakuan egitez nola izenez,
—Eta neri nork esango ziran gure euskerazko lanak
—dana guziyak dirala iñon etartu ez litezkenak?
—azaldu diran izkribuetan izan litezken txarrenak.
—zer naizen jakin detan ezkero oraiñ damutuba nago;
Irastortza, Tere —1961—
- ZURE PRESENTZIA (1980)—Bizitzako gaueko hamabietan
—ez zait nahikoa eta
—ez zait nahikoa eta
—Bizitzako gaueko hamabietan
—eta ez dakit nola
—ez dakit nola eta
—gaueko ordu guztietan
- IZANGO DA (1982)—tanta urdin eta pinporta arrosaz
—izaretako izar-urratsetan,
—urratuetan
- EZ ZEKINAT MISTIKAZ EZER (1994)—santuek esan eta nik sinistu ez nuena baino.
—Hotza naun —dion— eta itsasoa oraindik laino
—Hotzik naun eta hik, itsasbazterreratu gabe oraindaino,
—hik esan eta nik sinistu nuena baino.
- AURRENEKOAN POESIA HITZ BATEZ HASTEN DA (2000)——poetak Jainko izan nahi baitu—.
——poetak profeta izan nai baitu—.
——poetak anphoran gorde nahi du—.
Iratzeder —1920-2008—
- ZORIGAITZEZKO EUSKADI! (1937)—Laster mendiez alde huntarat besoetan baderama:
—Zelaian bada harri meta bat, erditik kea dario...
—Jainkoarentzat bazterrak erre eta apezak hil ote?...
- ITSAS-LAPUR (1940)—Uhainetan zabal, nausi!
—Ez deusetaz izan beldur
—Kantu, ttoro eta zurrut
—Luze ibil eta urrun!
—Ez jendetan alfer bizi
—Zainetako nere karra,
—Apez jauntzi suharretan
—Nahi nuke uhainetan
- HILA DA (1940)—Egun nere gogoak guzietan ditu
—Haren ikara eta usainak senditzen.
—Azpian eman zautan: "Zure Mayi" eta
—Gaixoak! zertan zaizte Ama eta Aita?
—Mixel, nere anaia suhar eta hauta,
—Bi bozetan lot gaiten zure kantu horri:
—Itsasoan arrauka, mendietan kurri,
—Ez eta ahantziko zuganat jin arte,
- ZARRAPO... (1940)—Leihotik xeletaka ditugu ikusi
—Ar kantuz lerro lerro xut eta espantu,
- NUN HABIL ORAI? (1946)—Nun habil orai, Etxahun, zoin bidetan kantuz,
—Hire bihotz kartsu eta zabalegi hori
—Bidetan ote deramak zarrapo ta zauri?
—Elizen hiru dorreak ari direnetan,
—Euskaldun zintzurren bortxaz, kantu daldaretan,
—Eta arno-sukarrean pertsutan dauzinak,
—Eta gora egin bezo pertsuka oiharzun.
—Euskal minak eta suak hezurretan jana,
—Hezur ta larru doala kantuz eta eske,
—Munduko bidetan bilduz jende-trufa merke.
—Bai, doala, bidez-bide eta beilaz beila,
- IXILIK JAUTSI ZINEN
(Gerlan hil anaiaren
gorputza herriratu) (1948)—Larrunpeko zelaiak eta itsasoa!
—Urrungo muga hetan hasia da gerla:
—Eta zu bazinoazin denen aintzinean;
—Bet-betan tiro batek jorik bularretan
—Armada burrunbaka ihesi joan-eta,
—Sukaldean zaudela ama eta aita
—Zure itzultzeari irriz pentsaketa.
—Ixilik joana eta ixilago jina,
—Kapetan, lerro-lerro, guziak jin dira,
—Oi, hezur eta lurren azken musu hura!
—Eta, hedoiak gorri odolez bezala,
- BANAKI... (1957)—Laster-laster eta irriz.
—Joan naiz bila eta bila:
—Izerditan, nigarretan.
—Nigarretan, lorietan:
Irigaray, Jose Anjel —1942—
- NIK EZ DAKIT (1976)—udazkeneko ilunabar gorritsuetan,
—zer artaldetatik noan iheska
—ez eta nondik gatozen,
—maite dut eta nahi dut bizi.
- EUSKALERRIKO IHAUTERI (1977)—organbidexka guztietan
—itsu eta trakets
—mutiko eta neskatikoak bere gibeletik trumilka daramatzalarik,
—eta Miel-Otxin
—behin eta berriz
—gure akats eta bekatuak
—min eta grinak
- ARROTZ GURE ETXEAN (1979)—bakarti eta ero
—amodioaren bila eta ez aurkitu
—magal beroaren aterbea behar eta
—eta ezin topatu,
—osatua eta maitatua izan nahiz
—eta kondairaren ihautearen soka dantzan
—eta
- ETA BIDEAREN LUZEAN (1995)—Eta bidearen luzean
—hameka mila urtetan
—eta joan eta jinean
—eta bestea idoroz ni aurkituz, osaturik,
Irigoien, Alfonso —1929-1996—
Irigoien, Imanol —1940—
- ZILARGIA (1989)—Urak eta suak zauritua
—Oihaletan hauts, zilar leundua,
—zeinetan —lainoa zeruaren adineko,
- ZELATAN (1989)—gerizaren espaloietan
—mendietako oihartzuna,
—goroldio hezetasuna gogoan,
—haranetan urregorri den oihartzuna,
- LEIHOAZ BESTALDEAN (1989)—euri geldoa eta
—itzalen hobietako hilartitz etsia.
Irigoien, Joan Mari —1948—
- EGUN BATEZ (1975)—eta
— jasangaitz eta aspergarri
—eta
- PATUAREN INTSEKTUAK (1991)—Dena idatzia zegoen, bai, jaio jaioak ginelako eta hil ere hil egin beharko genuelako noizbait, orduan ez bagenekien ere.
—Eta ezjakintasunak eskaintzen zigun pozarekin, tximeletak eta amona mantalgorriak harrapatzera abiatzen ginen, herriko zelai-soroetarantz jauzika.
—Egunsentia baino gorriagoak ziren amona mantalgorri haiek, baina puntu batzu zituzten han-hemenka beren mantaletan —euri-tanta beltzak iduri—, gauak ere ereinda baitzituen orduko bere begininiak eguzki gorriaren lurretan.
—Eta eskuetan hartu eta atzetan gora igotzen uzten genien, han goitik ihesi joaten zitzaizkigun arte.
—Eta hegan eramaten zituen amona mantalgorriak
—gure gaua eta gure eguna,
—gure bizitza eta gure heriotza,
- JAIOTERRI (1991)—eta oroimenaren gelak ere husten hasiak zaizkizu.
—zokoetako amaraun poligonaletan).
—ezerezaren lurretan aurkitu zuen bere gorputza
—eta zuk ere
—erloju bat zuen bere elitroetan
—eta handik isurtzen zituen eternidadeak tantaka bere segundoak,
——basaliliak eta sekulabelarrak perfumatutakoak—,
—oihanaren harrabotsetan gaindi.
—Enarek eta irrigoek espazioa gezikatzen zuten
—argiaren galsoroetan
—eta haltzak zaintzen zuen erreka
—arrosak eta krabelinak.
—Eta loreak zerizkion haurtzaroko udaberri joriari,
—loreak eta loreak,
—haragi errugabearen eremuetan
—eta haien joan-etorrietan ez zen ezer galtzen
—Baina iragan zibilizazioetan bezala,
—haizeak eta denborak
—eta bakardadeak habitatzen ditu orain
—eta denborari espazioaren ahidura dario.
—eta begion prisma optikoek eragindako inbertsioan
—Eta azkenean ez duzu jakingo
- ERORI DA ERREZELA (1998)—Erramu eta kanela,
—ene gaua eta ene gau-zuzia.
Ithurralde, Piarres —1901-1985—
- KAFETTOA SEMINARIOAN (1923)—eskoletan ikasirik: nigra sum sed formosa...
—Berorik, urririk eta deskantsuki jarririk!
—Sabela errerik ere... laster... urrup eta klik...
- PIP' ETA TU (1923)—bainan eri puntetan aski bihurturik
—jakitate aski da hola neretako.
—eta nere milikaz estalgia lotu
—egiten dut jarririk ontsa... pip eta tu!
- NERE MAKILA (1932)—Handitzerat utzi dut eta harekila
—Burdinbidetan, aldiz, sabela nahasi.
—zeren eta baitut nik... eskualdun makila.
—Igandetan goiz-goiza, xamarra emanik
—entzun-eta oihuka dorreko ezkila
—ibiltzen eskuetan... eskualdun makila.
—bai eta ezar gero betikotz zeruan.
—Gero zeruetako mendi ederretan
—eta hedoietako izar xurietan
—Handitzerat utzi dut eta harekila
- DEIA
(Rythmes modernes) (1935)—Guk ere miletan
—eta belar sendo
—eta haren zurgai
—Noiz ilunbetarik
—Eta isur zazu
—ur eta ongailu
—hostoz eta fruituz
—lirain, azkar eta handi.
—orai eta beti ere...
—Menderen mendetan
- ENE KAIOLAN BI XORI (1938)—biak betan kantuz ari...
—lurreko parabisuaz nigarretan oroitua.
—aingeru-kantu ederrez arrunt gogoetatua.
—biak elgarrekin eta bat bertzea gabe ez on.
Iturbe, Martin —1932—
- ZAILLA DA GIZON IZATEA (1973)—maiteder-arantz lilluragarrietatik
—lizunkeri eta kutizien
—okerraren eta gezurraren
—Eta «gizon» izan behar!!!
- KEZKATI (1974)—atzaparretara
Iturbide, Amaia —1961—
- MANDRAGOREN ERROEK ZANGOETAN GORA (1986)—Mandragoren erroek zangoetan gora
—haurretatik denaz dastatzera ohitu behar denez gero
—ai, ama! zenbat ataletan existitzen garen
—mihi ubel hau diosalarik benetakoena
- GOAZEN (1986)—hiruna artizar jaiotzen den bidegurutzetan
—landareetatik zuku betierekoak edoski ditzakegu
- LEIHO-BARRENEAN
(HERRI ZAHAR HONEN MIN HARROAZ) (1992)—irensten eta berriro botatzen
—eta euria ikusten niharduen:
—frontoietan jaurtikitako piloten amorru geldoaz
—sentibera eta sendoa
Iturriotz, Ander —1961—
- ZUGANA NENTORREN ARRAPALADAN (2002)—Zugana nentorren arrapaladan, belarrez eta mendafinez ahoa garbiturik. Zalantzatsu nentorren zugana, lorategi beldurgarri batean goroldioa zapaldurik.
—Arrosa basatiak nekartzan esku ahurretan. Odoletan arantzak, odoletan zalantzak, odoletan begiak zure burdinaren gorian atxikiak. Musua nekarren, zuretzat, haragi bizi, pozoi garratza nekarren ezpainetan, inorentzat ezin isuri.
—Gogoan ditut oinetako gorriak, eskuan. Gogoan, soineko arina gorputz haragitsua tolesten. Gogoan, zure ile askea bizkarrera ura bezala erortzen.
- AMAITUKO DA ZIGORRA (2002)—Amaituko da ezarri didaten zigorra. Etorriko da guretzat egun handia. Trumoi-hotsa egingo du, lehen aldi hartan bezala. Eta gero euriak zelairik berrienean, Lizardiren magalean.
—Irekiko da burdinazko azken atea, itxiko da burdinazko azken atea eta, denbora amaiturik, denbora hasirik, big bang, elkarrekin lasterkatuko gara epxerantz, gure arbasoen sehaska epelerantz.
—Eta ez bada amaitzen ezarri didaten zigorra, ez bada etortzen guretzat egun handia, trumoi-hotsa egingo du, lehen aldi hartan bezala. Eta gero euriak zelairik berrienean, Lizardiren magalean.
- ANIMALIA (2002)—Jolasean dabil neskatila, lorategi ahaztu eta bakarti batean. Jauregia da harentzat kioskoa, kristal eta urrezkoa. Tronua da harentzat harrizko bankua, printzesari dagokion luxu eta ohorea.
—Oihartzuna dakar iturriak urrutiko mundu batetik. Txoria dakar, trumoia dakar. Haurtzaroa dakar, jolas labur eta atsegina, amets arin eutsiezina.
—Munduak prestatu duen eszenategi horretan, munduak erabaki duen une horretan beldurra eta ikusmina nahastu dira neskatilaren jolasean. Eskaini zaizkio esku luze batzuk opariz eta amorruz beteak. Musukatu dizkiote ezpainak. Maspildu dizkiote bular txikiak. Baina inor ez da ageri neskatilaren ondoan.
—Zaio erakutsi neskatilari, hitzik gabe, kanturik gabe, negarraren antza duen atsegin ito bat. Zaio iratzarri bere baitako izaki hilduragarria, urez eta buztinez betea, grina aseezina. Baina inor ez da ageri neskatilaren ondoan.
—Etorri da egunaren amaiera. Hautsi da kristala jauregian. Aienatu da oihartzuna, aienatu dira iturria, txoria eta trumoia. Ihesi joan da xoxo beltza sastrakak astindu direnean. Etorri da ipuinaren amaiera.
- ESKOLARA BEZALA (2002)—Zipres mugiezin lerro bik egiten dute bidea hilerri txikiaren horma txurietarantz. Muino batean goratua, jauregia dirudi hilerriak. Eskola dirudi, esne-zopak gosaltzen ari den haurrarentzat, basoko etxola dirudi ipuin mitologikoetan. Hain dago garbi, hain dago bare, hain dago apain, ezin ekidin baitaiteke dekoratu beldurgarri baten irudia.
—Hodeiertzean, oskorri osoa brodatzen du eguzkiak, mapa harrigarri bat erakusten du, mendirik eta errekarik ez duen lurralde batean, oinaren ahalegina eragozten duen fisika batean.
—Ekarri ditu haizeak tronpeta anakronikok, ekarri ditu urrutiko oihartzunak: trumoia, uraren orroa, ezkilak. Ekarri ditu haizeak iragana eta etorkizunik ez duen oraina.
—Musu eman didazu bekokian eta mugan geratu tara, leihoan, etxe atarian, erreka gurutzatzen duen zubiaren oinean.
Izaga, Xabier —1960—
- ERANTZUKIZUNA (1998)—Eta epai gisa espero nuen
- BISITA (1998)—bisita bezperan, eta gero zeldan
—igandeetako arropak prestatu eta
—Batzuetan bisitatik itzulitakoan,
- BIZITZAREN KEA (1998)—goganbeharra eta tristura nagusi
—eta zeinen jasangaitza zarata
—eta ate azpitik sartzen
—eta niri gogora datorkit atzo
- IRRATSAIAK (1998)—eta gutariko batek esan du makurtzen garelarik
—behien atzealdea diruditela, eta
—jaten ditugula ezkutuan, eta
—Eta barre egin dugu.
Izagirre, Iban —1985—
- TRAPU ZAHARRAK (2008)—eta ez du astindu behar,
—geure sestoetan,
—gauetan besarkatuko dituzte
- TXABOLA (2008)—benetako zigarroak
—Itzal freskoetan
—benetako zigarroak
—Aldapetan gora
—bizikleta gabe
—benetako zigarroak
- SUSTRAI IZOZTUAK (2008)—Ordu anonimoetan, logela txikiek
—Goiz horietan gorrotoak ez du indarrik
—grisak gara herrixketan
—ispiluan barre egin eta bakardadean erori.
- ISTORIO TXIKI BAT (2008)—Orduantxe piztua zen hauen arimetan
—paretak margotuz.
—manta zorritsuetan etzanda,
—umetasunaren fantasien indarrez
—Kandela eta bokila artean
—eta denborak galoirik eman ez bazien ere
—etxe zaharretako
—armairu eta ganbaretan barna.
—Gau epeletan
—gauetan logelan bakarrik zeudenean
—agertu ziren gau eroetan sakabanatu ziren
—Eta agian norbait gogoratuko da,
—eta aspermenak jotako erretiratuei
—kate pusketa bat ez bazen
- AMETSGAIZTOA (2008)—sakonetara eraman nahi
Izagirre, Koldo —1953—
- ABIOIEN ISATSEK AIREAREN ESKELETOA DIBUJATURIK (1975)—bezpera luze honetan
—ene pena zoriontsuegia da poetarena izateko
—eguzkiari utzitako ispilu pusketa itzul diezadaten
—bezpera luze honetan
—argi-kableetan
—bezpera luze honetan
—poetaren pena epela
- BAINA (1976)—mojetako neskek ez dute ene poemarik
—zure ilearen bobina erreetan
—eta han
- ZUEK EZ DAKIZUE (1976)—eta ilun-jarioari
—ilunabarra kopetari atxikitzen zaionean
- ILUNEKO HAMABIETAN (1977)—iluneko hamabietan
—alkoholdutako amets postizoen aldamio malkoetatik
—helbururik gabeko hilerri kaleetatik
—izarretan urkatzen dut neure burua
—erdal poetak ez daitezen aurrerantzean gernikaz ardura
—erailketaz berotutako ezpainak baztertuz
—eta neure haragian
—asmo gazteak lora erazten dituzten hitzetan
- HEMENDIK IDAZTEN DUGU (1989)—Nonahiko hemen guztietarik
—Paretetan idazten dugu itsasoan idazten dugu paretez itsasoz
—Idazten dugu eta hilak egon behar genuke
—Zigarroen ketan idazten dugu ohe abandonatuetan idazten dugu
—Eta gure gorputzak eskaintzen dizkiogu idazteari
—Irakur ezazue bularretan labanak hartu zuen plazerra
—Eta beren arraultze espoletadunak elurtzen dizkigute
—Baina randebu horretara ez goaz gu
—Norbaitek karpeta bat zabalduz gure izena pronunziatzen duelarik
—Plaza hutsetan dugu ateoste guztietan dugu
- HAN (1989)—Non loa eta ametsa ez diren bat
—Non poetak ez dauden preso Rimbaudi tiro emateagatik
- PINUDI BATEN ERDIAN KANPOSANTUKO NUARBE (1989)—Pinudi baten erdian eta pinurik ankerrenak
- SORTZEAREN MENTURA (2006)—eta erre batean hasi zarelako marruka
—salatu du eta orduan zure amak
—sehaska sortu da paretatik zu eskainiz
- HASPEREN (2006)—ikasiko dituzu, eta ez dituzu sinesten ahalko!
—eta azken mahats alea arte saiatuko gara!
—ezin berorik ekarri sute handienetarik!
- ETXEA (2006)—eta nahi izanez gero
—eta zokoak zikin nahi dituenak
—eta nahi izanez gero
—eta gerizpea nahi duenak
—eta nahi izanez gero
—eta teilaperik behar ez duenak
—eta nahi izanez gero
—eta tristuran bizi nahi duenak
—(eta bere burua gabez betetzez)
—eta nahi izanez gero
—eta gotortasuna nahi duenak
—(oinetakoak burubako iltzez)
—ate guztietako giltzez
- AULKI HUTSA (2006)—nahikoa lan neukan irakurketa eten gabe jarraitzen
—ez zitzaizkidan asko ardura sanjose loreak eta mimosak
—edo atzekoen solasa eta aitzinean neukan aulki hutsa
—jaso nuen burua liburutik eta liburua burutik joan zitzaidan
—kendu nizkien begiak hitzei eta bekoz beko neukan gazteari nizkion eman
—eta hari ere ez zitzaizkion ardura ez gure mendiak ez ni
—neska polita zen eta begietan bizkorraren distira zeukan
—eta perfekzio guztiak eman nizkion neska bat munduan
—neska munduan ezkutatu zen eta trenak aurrera jo zuen
Izquierdo, Fertxu —1975—
- TIROKATU NAUZU (2007)—eta itsasoak dakar polbora usaina
—eta irauli egin dituzu nire bihotz guziak
—iraultza horretan datza
—eta zure arrastoa azalean daramat
- ESPERANTZETAN ZENBATU DITUGU TORTURA KASU GUZIAK (2007)—Esperantzetan zenbatu ditugu tortura kasu guziak
—eta hildako bakoitzaren hilarrian boteen keak estali ditu izenak
—pankartetan izkiriaturiko poema orok
—auzoko karriketan papera itsasteko kola artean
—eta atxilotuak ez izateko ertzak zelatatuz
—eroritako tintarekin gehituko zaitut ene atzamarretan
—abiadura honetan iraultzaturiko bihotzak ohe berberean
—elkartu ahal izateko eta haragiak itsasteko muxuen artean
- BELFASTEKO ALANBRADEK ZULATU ZUTEN HIRIA GARA (2007)—ihesa eta polizia-etxe gauak besterik ez zaizkigu suertatu
—guretzako amorruaren desterruak metatuz
—eta arte lanak ziegatan ostendu nahian
—eta iluntasun hauek bazterreratuko ditugu
—hemendik bost edo ehun urtetara askatasuna ez baita urteetan neurtzen
—sirenak amesten ditut hiriko gauetan
—eta infernuak urdinez jantzirik abenida guztietan
—lagun itzurtiak faxismo berrien aurkako esperantzetan ezkutaturik
—eta pelikuletako gidoiak aldatuko ditugu
—eta egungo terroristak biharko herioak bihurtuko ditugu
—desterru hauetan metaturiko amorruek gorriz margotuko dute
—eszenatoki berriak eta ez gara itoko zuen ur lohietan
—ez ginen jaio garaituak izateko baizik eta garaileak izateko
—eta hori eta beste zerbait gehiago da gure estrategia bakarra
—baina hemen bonbak beste aditzetan konjugatzen dira.
- ORBAINEN MUGALARIA NAIZ (2007)—hilketaren lekuan,
—orbainen mugetan barrena.
—baina besarkada hilen mendixketan
—Eta inperfekzioen zaparrada azpian
—Atertzen ez diren egunetako gangster itzurtia naiz,
—Jarrai itzazue olerkietan utz dizkizuedan
—eta etorri nire bila,
Iztueta, Ibai —1977—
- BANINTZ (2008)—eta lagunak erreka ertzean otordua egiten.
—eder eta handi den zerbaiten
—hura samur estimatzen eta zaintzen ikasi dugu.
—Eta ez denaren ilunpera
—eta gisako galderak.
- EZ AZKARRA BAI SAIATUA, 1 (2008)—Bazterreko herri batean, baserri pobreetan sortutako
—semea eta alaba
—XIX. mende amaierako eta XX.enaren hasierako
—urteez ari gara, Belle Epoque Europan eta handik
—eta eginahalak egin zituen menditik jaisteko.
—Eta aitortu behar da
—eta inoiz horietan zaharrenari entzunda dakit
—eta beste hainbat lekutan esaneko ibiltzea zer zen
—eta HARROKERIA, berriz,
—kontua eta kantua
—eta baita
—erosi, irakurri eta beti hurrengo egunean
—Lantegian, eskaileretan behera erori eta
—Eta baiki, hasiera aldean aipaturiko eztabaida haren harira
—UMILIAZIOAREN eta UMILTASUNAREN arteko marra
- POSTALA (2008)—Eta zuk ongi desio ninduzun.
—Hala nola gauak eta egunak,
—eta nik zintudan bezala
—Eta gaineratikoan
—gau eta egun elkarrekin gara.
—Lehengoan eperretara irten genuen biok.
- ZAINDARIAK (2008)—Goizeko ordu biak eta erdi.
—Pareko eraikinetan ere piztu dira leihoak.
—Eta ikusgarria da. Hunkigarria.
—eta kalabaza buru handia, piztuta.
—hutsetan kukututa.
—gordelekurik seguruenetako larritasuna baino ez da
- LITERATUR BALIABIDEAK (2008)—belarretarako deia egin ziguten.
—eta taldeari, larrean sakabanatu ondoren,
—erorita zegoen belar iharra lerroetara
—lerro lodiagoetara batu
—eta azkenik,
—metatxoak antolatu behar ziren.
—eta aldamenetik egurats orea janez
—pasatzen tiren erlastar eta mandeuliek bakarrik
—altxatzen zen sudur zuloetara.
—eta
—gogaikarriro sartzen zitzaizkizun zirrikituetatik
—Ekinean hasi eta berehala,
—babak eskuetan.
—ez zen berriketa handirik
—edari freskoarekin eta hamaiketakoarekin iritsi ziren
—Eta eskuareak utzi
—eta borda ondoko astigar bikainaren itzalean
—eta nire eskuek, berriz,
—Jan eta edan egin genuen
—eta haizetxoaren laguntzarekin
—Isiltasun eta bake horretan
—eta ez ziren mugitzen.
—Eta neure partetik esan nezake
—bereziki pozgarri neritzola une horretantxe,
—Ezustekoa eta harridura unearen ondoren
—eta
—Algarak eta alegrantzia.
—Eta, egia esan, ondo geunden han, bai,
—oraindik eguerdia ez eta berriro lanera altxa aurretik
—Polinesiako hondartzetatik hain urruti.
- LOTSA VASCONIAN (2008)—Euri eta orratz gortina da
—Eta tenorea iristean,
—Ospakizunik zaratatsuenetako
—Eta zer galdu? Lotsa
—Vasconiako luroretan.
Iztueta, Juan Ignacio —1767-1845—
- KONTXESIRI (1806)—maite det eta ez da milagro.
—Ai, hau bakardadea eta tristura!
—egunaz ere, baita gauetan txit maiz,
—C eta B dira,
—Esperantzetan bizi, maite gozoa,
—Eta orduan,
Iztueta, Paulo —1941—
- NIRE ANAIOK, IV (1966)—eta ez dit ardoak
—eta agortu haren jasak.
—eta munduaren berri ematen zidan.
- IPARRALDEAN UDA (1979)—Ibar eta itsasbazterrak
—hire biriketan.
—Belardi naroetan
—hire bularretatik.
—Eta euskal ohiturak
—gaueko hamarretan
—Eta horrela urtero!
—haren besoetan
—hodeiak bortuetatik
—eta musikarik gabe herrixkak.
—Eta Zuberon,
- LARRAZKENEAN (1979)—eta usteldurik duket lilia.
—...eta arratsean,
—presondegietako
—eta zeintzuek daukaten
- ZORIONA (1979)—Ez atzokoa eta ez biharkoa,
—bai oraingoa eta haragizkoa.
—musuak ezpainetan egindako zauria.
—eta psikologo modernoak,
Jaio, Karmele —1970—
- ORAIN HILAK DITUGU (2015)—gure eskuetatik,
—eta gure atzamarren artean
—eta zakarrontzira bota ditugu
—loreontzi gorri eta guzti.
—eta presente
—eta bakarrik dago
—eta ez-zekien-zer-egin
—eta ez-zekien-nori-deitu.
—eta badakigu zer egin behar den.
—Orduan ez genekien bizikletan ibiltzen.
- IHESI II (2015)—eta nagusitan manifestazioan
- EZ NAZAZU BEGIRATU (2015)—ez dut lurralde ilunetara
—eta lanpas zaharraren alboan.
—gauzetatik aldendu,
—haien metal berriak.
—Ez nazazu urrundu aharrausietatik,
—igogailuko hizketaldi hutsaletatik,
—familiako bazkarietatik,
—aulkiak, landareak, erosketa zerrendak, sardexkak, liburuak,
—benetako gauza guztiak.
- EHUN METRO (2015)—eta denda baten aterpean sartu nintzen,
—zapata berriek irrist egiten zidaten eta
—eta bat-batean,
- BEDEINKATUA (2015)—eta sendatuko naiz.
- DEKORATUA (2015)—Benetan gara zoriontsu etxe honetan, ezta?
—eta sartu ginenerako,
—Benetan gara zoriontsu, ezta?
—kaletik gindoazen eta
—greba orokor horietako bat zen.
—eta haietako bat oinetakoaren zolan itsatsita
—Benetan gara zoriontsu etxe honetan.
—eta iragarkietan agertzen diren
—etxebizitza horietako bat ematen du.
—eta atsoarekin batera hemendik atera zituzten
- PERLA (2015)—eta ai ama esango dut
—ahalik eta ozenen
—paretaren kontra
- KATUAREN ILEAK (2015)—eta jaka beltzean
—eta orban zuri bat,
—azkar, ez gara helduko eta,
—jan gailetak,
- HITZ HORIEK (2015)—arrautza-irinetan pasatu gabe,
—uretatik atera berritako
—Nahiko nituzke paretan gogor
—oihartzuna sortu eta
—eta deserosoak,
—aldi berean irrika eta
- BANDERA ZURIA (2015)—Ospitale honetan jaio nintzen.
—eta gorputza erdibituta
—eta paper batean apuntatu zituen
—ordua eta minutuak eta segundoak,
—eguna eta urtea eta lekua.
—eta ni nintzen bisitaria.
—Ospitale honetako besaulkian
—eta eztulen artean.
—Ospitale honetatik deitu nuen etxera
—ordua eta minutuak eta segundoak,
—eguna eta urtea eta lekua
—Ospitale honetan ikusi nuen lehenbizi
—eta ospitale honetako erditze gelako sabai zuriari begira
—Gabonetan bildotsa bezala.
—Ospitale honetako kontsulta batean
—eta gero bizikletaz bueltatu
—beteta dauzkat.
—ospitale honetako horma zurien artean,
—batzuetan haizeak gelako gortina zuria astindu du,
—eta beste batzuetan ez.
Jauregiberri Donapaleukoa
Jautarkol —1896—
- ILLETA-ERESIA (1926)—ixil-ixilik izketan:
—len baño naizen benetan.
—nekin izketa luzean.
—eta lorerik zeren eskutan
- PIZKUNDE-EGUZKIA (1930)—egazti beltz bat, eusk-odoletan gorritu nairik
—Ta izartxoaren erraietatik janzki zuridun
- ANAI-ARTEKO GUDATEAN (1936)—eta negarrez
—ekaitz onetan
- BARNE-IZKETA (1952)—Ez jun usotxoekin garieta,
—eiztaria an baitezu gaur gordeta,
—aspaldian zu il-naiez dabil-eta.
—Uso garbiak aruntz garieta,
—t'eztaria, ogitan zai, gordeta:
—uso orok, alai, aren besoeta.
Jimenez Maia, Josu —1967—
- NEGUA (Zatiak) (2011)—enbor ihartuetan:
- UDABERRIA (Zatiak) (2011)—horma arrailduetan
- UDAZKENA (Zatiak) (2011)—eta ni beha
- ZAZPI (2022)—eramateko zaletasun ikaragarria,
—Borroka kainitiko antzuetan katigatzeko
—egoaren izenean eta gizenean,
- BEGIEKIN MINTZO (2022)—zu eta biok mahai banatan
—harik eta burua jiratu eta niri
—barrara eskatzera joan eta ni zure atzetik.
—eta beste bat, deskafeinatua
—senarrarekin eleketan zinen hasi,
—nik kaier zahar hau eta luma harturik
—kontuetan
- EIHERASKA (2022)—kafea ehotzeko trepetari,
—amonak gaztetan izandako
—erdi-zuberotar erdi-baxenafar zen Piarres horretaz,
—“nobio frantses horretaz”.
—harik eta ahaide urrun baten
— Sukaldera sartu eta
—urteak eta urteak iraganda
—burua joana eta
—eta izen oro
Jorajuria, Peio —1955—
- ADIXKIDE IXILA (2008)—eta ez du aurpegirik
—nere urratsetan gidari
—xendra itsuetan makil
—bide galduetan harri xuri
—beti hor beharretan nagolarik
—nere zai beharretan ez nagolarik ere
—zorion garaietan ixilik
—zoritxarretan leial
—okerkerietan murgilkor
- DANTZA ZUK ERE (2008)—Dantza gogotik eta dantza airoski.
—Euskal Herriko seme eta alaba zintzo
—Bazterrerat utzirik penak eta guzti.
—Mendi ta oihanetan nasaiki da ezkurra
—Politikeroetan nagusi gezurra.
—Bretainian, Korsikan, Euskal Herrian ere
—Gure eskubidetan ez eman amore.
- SAGARRONDO ZAHARRA (2008)—abartxoetan finkatzen du
- KONKOLOTX (2008)—xilo eta konkorretan
—Gatuaren haztaparretan
—xilo ta konkorretan gaindi
—Eta gu denak
Juaristi, Felipe —1957—
- BERDIN DA MENDEBALDEA ETA EKIALDEA (1984)—Berdin da Mendebaldea eta Ekialdea
—Metafisika eta Poesia nahastea.
—eta adioa eta agurra,
—biziak eta hilak azken tangoa
—eta Zientziaren Arbolak sagarrik ez,
- DENBORA NOSTALGIA EGITEN DA (1984)—eta zure presentzia isiltasuna;
—eta distantzia denbora
—eta errauts bihurtzen gara
—denbora eta distantziazko
—Eta orduan ikusten duzu
—eta ez zarela zinena
—hain gazte eta hurbil zinela.
- DANUBIO, DONAU (1984)—Asperra eta biziminak
—marka bat margotzen du zubietan;
—Punkiak eta mozkorrak,
—Bizitza aparretan desegiten zaie.
—eta beren betazalek suziak bezala distiratzen dutenean
—eta tranbia erlatse
—zortzietako kanpaiek dirauten
—asperra eta bizimina ez dira
—Gustav Klimten koadroetan asetzen,
—zirkuluetan ibiltzen nekatu den eguna
- ERORIKO DA ZOHARGIA SOSTENGATZEN DUENA (1984)—eta berarekin nota beltzezko deskontsueloa,
—Behin batetan galdu ginen zeharo.
—hainbatetan biluztu gaituen arroparen isiltasunaz.
- GENESIS (1986)—eta hantxe bizi izan ginen supitoki.
- ESKRIBITZEKO OFIZIOA (1986)—Eta horietatik zehar
—Bestetan, zeharkaezinezko ibaia.
—oreka moduko hori urrun eta hurrearen artean,
—idatz makinaren forma metaliko eta zaharretan zehar.
—Teklen espazio ilargiar eta burnizkoekin urtuta
- TRISTEZIAREN TEORIA (1986)—eta nire poltsikoak ametsez aberasten dira.
—eta gaua irekitzen da
—Zuria da parkeetako bakardadea.
—pasioen sal-erosketa eta
—Nire bihotza ilargi-olatuetan
—eta bere laberintoetan melankolia zabaltzen da,
—Zumezko otarretan itxita dago isiltasuna.
—Zure bularretako lilien artean aurkitu nahi nuke.
- REDAKZIOAN (1986)—lanaren asperra eta pisua,
—notiziak komentatuz eta tarte hori
—iragan gauaren magia eta nekea.
—Eta despistatuko bazina aurpegian errotuladore
—esan eta alde egin
—«Zenbat mosu sartzen diren masail batetan
—eta zenbat aho gorputz biluzi batetan
—Eta atsedenaldian salto batetan jeitsiko
—egunerotasunak arratsaldeko seiretan zorabiatzen
—gaitu eta.
—«Hemen musukatu ninduzun eta ez da berriz
—«Lur konkistatua izendatzen dut orduan» eta
—inongo nazio batetan ez dakit zenbatgarreneko
—«Zure begiek bai gerra piztuko luketela eta
—Eta inkonsziente nazioarteko kronikan idatzita utzi.
—Hurrengo goizean titularretan jakin zenezan
- BARATZAZAIN (1997)—Buruz daki zuhaitz bakoitzaren izen eta dirdiraldi,
—Ez du ezer behar bizitzari men egin eta makurtzeko.
—Batzuetan ziztada sakona bat-batean du sumatzen,
—Barne-muinak iraultzen dizkio, eta argira atera.
—Gorputza etzaten du ohe gainean, jabal eta naroa:
- AUSCHWITZ (1997)—Hezur eta ile kiskaliek
—Edozein egunetan.
- ERANTZUNAK (1997)—Putz eta putz dagizu eta mastoihalik puzten ez,
—Jo eta jo baina eihera-hegalik mugitzen ez.
—Zergatik sartzen zara sakonetan,
—Izenik gabeko leizeetan?
—izan eta izan ez zena, izango ez dena;
—hurbil dagokit eta ezkutatzen naiz,
- DENA DA BIZITZAN HEGALDI (2004)—odola eta hezurra, haragia eta ura,
—aire leun eta hezean barrena;
—izar lasai eta jostalarien dantza;
—bakardadea eta isiltasuna garraio.
—Dena da agur eta minaldi.
- DENA DAGO AURPEGIAN (2004)—infinitua eta finitua
—ikusgarria eta ikusezina,
—eskuragarria eta eskuragaitza,
—maitatua eta gorrotatua,
—herri bata eta herri bestea,
—luzatzen eta laburtzen,
—atomoen leherketa,
—zu zaude, eta ni.
- EZINEZKOA DA AHANZTEA (2004)—eta denborari denbora gehiago eman,
—eta denborari arrosazko ohea jarri.
—gogogabe eta nekez beterik
—bere gorputz hilkor eta mugatuarentzat.
—Argi iheskor eta ahularen urruntasuna
—eta hustu egiten gaitu.
—eta sekula ez da guztiz lortzen
—eta dohain argitsu
—desiratu den horretan
Kamusarri, Jean Baptiste —1815-1842—
- ZUMALAKARREGI (1835)—Kant' orai eskualdunak eta heien gerlak,
—Zer! Egonen ote haiz herab' eta nagi
—Zikin ezak ahoa kopla zikinetan,
—Egin zatzik bertsuak ostatutzarretan,
—Saltzak hire antzia, sal, zenbait sosetan,
—Ez duk, ez duk eskualdun odolik zainetan!
—Bihotzetan ordean barna landatuak,
—Sukarra sartua duk, bai, ene fuinetan;
—Hartzen diat guduko eskualdun tronpeta,
—Dio, eta osteka gizonak armetan,
—Altxatzen tuk bertzeak, bortitz eta bero;
—Etsaia duk jadanik ikaretan jarri.
—Garaitiar doazu; eder eta lodi.
—Jadanik lur planetan horra eskualdunak;
—Baionet eta lanzak xorrotx, soldadua!
—Baionetaz hik dakik, hurbil guduka.
—Badoa bai superat xorrotx baioneta,
—Hur handiz, odola badoa landetan
—Beltz bat ez dago zutik, heien aldaketan.
—Ber' armak etxaturik, ikara erraietan
—Gure eskuetarat dituk eroriak
—Jar beitez, jar, armetan hire beiraileak!
- MENDITIK NOLA DOA URA ITSASORAT (1839)—Aspaldian fuinetan
—Sentitzen dut zainetan
—Ene fagoretan.
—Eta horra guzia.
- BASA-KOPLARIARI (XIX. mendea)—Zenbat gure herrietan
—Gaizkia hire kopletan
- MARINELAREN KONTRAPASA (XIX. mendea)— Ohetako,
— Begietan
Kanboarra, Domingo
Kerejeta, Maria Jose —1961—
- MAITASUNEZKO ARKEOLOGIAK (1988)—eta pazientzia eskatuz,
—eta beste norabait irtetzekotan gaudela,
—eta zure orduetatik,
—eta zein mirari harrigarri dela eta
—horituko zen honezkero tabakoz eta nikotinaz,
—Eta haren borobiltasuna ferekatzen duzunean
- THE MAN I KNOW (1988)—Gizon batek bere urratsetan egiten du atzera urrats
—eta bere burua berrezagutu nahiko luke
—hautsak jandako erretratu eta traje zaharren artean;
—eta begiez, hura bilatzen du
—Arratsaldea hotza da eta trena badoa...
—Burdinbidea, argiak, eta gero soroak.
—Eta dagoeneko dena mugitzen ari da
—eta dena mugitu da ezinbestean.
—eta orduan bizi izan zuena izan da gerora
—eta egun bateko ordu batean,
—eta bere beila guztietan amestu
—ikusi zuen azkenean bere burua hutsik eta saldua.
—Ni hori izan nintzen eta izango naiz.
- SALZBURGO, 1986-EKO URRIA (1988)—eta ni kafea hartzen ari naiz
—eta eserita halaber
—Zazpiak eta hogeita hamaiketan
—eta hitzak eta oroimenak uxatzen dituen
—Agian, gure burmuinaren zoko bakartietan
—zenbaitetan, doi-doi iragarria;
—armairuetan gordetzen dituzten
—hiri arrotz hauetan.
—Zazpiak eta hogeita hamabi,
—eta inoiz gehiago nerea izango ez den bizitzak.
—eta badakit egunen batean bidegabeko irudituko zaidala guzti hau,
—zazpiak eta hogeita hamairutan.
- IGANDE EURITSUA (1988)—bakardadezko kafetegi galdu eta kezko
—bi, ahazten saiatu eta ahazteko
—eta berriro munduan lehena izateko.
—Bi, jarraitzea beharrezkoa zen eta iadanik
—eta zuk, liluraturik begiratzen duzun horrek
Kerexeta, Jaime —1918—
Korta, Gabriel —1951—
- HALA ERE (1980)— eta
—kopeta alaitu
—kopeta ilundu
—arropetako
—eta agur.
- HALAKO GOIZ BATEAN (1980)—Halako goiz batetan
—halako goiz batetan
- GELTOKIAN, BURDINEZKO XISTU LUZEAK (1986)—metalezko botoiak txamarra urdinean,
—txartelaren alde bietan hots rritmikoaren / arrastoak
—hautsezko tximeletak orbitan,
- DISIDENTZIA (2002)—Poetaren negu luzean
—disidente bat dortu zen elurretan,
—zerk bideratu zituen infernuetara?
- OROITU (2017)—eta segalaria
—eta garrantzitsuena
- HARRIETAN LANDATU (2017)—Denetatik ikusi dut psikiatrikoetan
—eta bestetik atzaparrak
—Harrietan landatzea bezala da
—inor konbentzitzea eskizofrenia eta abar
- ISIDRO (2017)—eta tarteka
—eta eskuineko oinaren orpoa
—eta besoak gurutzatuta
- HESIAK ETA HARRESIAK (2017)—Hesiak eta harresiak
—gerratik eta gosetik
—lurralde berrietara joaten dira
—Eta denok lurrarenak garela jakin arren
—eta hatz erakusleak
- POESIA ZAURI BAT DA (2017)—Oihuka eta deika
—berezko itzaletan
—eta taberna inguruetan oturuntza da nagusi
—Zurezko mahaietan sitsak bidea egiten du bitartean
Krutwig, Federiko —1921-1998—
- BIHOTZA (1949)—Nigarretan mina inork ere aditzen
—Kendu zazu begietatik nigarra
—Barneko minaz, ezpainetan barrea
- NIBBANA (1952)—Eta lanotu leietan hotzik.
- ERRUSITIK... (1952)—Errusitik jin kantetan!
—Kantuetan maitarzunak
—bizi dira bihotzetan
—gurasoen gogoetan
Labeguerie, Mixel —1921-1980—
- BORTZ ITURRI (1969)—Bortz iturri baziren neure mendietan
—bortz iturri kantari alai arroketan.
—Edaten maite nuen heien ur hotzetan
—hetarik baten kanta agortu da betan.
- XORIERI MINTZO ZEN (XX. mendea)—Bainan ongi bazakien zeruko seinaletan
—Zeruko seinaletan ta jenden bihotzetan.
—Laneko baliotzen eta gosez pagatzen.
—Ez zen han kristau bat ere salbu lau hilketari
—Salbu lau hilketari ta apeza kantari.
Lanatua, Manex —1948—
- ETXEKO ERLANDA (1984)—boneta bestean,
—zuri noakizu, zuri hizketan.
—eta
—eta jadanikan,
—letainen karraskan,
—arropa beltzetan.
- HAIZEA SARTU ZAIT (1984)—buruko zain mehartsuenetan barna,
—kolore hotz eta izotz,
—deus errespetatu gabe.
—eta lanpustu hegien zorrotzak,
—zahartu dizkit hogoi urtetan;
—zentzudun guzien arrazoimendu finkatuetan,
—zer dion eta zer diok,
—gure zainetan haizeak ez din deus urratu,
—hazea daukat zentzuaren zainetan,
—eta ments guzien tormentoek
—mestuetan.
- LILI BATEN ERRAUTSA (1987)—goroldio eta hosto errez apaindu ohean.
- HOGOI URTEKOAK... (1987)—Eta haize lagun horrekin
—Tormentoetan...
—Buruko zain mehartsuenetan barna
—Kolore hotz eta izotz
—Deus errespetatu gabe...
—Eta lanpustu hegien zorrotzak,
—Zahartu dizkit hogoi urtetan...
—Zentzudun guzien arrazoinamendu finkatuetan...
—Zer dion eta zer diok,
—Gure zainetan haizeak ez din deus urratu,
—haizea daukat zentzuaren zainetan,
—eta ments guzien tormentoek
—mestuetan.
Landa, Josu —1960—
- BAT (1980)—isiltasun minutuetan
—bere eskuetan gatxion
—eta erantzuna
—begirada xamur eta sakonak baizik
—ogi esne eta eztia eman
—eta maitasunaz mintzatuko gatzaizkion
—eta gorputz batean zehar ibiliz
—margotzen eta eskaintzen zionat
—gau hura eta egun guztiak
—hi eta hire arnasa guztiak
- ERABAKIAK (1980)—eta bere askatasunak
—eta olatuek negarraren indarrak
- GUTXI ETA GEHIEGI (1983)—gozo-gozo eta haginik urratu gabe.
—umeen soiltasunez eta
—eta
- ZEIN ERRAZA DEN (1983)—eta asfaltoaren heriotzeak erakutsi digu
Landabaso, Goizalde —1970—
Landart, Daniel —1946—
- GAZTERI BERRIA (1968)—Lano nahasiak urratzen dira eta,
—Karriketan gaindi, kantuz ta hixtura!
—Artetan botatuz zonbeit irrintzina!
—Denbora jin eta, betan bermatzeko
- BIHAR (1968)—Bihar, eskoletan, haurrek eskuara ikasiko...
—Bihar, bakotxak ez badu bertzea errespetatzen
—ETA
- AINTZINA (1968)—Gaztetasunari buruz
—Irria ezpainetan, beldurra bihotzean.
—Izerdia kopetan, iguzki saminaren azpian
—Lurrekotzat eta Zerukotzat.
Landerretxe —1799-1846—
Larralde, Jean Baptiste —1804-1870—
Larralde, Martin, Bordaxuri —1782-1821—
- MILA ZORTZIEHUN TA HAMABORTZGARRENA (1815)—Galeretan higatu beharko naizena.
—Sekulakotz galerak enetako dire.
—Galeretan eman nau, hauxe duk dotea!
—Semea galeretan du segurtatua;
—Galeretan bederen leher egiteko!
—Beren liburu eta arrosarioekin,
—Zure eta ene arraza Bordaxuritarra,
—Galeretan naizeno ni bainaiz bakarra.
—Bai eta kopiatu denbora berian,
—Eta partikulazki, aita, zuretako,
- ANDEREÑO BAT IKUSI NUEN IGANDE GOIZÑO BATEZ (XIX. mendea)—Sobera dizut zuretako amodio garbia,
Larrea, Angel —1960—
- GAU (2004)—ilunbea eta itzala,
—pinua eta hagina zara,
—heriotza eta sexua,
—Amets eta Loaren Ama zara,
—gazte gar eta sutsuen babeslea,
—Katu eta sorginak daude zure zain,
—mozoloak eta lamiak ere bai,
—kantuz eta dantzaz egiteko jai.
- HARKADIA (2004)—mendi eta oihanez,
- ZUHAITZA (2004)—haritza eta pagoa, aldiz,
—sakratuak euren abarretan
—eta tximistaren energia,
—lurra eta zerua.
—Zuhaitza eta Hartza, alde batetik,
—Su(ge)a eta Dragoia, bestetik;
Larretxea, Hasier —1982—
- KONFINAMENDU MUGETAN (2011)—Konfinamendu mugetan
—grinez eta irrikez ez dakien zoriarendako.
—Axolagabetasunak ez du eraginik biziraupenarendako.
- EZKILAK (2011)—goizalbaren betazaletan.
- TOLESTURAK BELARDIEKIN JOSITAKO EHUNETAN (2011)—Tolesturak belardiekin jositako ehunetan
—manta eta zaku artean gurdiren batean ahantzitako
—bizkar gaineko begiradetan
—eta salbuespenik gabe. Bestearekiko obsesioa,
—eta oxigenizatutako ahuntz-hostoetan
—begiztarengatik, itxitako bragetarengatik,
—susmo eta errugabetasuna ez denarengatik harropuzteagatik
—igandeetako desfilez kezkatutako genealogien,
- ARGI-ZUZIAREN ZELATA (2011)—etorkizuneko uharretan.
—Oinatzetan birrintzen da
—Mentura, atsekabetasunaren
- IRITZI ETA INPOSAKETARIK GABE (2011)—Iritzi eta inposaketarik gabe,
Lasa, Amaia —1948—
Lasa, Jon Iñaki —1963—
- ZURIAN ZON (1982)—Ohe bustietan
—astelehen euritsuetan.
—iretargia zutaz!
—goizalde lanbrotsuetan.
—arrats gorietako
—ametsetetan.
—ohe bustietan
- «AMOUR EN LATÖN FAIT AMORE» (1984)—Maitemortuetan barrena,
—Eta, eikiaren ezpainetarat
—Isladetan murgildurik
—Eta, amets hutsetan,
—ezerezetan,
—iluntzeko itzaletan
—eta bila nabilkizu.
—Eta betiko txokoan egonen zarela.
—Eta liliak usaintzen.
—Eta ene zain egun osoz.
—Egiatan, maitemortuetan barrena
- HEAUTONTIMOROUMENOS (1984)—ene mugetatik urrun.
—Ziur aski, inpernuetan barrena.
—Ilunpetako huntzen izu
—uretaratzen naiz,
—Aroetako begi arazia,
—Eta ez dut zama astunik nahi.
—eta bertze jauretxe bat asma.
- USO ZURIA (2017)—egiozu errieta eta esan ez itzultzeko gehiago.
—eta ahal baduzu, jo.
—edo paperez betetako poltsa plastikozkoak
—eta eseri.
—Itzultzen bada, egiozu errieta
—astindu ezazu erratza eta ahal baduzu, jo.
—errieta egin diozu, haserre zorrotz.
- HAURRA (2017)—Bagoietan ikusiko dituzu gazteak eta ez hain gazteak
—eta azkenaurreko bagoian sartu dute
- KAFETXO BAT? BOST MINUTU DAUKOT (2017)—eta nik un kortado
—eta Ainhoa begibeltxuri ezin jako ez danik esan
—igarri egingo leuke-eta.
—eta bihotz horretan bizi garela jakiteak
- ZER DAGO? (2017)—eta esadazu:
—gauza bera al dira beldurra, ikara eta izua?
—eta bihotz antzuak?
—Gauza bera al dira asko maite zaitut eta
—berriak eta notiziak
—eta berri txarrak eta berri gaiztoak?
—Eta atzo eta bihar?
—Eta beti eta inoiz ez?
—eta esadazu:
Lasa, Jose Inazio —1956—
- ITZALAZ (2012)—abandonua eta kondena inpertsonalak dira
—eta halen ondorengo ezerezaz
—eta agindu zidatenagatik alde batera utzitakoaz
—eta gure amaikortasunak eragindako
—heriotza baita benetako infinitua,
—eta, haraindian zehar, galera ikusezina.
—Eta gizakiaren buruak krudelkeria eransten dio,
—ihes egiten dio arretari
—eta gero absolutua nahi du, hilezina, abstrakzioa.
—Hala erortzen dira konponketak;
—egitea eta esatea infartuz jota daude,
—begirada eta begiratzea
—esku-bandarik eta sabairik gabe,
—eraginkortasuna eta zorroztasuna hondoraturik
—pozik gabeko kontaketan,
—adorerik eta gidarik gabe.
- EGUTEGI BERRIA (2012)—komenientziazko bidezidorretatik,
—mundua ixten duten lurrinetatik.
—eta bota espirituaren ezkaratzera;
- EZ DAKIT (2012)—soroetara itzuli,
- MAITE DUENAK (2012)—eta
Lasa, Mikel —1938—
- TXORABIOA (1961)—Eta Sadeko markesaren gazteluan.
—eta Baudelaireren begirada tristea.
- TAMARIZA ETA PIKONDOA (1961)—Katuak ganbaretan lo daude gau t'egun
—Paradisu galduetako oroipena da
—paradisuko azken egun honetan.
—Katuak ganbaretan lo daude
—tolesgabeko ametsetan
—urteak eta denborak deusezten
—Itsasontzi antzinako kobrearen metal zaharrak
—eta plaia hondar-hustuak udazkenean
—Tamariza eta pikondoak
—ipar haizearen eraginez eta berresaten:
- BERTSO URRATUAK (1965)—Poetari haurtzaroan diruaren gutizia gezurrez kendu zioten
—Poetak ez badu bere indarrez
—Ni poeta arlote bat naiz poeta baserritarra
—ta nire hiztegiko hitz itsusienak «arrosa» eta «krabelina» dira.
—eta orain ez dira ezer ez bada
- EGUZKI BERRITAN (1969)—Izaki oro esnatu dadinean, eta itzalak erori,
—mendi mugak su eta gar,
—nahiz eta eguzkia oraindik ez agertu,
—gorputz eta izpiritu indarrez gainezka
—Eta irazan indarra sumatzen baduzu,
Lasarte, Gema —1962—
- EGUNETIK EGUNERA ODOLA SAMINTZEN (1985)—Bidexidor batetan jar dezagun geure karraxien oihartzuna
—ez dadin alferrikako bideetara ixuri geure hitzen odola,
- BIZITZERA ETORRI NAIZ (1985)—eta nire lehen mandamentua
—botako dut; bizi, eta gero
—bizio guztietan bustiko ditut
- EZ DITUT NAHI (1985)—ez eta munduko izen guztiak ere.
—Agur, baratz madarikatu honetako
—eta kitto.
—lasaitasunaren eta bakardadearen eremuetara noa.
- PERFEKZIOA (1985)—dena gaizki egiten duten horietako
—Ez dakit ondoa eta gaizkia
—Perfekzioa saldu egiten da gehienetan,
—eta ez naiz sekulan horren erosle izanen.
—Perfekzioa konpetentzietan jartzen da
—gainontzekoek mires dezaten eta ez naiz
—erdipurdikoa izan, korrika azkena iritsi eta
—euskal letretan erdiko txar horietako izan,
—baina hori bai, mila iturrietara
—denetarik dastatzeko.
Lauaxeta —1905-1937—
- GEXORIK NAGO (1931)—legor dira lorak, il maitetasuna!
—Itxi, arren, eta ez leyatu goirik.
- MAITALE KUTUNA (1931)—eta bere larrosak usainduten nabe.
—eta lo-dagonian ametsezko irrijak
—aboko larrosetan dagerkoz urduri.
—eta leikide batek eztauz lausotuko.
—eta gorputz irritsak eztauz banatuko.
—Eta txori politen abesti leunenak
—eta lokatz artian egaz dagit azkar.
- ARTXANDA GANIAN (1931)—Zugatzetan kezka barik ganduba da...
—zetan eltzen zara, argi orrein kiñuz,
—Zeure altzo orretan txerren danak duaz
— lan okerretara...
—Loari murrika etxe artietan
—Lausua ta kia toki gustijetan:
—Otsetatik urrun loratuten dira,
—Une eder onetan, arren, itxi urija,
- ITXASORA! (1931)—eta ugarte otzetan lamiñen gaztelubak.
—Ametsik ezkenduban legorretan egiten,
—Euzkuak soilik dabiltz altzo zabal orretan;
—imin dozu oldia euren begi barnetan.
— Oldia eta indarra!
- MENDIGOXALIARENA (1931)— Eta ixil dago arratsa
—Sugarra basuak eta
—abesti eta ikurriñez.
— Eta illuntziko bakian
- LANGILLE ERAILDU BATI (1931)
- ESPETXEKUENA (1935)—bide argijetaz yatorzak!
—mattasuna yabilk landetan.
—eta laztan bat begijetan—.
—neugana yatork mendijetatik!
—guda-otsak dozak landetan!
—eta galdu zatteze uñetan—.
- KANTA ARIÑA (1935)—Gauza danetan dakusat
- TXIRIBOGIÑAREN ALABEA (1935)—ezpanetan dozun barreirri!
—jokuan dabiltz mai-ganetan.
—Gau ta egun daukoz kartetan
- AMAYUR GAZTELU BALTZA (1935)—Eta orreik, Yatsu jaun orreik,
—mendi onetan ezta jayo.
—Orma-kontretan zenbat zurgu,
—eta gezi zorrotzak airez!
- KIÑUBA
(Cocteau'ri buruz) (1935)—Mitxilleta iduri
—Gentz bare orretan bakaltseña zurbil:
—eta axia aulez
—Betazal bat legez
- EGUNA BERANTZ DOA (1937)
- BIOTZ DONEA (1937)—Eguzkitan edur, otzetan sugar.
- ATETAN NAGO (1937)—Goizero zagoz nere atetan;
—oi ots goxoa biotz muñetan!
—Adats ederrok intzetan,
—maite-min nabil atetan.
—eta zut nagon zure mintzora!
—Betarte orrein pake argira
—eder au barnetan dago.
—Eta zure Arnas deunak
- AZKEN OYUA (1937)—Goiz eder onetan erail bear nabe
—mendi goitietan Eriotz betorkit.
—Gozo eta eder gizonen kopetan
—Zauritu orreik zut, orra mendietan
—Eta azken orduan
—Eta begi onein laño leyartuan
—Eta anai maiteok, eutsi burrukari
—Eta bake deuna sortuko danean
- AGUR, EUZKADI! (1937)—eta zeuretzat zorion utsa
—Gaztea nozu bizitz onetan
—Jauna!, gogorra aldi onetan
Lauzirika, Txili —1975—
- GUTAZ ARI ZIREN (2003)—Espagetiak eta ura bezala.
- ESTAZIOKO TRENAK (2003)—Kapelua eta txamarra
—inoren zain garai hauetan.
- IN THE DARK SIDE (2003)—Atzean gelditu ziren planeta urdina eta bere satelite hila,
- ZAUNKA DARRAITE (2003)—eta gosaldu gabe kalera atera.
—eta bizitza puta honetan
—«Odolak isuri eta isuri jarraitzen duela
—eta ezer ez dagoela galduta...»
—Ke putzadak eta irribarre bat tarteka
—eta denek uste dute futbolaz ari zarela.
—Eta estuasunak itotzen zaitu.
—Txakurrek zure ametsetan
—eta gauero atxilotzen zaituzte.
—Esnatu eta ziztu bizian abiatu zara
—periodikuetan ote zauden ikustera.
- LANGILEAK (2008)—ez diete gehiegizko arretarik jartzen
—Beren atzera-aurreretan zentratzen dira,
—erlojuetako hortzak eta orratzak bailiran
—errotazio eta zirkularitate etengabeetan,
—diruaren joan-etorri eta beharrizanak aparte
—bizitzan bestelako funtzio eta utilitaterik
—berauen aurpegien zimurretan leitu ahalko
- BIRRINDUTAKO ETXALDEAK (2008)—Sukaldeetako hozkailuetan
—Erantzungailu automatikoetako hotsak.
—Begiradetako sekretuak.
—sarrailak, utopiaren giltzak eta txanponak.
—Betaurreko hautsiak.
—Hamaika aldiz birrindutako etxaldeetan.
- INTERROGATORIOAK (2008)—gorrotoaz eta
—lotsaizunaz eta
—bakardadeaz eta
—gau eta egun laztana
- EURIAK BUSTITAKO ILUNABARREN ANTZERA (2008)—nahiz eta ene deiadarra
—hamaika mendetan zehar,
—munduaren azken mugetara
—ailegatzen ziren pasilloetan galduta.
—faroletako argi laranjak bakarrik
—hurbilduz lekuko lanetan aritzera.
—argazki horituetako irribarreak
—gure begiradetan odolusten
—argizariz jantzitako hitzetan.
—marraztu gabeko enkontruetan,
—izkiriatzen dituzten une horietan.
- BADITUT (2008)—lagunak eta lagunak ez direnak,
—etsaiak eta ezer ez direnak.
—isunak eta zitazioak,
—aislazio eta hipokresia sozialaren izenean.
—mezu sekretuak eta konplotak,
—hizkera ulertezinak eta
—periodikoetako titularrak,
—ahoz ahoko gezurrak eta
—militar eta boteretsuen
—amorru eta mendeku nahia
—orbainetan izkiriatuak,
—polizien eskuburdinak eta tiroak
—hitz eta zenbaki guztiak.
Lekuona, Juan Mari —1927-2005—
- MERETRIZ HILA (1966)—eta ezin ezkuta;
—Denen sareetan behar erori!
—gain eta barren.
—Nazkatu haiz eta
- PORLANDI (1966)—eta ez pobreak
—eta hemen bizi,
—sendakuntzak nahi eta, —gogor da hau ere—,
—eta gehienak iritsi bitez
—Utziko ditut baserria eta
—txoriak kaioletan,
—loreak ontzietan,
—jan-gauzak potoetan.
- LURRA NIGAN (1972)—askatu nahi duten buztin pusketa;
—Izarretan dago nire destinoa.
—eta munduaren azkeneraino hiltzen joango naiz
—Itsasoaren uretan sortua naiz.
—Eta herria bezala
—Goieneko harkaitzetan
—Eta berriro hasi ninteke lanean,
- LARRAZKEN (1990)—Zuhaitzak biluzik orbelen ehorzketan.
—erriberantzetako irrika zainetan burbuilatuz.
—Larreko seme-alabak —abelbideetan
—barrena— ibai epelaren kalostroetara.
—kromatikoa. Itsasoaren tailerretako ederkera.
—Elurra ehule bortuetan: mihisak
—ikatzetan. Eguzkiaren errepidea ardatz
—duten tumuluetan. Bixkarrez-bixkar atondu-
—Eta harkaitzetan —iraupenak sorturiko gogoz—
Leon, Leon —1896-1962—
- JEIKITZEA (1923)—ez eta loari aiher
—ez ar otoi zer eta zer
—itzul eskuin eta ezker
—Eta burukitak aldiz:
Lertxundi, Kemen —1979—
- AZKEN BI MILA URTEETAN (2008)—azken bi mila urteetan.
- HASI BALITZ EURIA (2008)—behin erori eta zutitzea lortu duen
—behin erori eta zutitzea lortu duen
- GALDUTAKO ZUBIXAK (2008)—kanta ixil bat nahi eta ezin bat
—Eskina ilunetan
—paradisu urdinetan
—ixildu zin ahuetatik
—kanta ixil bat nahi eta ezin bat
- ESKILANTXARRI (2008)—ezpainetan ez dago
—eta saldu, egiak
- MARINEL ZAHARRAREN BLUSA (2008)—urtarril eta apirilak
—Galtzea, zeru honetan
—Galtzea, zeru honetan
—esnatu eta
—Galtzea, zeru honetan
Lete, Xabier —1944—
- GAUR, BIHAR ETA ETZI (1968)— eta jeiki
— eta berdin
— eta horrela
—hamaika pezta eta bi erreal
—eta oraindik ez du
—Eta gero ere berriz hor dagoz
—eta nere heriotzako orduan
—senargai pobre guztietatik
—Nahiz eta gure trixtura,
—nahiz eta nere trixtura...
— sua eta kea
—eta kaletik pasa diren
—ilun eta beltz,
— maleta zaharra,
—eta hamasei eguneko gosea,
— eta zu
— eta gu,
—eta gero
- BIDE EZKUTUA (1968)—eta
—Igande arratsaldeetan
—eta haren alaba
—eta gaiñera...
— eta nork
—Beta
—poetaren fama txarra
—eta beste horrelako milla
—lehiaketa,
— eta morala:
— eta
—txuleta jatea
—bizitza lasai eta ederra
- UDABERRIAK ERAMAN NAHI ZIDAN (1968)—eta txori batek
—zoaz eta utz nazazu pakean
- IHESI DOAZ OROITZAPENAK (1968)—eta ezinezkorik gabea.
—eta gure nahimen guztiak
—besoetan
—oinazea eta poza
—ihes eta ihes
- NI EZ NINTZEN TXORI (1974)—eta Xiberuatik lanbroa zetorren
—gogoetak nerabilzkin
—Gogoetak narabilzkin
—eta melankolia
—Orhiko bortuetan,
—Orhiko bortuetan
—Orhiko bortuetan.
—eta lanbroak
—Orhiko bortuetan.
- MALKOAK EURI BALIRA (1981)—burniz eta metrailaz
—eta lore bakarrek
—ehortze letani bat
—zerraldo gainetan.
- BETOR GUREGANA (1992)—etenaren madarikapena aingeru erorietan gauzatu aurretik.
—eta urratuko du denborak une geldiaren abesti gorena,
- ITZALAREKIN BATERA JAKIN NUEN (1992)—ezabatzen zirela begirada eta kontzientzia
—Eta bidearen azken bihurgunean berriro jakin nuen
—poetak noizpait aipaturiko arbasoen etxea
—haratago ibar hertsia eta mortua.
—bilutsik arima, bihotza eta gogoa.
- ZORIONTSU ORTZE ARROTZAREN PEAN
BIZI IZAN DENA (1992)—eta maitasunaren begi zuloetan sakon behatzean
—Eta bere egunak, bata besteraren ordain,
- EZ HARROTU (1992)—argialdi bitxi eta bakanetan uste izateagatik
—zure indarren gainetik dituzun arau eta neurriak.
—nola eskeintzen dizuten, zure arduretatik at,
—eta aberri eragotzi batetara
—muino galduetatik begiratzea.
—Eta zure oroitzapen ttikiari
—eta itsaso beti hasiberriak.
- NERE IZATEAREN ORDU ILUNENAK MAITE DITUT ORAIN (1992)—atsedena balitz ausaz iraunkorra eta lotan grina
—Ez du idatziko liburu zaharrean mutu eta gorrak
—zorabio batetan nahasten direlarik begi hain nabarrak:
- EZAGUTU ZENUEN (2008)—itsasertz mirestuetatik betirako agurtzean...
—etsipen epela eta desatxekimendua baizik...
—hiri eta karriken oroitzapenak
—eta dolua
—eta harekin zu desegiten
—eta ezerk, nehork ez zizun itxaroten.
- DENA ESKATU GENION (2008)—paradisuetako hondartzetatik
—baina trenek gauerdietan
—helmuga harrigarrietara egitean
—eta gorputz jainkotuen erakartasunaz...
—oihan hezearen abaroa mendi hegaletan
—eta palmondoen itzalean
—dohain eta emaitzen ekialdeko itsasegiak...
- ZUEK, HIRI MAITEOK (2008)—oroitzapenen errautsetan
—baratze lokartu geldietan
—eta erromes urduriaren antzera
- HIRI TTIPI HARTAKO GELTOKIAN
(Ama trenetik jaitsi zenekoa) (2008)—eta egun berriaren irteera
—dorre altuetan desziurtzen direlarik.
—Nahiz eta zuk, nekearen menpeko agian
—beste hilerri batetara eramanen gaitu.
—eta urteen joanean
- HURBILTZEN NAIZ ALDIZKA (2008)—Itxaro Borda, ifarraldeko poetari, maitasunez
—eta begiratzen ditut landa, muinoak, egoitza gizakoituak,
—gaztetako urte haietara nindoake atseden bila
—anparuarentzat sortuak izan ziren soroetan
—mendixka eta sedazko belazeetan,
—urrundutakoen, itzalitakoen omensari oturuntza anaikorretan,
—han galdu ginen izan nahiaren argudioetan
—izatea eta irautea hain erraz zitezkeenean
—zer ibarretatik doaz zaldun erratuen itzalak,
—eta nere so liluratuan negarra dago malko isilez
- URTARRILEKO EGUERDI BATEAN (2008)—kulpa eta oinazea intzirioka direnetakoa
—eta begira jarri nintzen poetaren lurraldeari,
—haren hitz eder errukitsuetan antzaldatua
—eta bizitzaren muinean oinazea antzeman zutenek,
—eta negar egin nahi izan nuen
—hautsi, hustu landa babesgarri haietara,
- HAIN GELDI, HAIN LEUN DOA (2008)—odolaren erretenetan zehar
—Jainkoa gizonetatik desager ez zedin
—harmonia harrigarrienetan trabatua,
—zubi bat eraikiz sortzailea eta kreatuaren artean
—baina gure bihotz minduetatik hain hurbila,
—gizatasunaren barne-pleguetan
—eta jauzi eginez izate lurtarretatik infinitoetara,
—joan zirenetaz mintzo den eresi zorabiatu hori
—Bach bakarrik handi, eta hartan duinago gu.
Linazasoro, Karlos —1962—
- GAUR BAKARDADEAK (1989)—Gaur bakardadeak temaz zurratzen du gure bihotzetako
—aldaba ttikia, eta mila zatitan hautsia dirudi denborak.
—zeren itzaliak baitaude intxaurrondoetako olio-lanparak.
—azken bideska larrietatik gora, burumakur.
—Zakurrek gurdi-gainetan belarriak tente dauzkate
- MIN EMATEN DIDAZU (1990)—hiriaren mendeku herdoildu eta
—mihietan ehoturiko konkupiszentzia urdinaz;
—eta izanen duzu, maitea, zure begien
- EZAGUN DUDANEAN (1991)—galduko eta iratze eta
—eta oro izanen da gezur
—lamara betiereko eta ikurrin
—eta hitz birjinal eta supituzko
—ezagun dudanean begi zumezkoetan
—azken ahanzturaren ile-adatsetan
—eta zurekin hitz egingo dut
—eta ez nauzu ezagutuko
—eta zure izango naiz
—eta antipoda izango zara
—eta bete daitezenean distantziaren gelak
—antigualeko zubiz eta almenez
- ESAIDAZU (1995)—Murgil itzazu uretan eskuak, edan nire bihotzetik
—zurbil, pasio geldo eta hegatxabal, izan zaitez espazio hori
—zeinean Lurra dardar baita eta betikotasun zauritu
- BIOK GAREN MAITASUNA (Zatiak) (2010)—Belar metaren
—zu hemen eta
- DENBORAREN EGURALDIAK (Zatiak) (2010)—Hitza eta argia:
- ZURE IZENARI NAHI DIOT IDATZI (2010)—eta ez dakit nola duzun izena.
—Ezpainetan daukat lore batena,
—Atzo eta etzi gaurko maite zintudan,
—eta gaur laster etorri da, isilik,
- ITZAL DEZAGUN ARGIA (2010)—Hormetan dago idatzia gure izenen
—eta iluna ez da desohore,
—eta pausatuko zaigu ezpainetan urretxori bat.
- MAMU BAT DARABILT (2010)—aldean eta jarraika.
—Eta ez dit bakerik ematen,
—eta barregarri uzten nau zure aurrean,
—maite zaitut, pottola esaten dizu-eta,
—eta zein lotsa gutxirekin!
—Eta gero errieta eman behar izaten diot,
—porta hadi gizon, itzal!, eta horrela,
—hain errespeto gutxirekin eta hain itsusi.
- MAITE ZAITUDALA (2010)—Eta udaberria ere hortxe dago,
—loretan enbarazoan, adi,
—eta ez da erraza kontua.
—eta ez dakit non begiratu behar dudan.
- HIL ZARA, AMA (2012)— Zure kopeta loredi bat zen
—Hitzak eta malkoak etorri dira
—eta zuritasunaren labana.
—Zeri begira zaude, ama, begi-zimurretatik?
—aita gure zainetan baitago,
—atsedendua eta biluzik,
—ubide guztietan
— errezo eta aberri,
- OROITZEN DUDANA (2012)—Egina nago, osoro hezur eta elur,
—malko eta izpi,
—eta ez dut artean harrapatu hitz baten
- BATZUETAN EZERK (2012)—Batzuetan ezerk
—Begietara dena
—galdu nuenak eta galduko
- BIZITZAK GORANTZ (2012)—Ikatza eta mahastiak gaur dira.
—eta, beraz, zorioneko.
Lizardi, Xabier —1896-1933—
- OHEA (1919)—Betazalok, otoika,
—oinetakook gora,
—Adan eta Ebe!...
—Aitaren egin, eta
—berriketa jarrai.
—berriketan nauzu...
—ta, gozorik, hileta
- NESKATX URDIN-JANTZIA (1927)—dama; ta adar beltzetan
—Maitetasun azia:
- URTE-GIROAK ENE BEGIAN (1930)—ondarreta bat du, soil eta gorri.
—Gurdibide bakan-ibil ertzetan
—untza dago oraindik, nagi, loretan.
—Or-emenka, lore zimel gañetan,
—ingumak ari, gozo-miazketan...
—Mitxeleta gorri, zarpil egoak:
—maitatzeka atsotu diranetakoak.
—Kemenak uts-eta nekez bainoa,
—Lnetan ez bezin autsia natza.
—ala dut odola begietara?...
—Aizea dabil, busti, setatia:
—ta aren ilkizunetara
—Yainko-muñogañetara baño ln,
- EUSKO BIDAZTIARENA (1931)—eder, benetan, garoz yantzia:
—AMETS BIDEETAN BARNA
—izar urdiñetarañoko asmoz!
- ASABA ZAHARREN BARATZA (1931)—marrubi-lapur nenkusanetan...
—Sar eta... zuhaitz jantziak.
—bide gaineko mahastiak, eta
—gizargia begietan...
—Oroi ote?... Begietan,
—burutik oinetaraino.
- IZOTZ-ONDOKO EGUZKI (1931)—denetan emeena!
—Gabonetarako
—ametsetan Orril;
—Itzal-zokondoetan
—baña gañetaz ari
- ETXEKO KEA (1932)—etxegainetan ederrago
Lizarralde, Pello —1956—
Lopetegi, Joxe Mari —1875-1942—
- ASKATASUNAZ (1931)—zer itxuretan anai jatorrak
—atzerrietan ai zer fama guk
—Modu horretan baldin badabil
- EKAITZA (1936)—leial eta mamitsua
—zuzena eta zintzua
—Falangistakin reketetarrak,
- GEZURTIENTZAT (1936)—Ordu biak laurden gutxietan
—Seietan musika soinuakin
—eta hoinbesteraño
Lopez Gaseni, Manu —1961—
- LANDSCAPE (2018)—edo Artze eta Atxagarena
- ROY BATTY-REN ERARA (2018)—Su-garretan zeuden zarama-ontziak
—Adar-argien izpiak ilunpetan distiratzen
—eta beste asko eraikitzen
—eta beste baten hasiera.
—ETAren hasiera
—eta
—ETAren amaiera
- EGIAK IREKI ETA (2018)—Begiak ireki eta
—Etxera bueltatu eta
—Kalera irten eta
Lopez-Mugartza, Juan Karlos
- ZIPRISTINIK GABEKO GAU LASAIETAN (1993)—Zipristinik gabeko gau lasaietan
—dunetako barne beroa hezetu eta jainkoaren zazpi izpirituak
—ezti eta bolia
—une berean, beste latitude bateko kale errautsuetan
—hareetan, eguzkia, hegohaizea eta sargoria sentitzen delarik,
—eremu mingaitz eta zauritu orotan bezala
—eta basamortuetako biztaleen bihotza sutan jartzen da orduan
- ITXAS ZABALEKO MARIÑELEN ABESTI LAZKARAK (1993)—ozeanoetako uhinen gainean, belak haizatuak daudelarik,
—bainan zuk, irriño bat agertuz eta ameslari zerumugara begira,
—atzean utziko ditudan oinhatz sakonetan
—eta gaueko bero usuan, izarren argitan
—kostaldeko bazterretarantz zugana naraman kresalaren gaziaz
- IRAILEKO OIHANEN ARTETIK DATORKIT HAIZEA (1993)—nere amets gaiztoen irudi aldakor eta krudelek
—sineskaitz eta bihozgogor bilakatu naute
—ziegetan elikatzen den heriotzarena
—azken urteetako nekeziarekin bat datoz
—eta ihesari emanak
—izan nahi nuen, bide honetan, lehena
—eta gezur itzel guztien gainean
—eta ahaztu egin zait, saldu, dagoeneko,
- EZAUGARRI FISIKO EZBERDINEK ZERUAREN GARDENA (1993)—eta oroitzaren atalasea gainditzen dute
Lujanbio, Jose Manuel, Txirrita —1860-1936—
- ANTXOKO HUELGA (1919)—Mila bederatzi ehun kunplitu eta hemeratzigarren urtean,
—San Estebanez fiesta da eta nahiko genduke joatea.
—Irundik eta Hondarrabitik jende asko da etorri,
—Nola presari eragin eta pasatzen dan ugaldia,
—eskirolakin unitu eta altueneko graduan;
—atzo gizon bi hizketan zeuden, atenditutzen naiz jarri,
—muallan lanik ez zeukan eta Trajinos Beltzak jarriak;
- NORTEKO TRENBIDEARI (1931)—Aditu zituztenean trenen txistua eta marruak,
—gehientxoenak saldu zituzten idiak eta karruak,
—Modu horretan jarri zuenak Norteko ferrokarrila,
—goizean irten Irundik eta iluntzerako Madrila.
—eletrikako indarra eta hoinbeste guardarraio;
—gau eta egun gelditu gabe beti zerbaiten karraio.
—Eseri-alki ederrak eta beste gauza bat on-ona:
—hor behar dana: begiak ernai eta llabiari eutsi;
—abiatzean iriki eta ailegatutzean itxi,
—gau eta egun gelditu gabe dabil txistu ta irrintzi.
Madariaga, Juanra —1962—
- ITAUN LUZEAK (1989)—negualdiaren gauetan beren
—zulo gardenetatik,
—eta bakartasun iraunkorraz
—Eta zerendako dira azkenean
—aita, ama eta itxaropenaz beteriko belak
- POETAK ZIRELA (1996)—Eta gero itzuli ziren gerlariak bidaia luzeetarik,
—deus ekarri barik, deus jakin batik, lekat eta flakatuago
—eta zaharkituago zetozela.
—hango paisaiak eta elezaharrak.
—Eta saiak arratoi zaharren hegazkinak zirela,
—azukrez ere bai, eta gailurretarik jausiz geroz ezinezkoa zela pastel bat ez egitea.
—Neguko gau hotzetan ikus zitekeela nola zeruko izarren
—begietatik elur malutak jausten ziren mara-mara,
—noiz asmatu zen heriotza eta zer zen noraeza.
—ezpainetatik, bihotz oneko poetak zirela.
—eta horrelako gauzak baino ez dituzte galdetzen
- BADAEZPADA (2001)—Han ere izan ginen azal beltzezko ume irridunei gailetak
—Mendi hartatik munduaren historia ere ikus zitekeen eta era berean,
- DOSIA (2003)—Egun batzuetan behar bezala bizitzeko dosia
—okertzen duzu eta
—zubietatik tristeziak jota begiratzen diezu
—gutunazal, arrain, eta amodio itzuriezinaren latexari.
—Dendetan sartzen zara
—eta tabernetan komuneko ateetan jartzen dituzu
—Osasun zentroetan zure izena entzun arte
—Hilerrietatik abiatzen zara
—bolietan dauden abizenei
—etxeko pasabideetan galduta,
- EROSI MAPA (2009)—Bazterretako mapa geografikoa
—desertu periferiakoetan barrena.
—denak dira horretan monumentu nazionalak.
—Muturretako demonioek
—txoriak joanak dira toki honetatik, British Airways,
—deslekuetako hizkuntza berri eta
—Igo gure tranbiara eta ez duzue ordainduko
—hemisferio honetako bitakorako poemak
- KITATZEKO TENOREA (2009)—Hirietako giltzak galdu zaizkizula diozu
—eta aterik, leihorik gabe ez dago bilatzerik.
—eta ezin da azaldu bere hustasuna.
- HEROIAREN BORONDATEA (2009)—Begiak zabaltzearen zeremonia, ispiluaren amnesia estetikoa, gosaritarako elikagaien hustuketa, armairuaren bronkitisa, arroparen sitsa, ate aurreko geldiunea, geroko paisaiaren monotonia, fosilizazioa, giltzen amarrua, itxiera baten oroimena. Kaleko farolen begirada, metroko bakardadeen inperioa, urratsen koreografia, itsasnesken aurpegiak bagoi-pezeretan,
—Ez-denbora, ez-espazioa, giza-indiferentzia, autoen makinaria hotza, irrati eta ke toxikoen safari amaiezina, lanorduetako krispazioa, egunerokotasun bezpera gabea, diosalen bilduma, identitatearen aplikazio exkaxak, atsedenaren prekarietatea, muga eta espazioen irla, otorduko prestakuntza biokimikoa, gosearen berediktoa,
—Arratsaldearen lehen ordu konkaboak, zeruari buelta eta buelta, eginkizun xume eta zentzubakoen zerrendatzea, ogiak, egiak. Nekeari erresistentzia, western zaharrak, tvko apopilo nardagarriak, tragediaren sobredosia, banitateen eskaparateak, hezurduraren egokitze ezina, diarioaren gaueko grabazioa, hitzen beharra eta sinbiosia. Eta azkenean, arnasa hartu, lasai biluztu, zure azken unea balitz bezala.
- DENA ERRAZA ZEN GARAIAN (2009)—izerdia eskuetan
—azalean pausatu eta
—Izerdia eskuetan
- ZENBAIT DELITU (2009)—Betiko tokietara joaten naiz,
—eta han isuri egiten naiz.
Magdalena, Peru —1980—
- SAMURAI I (2008)—daki ura eta daki haizea
—eta samurai batek ez daki ezer
- LAINOAK 5 (2008)—Baldin eta hutsune bat badago,
—Eta begira jarraitzen dugu.
Makuso, Juan Ramon —1961—
- BIZITZEAK HIL EGITEN DU (2004)—eskuetatik ihesi.
—Eta bizitzeak hil egiten du.
—Eta bizitzeak hil egiten du.
—Eta bizitzeak hil egiten du.
- OINAZEA (2004)—Begiratu eta nozitu.
—Zurean, zurekin, elkarrekin eta inorekin
—izan gabe, zorion izateko beta nahi dut.
—ez eta solaskide.
—biok elkartu eta heldu bitartean.
- AURKITU ARTE (2004)—Elkarrizketa luzeak eraikiz,
- MAITE DUZUN HIRIAK (2006)—erraietaraino, hiltzeraino
- IRAGANETIK ORAINA EZKUTATU ARTE (2006)—Ez dut odoletan eraikitako kalerik nahi
—gizakirik gabeko kale estuetan.
—hiritarren izpiritu izoztuetan.
—Hiria sortzear dago sororik gabeko eremuetan,
- HERRIGABEAK DAUDE (2006)—Leku bat lekurik gabeko garaietan.
—Irribarre bat ezpainik gabeko aurpegietan
- KAIAREN OIHARTZUNAK (2006)—paretetako zirrikituetatik,
—hormazko leihoetatik;
—eta enararen hegaldiak espazioaren
- EZEREZARI LURRA EMAN ZION (2006)—eregitako adiskidetasun antzuan.
—Eta zubiek badituzte
Manterola, Gabirel —1890-1977—
- ZIÑESGEA (1921)—ta baretasuna,
—eta iluntasuna
—Eriotza deika dagola, onetan
—ozantz itzaltsua entzun dau goyetan,
- UDAZKEN-OLDOZKUNA (1921)—eta ausarditsu axe-erauntzia
—eta arratsean bizitza barik
—axe-erauntzi eta orri igarra,
- ...........? (1921)—egazka goyetan
—eta gaizkin baltza
—azke axetan,
—ludi onetan.
- OYANEKO ITURRIA (1921)—eta zertxobait nekau bailitzan
—Au bai tamala..! Oyanetako
Mardo, Beñat
- BEÑAT MARDOREN KANTOREA (1757)—Aprendizik ez zaik ez jinen Gaiñetarik batere,
—Ar' eta ez hait interrunpitü izigarri ardüra,
—Zerentako hartzen dian Gaiñetarren altia:
—Ar' eta nik ere ez diat hiretako antsia.
- BESTALIARRAK (XVIII. mendea)—Etxebarne, Etxegoien Elixalt eta Allande
—Heltzian plazer egiten eta juitin haboroxe.
—Heltzian plazer egiten eta juitin haboroxe.
—Lao gizun eta lao zamari horik zortzi aho dirade;
—Maiatzian sabaietan belar güti denian...
—Eta haien phartitzian, nur ez alageratzen?
—Heltzian plazer egiten eta juitin haboroxe.
—Heltzian plazer egiten eta juitin haboroxe.
- ARBOTIKO PRIMA EIJERRA (XVIII. mendea)—Merkatietan saltzeko
Mariskal, Martxel —1964—
- ETXE GATZATUAN (2017)—erlojua tenorearen haginetan
—koralez eta itsas trikuez inguraturik
—eta gogor tira egin
—haren begi anitzetan sartu
- BERRIRO ESNATZERAKOAN (2017)—animalia bera eta
—Alai eta oparo jaisten da ura
—ehunka bidexka ezberdinetatik.
—etxe-orratzen itzaletan.
—eta guk ez dakigu
—Mendi gailurretan ez dago epaiketarik.
—barne-isurietan talka egiten dute
—elurraren oroitzapenetatik edatea.
—kolore guztietako
—Lagunartekoen umiliazio arrunt tristeak eta traizioak
—parkeko ahate eta zisneak burua makurtzen ari direla
—eta maitaleak elkarri berotasun bustia laztantzen
—eta irakurle bakartiak unibertso berriak dastatzen
—beste hilketa bat agintzen du
—Portaera konpultsiboak eta bordatu zuriak
—animalia bera eta bakarra.
—Alai eta oparo dator ura.
- LEHEN ATUNAREN BIHOTZA (2017)—erraietatik ateratzearren, eta ondoren, eskifaiaren
—poztasunaren eta konplizitatezko begiradaren aurrean,
—Dagoeneko marinel-gerlariaren hortzetan,
—ahoan, hesteetan, zainetan, odolean,
—ikur eta mezu bihurtu da atun-bihotza.
—Itsasgizonen artean badira hainbat egite eta uste
—eta berak asabengandik jasotakoa urtero zintzoki
—jarri, eta itsasoaren erdian errezo isila eskainiko zion
—batean bildutako solemnitatean, ezinbestean errespetatu
- MUNDU PARALELOAK (2017)—Parez pare Bonantzako elizaren ateari begira jarri orduko zure silueta etairribarre berezia agertu zaizkit gogoan. Begiak ixteaz batera gure formabiak bakar batean marraztu ditut —irudi sakratua—.
—Bat-batean, sarkor: hiltegikousain ekidinezina. Tenore haietan bezalaxe bizkarrean bainuen, bi metroeskasera, atea erdi zabalik eta animaliak betiko modura goitik beheraebakita, zintzilik, barruak hustuta —giza jainkotegi kirasdun ustelduabailitzan—, erraiak eta odola isurtzen kanaleko uretara.
—Eta garai hartan ohi nuenez,ur gorrietara zuzendu dut soa —milaka bihotzen ispilu urtua—, eta zart!,ikuste ubelduak abiarazi du ene gibelaren marrua: «Inork ez du nireamestea burdin kako batetik sekula zintzilikatuko!».
—Zurrunatikgora eta behera, Jaizkibelgo magal ezkutuenean satorren antzera,bizpahiru mukitsu mundu paraleloen bila. Eta gero, xaian edo kaigainean, amona eta gainontzeko saregileen esku nekaezinen alboan, betizirika, beti ez ordea jolasean, bizitzari instantero ezkata lehorrakapartatzen —itsasoaren arrastoak nonahi —, orduan garatu zitzaizkigun,biriken ordez, zakatz hauek.
—Gu ez baikara guztizlehorrekoak, ezin bestelako moduan izan. Berun puskak eta amuherdoilduak, aborinak eta labanak, zurda korapilatuak... betiere zerbaitpatrikeran... arbasoen tresneria, bizimodu jakin baten altxorrak, guresekretu isil estimatuenak.
—Ezda nire desioa atzera bueltatzea, zentzumenen ernea sekula ez galtzeabaino, maiz etor dadila oroimenaren besarkada beroa niregana eta laganazala gaurkoan gisara sentimenduz plei eginda, belaunak eta zilborrakgeratzen zitzaizkigun eran San Migeletako ur bizietan, eta aurki bitezsarritan pizturik harriduraren argia eta distira gure haur-begietan,ferry ingeles erraldoi txuri hark —Panther izena datorkit betigogora, hala bazen edo ez bazen— kanal osoa betetzen zuen alditanbezalaxe, gu gasolioz zikindutako uretatik txistu bizian ateraraziz,Pasai San Pedroko etxeak bere munstro-bizkar atzean desagertzenzirelarik, San Juango gureak jostailuzkoak ziruditen bitartean urgaineko mirari tzarraren aldean, sekula baino estuagoak, erabathauskorrak, zeharo txikiak, eta beti bezala paperezkoak mendikoharkaitzen mendeetako mehatxuaren azpian.
—OrainDenbora ez dela urteetan zelatan eta atzaparka aritu zaidan piztiaitogarria, ezti mintzo zaizkit olatuak eta absentziak, eta honelaizatearen lengoaiaz elikatzen ari da ene arima, bare-bare.
—Itsasertzeko itzala besterikezagutu ez duen hareharri umelaren usain gazia jariatzen dut sarritan,Pisbeko horma gastatuen usain berbera, Ternuako bidaiek zein hauekguretzat lagatako elezaharrek bakailao arrasto itsaskorraren usaineternala; horrelakoetan barneak arroketarako bidexka hartzera bultzatzennau, Puntaserantz, atzean utzita plazako paretan pilota kolpe galduenoihartzuna, eta kexa zaharrak eta asmo berriak tabernetako mingain etahortz-haginetan.
—Labana zorrozten dutarrokaren kontra, urteetako arraspatzearen soinua, zenbat eta higatuagoorduan eta hobe ebakitzen —durduzatu egiten duen zorrotza—, ohikomoduan, hatz puntak emaitzarekin kontent geratu dela esaten didanean,ganibeta bueltan patrikeran sartu eta, berriz ere, Denborari oinak etaeskuak moztuz, begiak itxi eta kopetaren barnealdean gure silueta biak—existitzen al dira soin eta adar mutaezinak?, nora ote dira gorputzhautsezinak?— bakar batean marrazteko.
—Aitonarensare hezearen gainean gaude. Denboraren edabe pozoitsuak inolakoeraginik ez gugan. Haurraren eta aurrerago gaztetxoaren zentzumenek jasoeta jositako arnasa eta korapiloa nigan dira oraindik, gaur ezinbiziago. Oin biluzien dantza mingarri-gozoa, isila, sekretua, arrokenazal ziztatzailean. Itsaso urruneko uhina, eta berdin zure adats etagarondoko usaina, bidezidor honetan, betirako.
- TERNUA NIRE BARRUAN,
BADATOR NEGU LUZEENA (2017)—nire kopetara jositako ametsak
—Baby Girl eta Baby Boy
—Lurmuturrak eta biziaren loturak
—eremu zabal epiko honetan?
—Dena da hain egiazkoa eta arraroa
—Ternuari buruz eta zuri buruz
—Baby Girl eta Baby Boy
—itsasertzeko gurutze apurtuetan.
—eta giza arrainak gara gu:
—larruzko oinetakoekin
—interpretatze bitxi batean sartuta nago,
—nire kopetara jositako ametsak
—banaketa akatsen pilaketa, arrunta,
—telebistako harpetarrek
—eta neoizko argiek mozorroen gainean
—nire siluetaren silueta bihurtu;
—Hegan diren aeroplanoak eta
—hegan diren aeroplanoak eta
—Baby Girl eta Baby Boy
—Baby Girl eta Baby Boy
—Hegan diren aeroplanoak eta
- ISOLAMENDUAREN ZAPORETIK (2017)—asteko zein egun den ez dakiten paraje eta bide galduak
—maskarak eta hanburgesak saltzen dituzten furgonetak
—gurpilik gabeko bizikletak eta irria galdu duten arimak
—giza kaioletan pilatuta gose geratu diren idazlumak
—haragi sorgorrez gainezka dauden udako ilunabarretan
—apar beltza jariatzen dute koloretako itzalkinek
—ebakitzen dihardute arranoek eta kolibriek
—adin anitzetako neska-mutilek
—eskulturen erakusketan sobera ditut hutsune teoriak
—zainetako tintaz idatzitako maitasun gutuna
Markiegi, Peli —1905-1946—
- GERO ARTE!
[Lizardi hilotz] (1933)—kopeta goian, begiak argi, buru zintzoa beti zut,
—eta halare etxeko zinan gurean, hona gaur minez non nauzun.
—biok maite bat bihotz erdian biok Aita bat, eta anai gu,
- USODUNA (1937)—eta uso begi biribil han darama hiltzera.
—Kabia han dago baina hutsik eta bakar.
—Usoa gogoratuz eta arrano erpetzar,
—bazter baten han datza negar eta negar.
—Etxetarrei berria ematera joan zen.
—eta usoduna, ez uso ez kabi zegoen.
—Maiteak eta minak eman zion indar.
—Eta arranoen erdira agerturik, zakar:
—Eta, lehengoa duela zerutik begira,
- AMA ONAREN ABESTIA (1937)—Ostu eta eraman ez dakit nik nora
—negarrez ekin zion zotinka eta uluz.
- BURU ETA BIHOTZ (1951)—Etxape baten biok bizi eta ia ez gera ezagun.
—bularrak behingoz puztu zenitun, eta aldiz irauli emakor
—jarrai eta jarrai ordutikako bizitz-banatze lanari.
—Baina, eta nolaz dakizu ni noiz nazun Maitek ukitua,
—nere gogaien arauera arin horietan ohi nuzu murgil.
—zuk ni argitzat izan nazazu itsu zaranez eta ero
—eta, aldiz, altzoa nik hotza izaki, zu zaitzat nik indar, bero.
Markuleta, Gerardo —1963—
- EGUNA EGONGELA EROSOA DENEAN (1990)—eta orduak ispiluekin jolasean
—barreak eta paisaiak ukatzen,
—eta edozein gurutzek espazioa zatitzen du.
—Eta azken finean, injustizia hau ez da Herioa.
- ESAIDAN...
(NOIZBAITEKO KANTUA) (1999)—orain arteko egon-bidaietan.
—eta esaidan:
—Eta esaidan:
- POETIKA III (1999)—bere horretan dirau, hala ere.
- GUTUN EZ GOGO FALTAZ BIDALI GABEA (1999)
- PLURALGILEAREN ERABILERA TERAPEUTIKOAZ (1999)
- TXORIKERIA (2003)
- BATAK EZ DU BESTEA KENTZEN (2003)
- KUARTEL EDERRA (2015)—deitzen, diru-zorroa fraketako
—zubi gaineko besarkada haietan.
—eta ezkutuan, kandela gorri
—kaleetan, kuarteleko ziegetan
—eta santutegirako bidean.
- ESAN EZETZ (2015)
- ANDER EDO ANDRÉS (2015)—Kalean eta auzoan ere etxekoa legetxe.
- MAITASUN-KANTU BAT (2015)—uhinetan labain,
—etiketa barik,
- GAUMINA (2015)—musika, alkohola eta belar finak.
—erlojuen malguki eta torlojuak
—nasaitu, eta badirudi baretzen
—Begiek, ke adarretatik
—Gogo-mingainetan, berriz,
—eztia eta gatz-ozpindua.
Maruri, Erramun —1884-1966—
- ETSAI, ORPOAN (1925)—Ludi onetan
—Alde denetan.
—Ludi onetan
—Ibar onetan
- ABRA (1926)—Benetan dira alai ederrak
—Traineru batel ta gabarretan
—Luze lerden eta iraunkorak
—Portugaleten eta Algortan,
—Ango baratzak eta lorak,
—Ondartzak eta eguras-bidek
Meabe, Miren Agur —1962—
- MEMORIA EZ GALTZEKO OHARRAK - 3 (2000)—odoletan zeundela zirudien.
—nabarra eta zaharra.
—eta oxigenoa lapurtu zenidan
—neure zulo arrosetatik.
—eta autoaren leihatilatik bota zenuen,
—umel eta zimur.
- ERDU (2000)—Eta hurbilduz gero
—masusta-aho honetara,
—eta nik berehala ahaztu: zorkoa, hartua.
—Loraila loretan bezain merke opatzen natzaizu.
—Erdu, eta egin beharrekoa, laster egizu.
- ERRADIOGRAFIA (2000)—bai-pilo bat eta ez-mordo bat ea zeinek zeini tokia ostu
—Oraingo honetan ez hitzak irabazi du:
—kateatuta baitaukat berba hori orkatiletan,
- GAUA ETA GATZA
(Klimten Musua pinturari begira) (2008)—ez dira-eta urrun izango huntzorria, lore urrekarak
—benetako zaborrekin nahastuta,
- ETXE BERRIA (2008)—Zerbait dabil aztarrika hodeietan:
—Altxa dezagun etxe berri bat algaz eta elurrez.
- AHAZTURA (2008)—eta betiko astinduko dut
- LINGUA NAVARRORUM (2008)—Pin modernoa, guai eta merkea?
—Ikono mirakuluzkoa aldareetan?
- LA JOLIE FILLEREN AUTOMITOLOGIA (2010)—Maite ditut zehaztasun zalantzagarria, deskribapen inozoak, arrisku baimendua, narritadura eta pixagura eragiten dituzten fosforeszentziak.
—Beste behin marea bizien sasoian, olatuen kipur horixkak harrapatua baitzuen hondartzaren okotza, zornezko sufle baten antzera, neska berberak eta haren lagunek biluztu egin ninduten familietan jolasteko, neu nintzela-eta denen panpina. Olatu batek ipurdia busti zidan. Ur lohi hura eta mutiko atzeratu baten begirada gomutan ditudalako gomutatzen dut nire deslaitasuna. Gomutan, halaber, hotza eta lotsa.
—Zenbat neskato bortxatu dituzte gaur Burundin? Zenbat mutiko hil dira azken minutuan Darfurren? Afganistango haur bat mintzo zait argazki batetik: «Une bat izan nintzen, ez besterik, mosaiko geometriko handian, tesela galkor bat, hain erlatiboa. Gero, dorreen ahoek nire itzala irentsi zuten, eta ez zen ezer gertatu. Amaren ahotsa entzun nuen nire izenaz erditzen, hormako arrakala bat bezala. Gaur egun lasaia da. Nire oinak zaborrontzi batean geratu ziren. Nire bizitza beste alanbrada bat da».
—Hona hemen berriz bestelako hotza eta bestelako lotsa. Utz ditzadan bakean babesgabeak. Ez, ni ez naiz inor zuek nik ahotan hartzeko.
—Au revoir, la jolie fille, à jamais, la petite, tout est dejà bien vu au temps des adieux. Ça va bien ce soir, hau ez da ezer. Erre ditut koltxoiak eta fakturak, argazkiak, pilulak eta postalak. Ça va bien ce soir, hau ez da ezer. C´est la vie en rose, zoriaren ferra, c´est la vie en rose, anfibioon gerra.
- GERANIOAREN MINIPOETIKA (2010)—Trantze horretan aitortzen dizut dena:
—magalmina eta argidura eta bitsaren loreak.
—Badut erritmoaren sena, xehetasunekiko joera,
—irudietarako gustua, emozioaz gogoetatzeko xedea.
—benetako bizitza aski den benetako poesia egiteko.
- 727. GELAKO BESAULKIA (2010)—oinazearen xehetasunei behatzen ahal nien:
—larrosa gorriari eta galburu artifizialei
—plantas o cualquier especie vegetal
—abanikoari, betaurrekoei, estanpa bati,
—gazei eta kartoizko palanganei,
—Eskutik helduta egoten ginen arratsaldeetan,
—Halatsu, goizaldeko orduetan ere komunetik bueltan,
- OSTERA LABURRA (2010)—Sofan eserita nengoen eta
—ama heriotzatik zetorren, maleta eta guzti.
—Tira, zoaz lasai», nik errieta.
- AMETSETAKO GATZA (2010)—Euria ari zuen nire ametsean, eta biok
—zuk, jiratu eta apur batean itxaroten zenidan,
—(erosketa txarra, josturek tira egiten didate)
—eta kale-argien dirdira laranja zoruan, esanez
—eta ni zuri, buruaren keinu batekin, esaten
—Eta urrunago, neure etxea sutan.
—Eta Itun Zaharreko Lot zenaren andrea bezala
—geratu naiz Sodomako muino abailduetan
—(orube batean, lata eta arratoien artean),
Mendiage, Jose —1845-1937—
- AMERIKETAKO LETXEROAK ETA OSTALERAK (XIX. mendea)—Erreparto egiterat goizetan badoazi,
—Batean hartu eta bertzeari utzi,
—Tarroan ura frango eta esne guti,
—Hiruetarikan bat segurikan ura,
—Ez dute ezagutzen lauetarik biek,
—Manteka kendu eta esnea flakatu,
—Bortz tarro eros eta zazpi-zortzi saldu,
—Errepartoa e'in eta xuxen ostatura,
—Alde guzietarik kanillatik ura,
—Batek Biterra eta bertze batek Birra,
—Batzu ostaler eta bertzeak letxeroak:
—Horietarik zonbeit direnean hiltzen,
—Zintzurra pattar eta zabalak hertzeak.
- KANTUZ (XIX. mendea)—Kantuz sortu naiz eta kantuz nahi bizi,
—Kantuz pasatu ditut gau eta egunak
- GIZON ZAHAR BATEN ARRENGURAK (1912)—Zango-besoak zalu eta azkar, bero bainuen odola;
—Denbora batez aise eiten nuen kantu ta dantza plazetan;
—Oraino ere egin nezake, banu indarrik zainetan;
—Geldi eta ixil egon behar naiz, zaharturikan, penetan.
- LABEKO PEON BATEN ARRENGURAK (1912)—Suietak hala bainau manatzen,
—Lan frango eta guti jatera,
—Goizik hasi-eta, arrats artian,
—Zortzi orenetan, «mate» egosia,
—Galleta mutxi baten erdia,
—Ona kendu-eta, hoberenetik,
—Buru eta sorbal, bien artetik
—Aste guzian nekatu-eta,
—Igandetako guretzat bada
Mendiboure
Mikelats Gorroto
- TXUA LISTUA (2001)—eta poliziak me cago en dios! dio
—eta bortxatzailea
—eta kotxe bat ziztu bizian
—igaro gelditu eta
—eta voodoo eginez
—eta txu eginez
- BILBOKO PUTZU BATEN ZAPOREA (2001)—ez zaitut aurkitu kaleetan barne putzuak zapalduta
—zenbatetan urdaila zulatuta sudurra urratuta oinak puztuta?
—eta azken muturrean mina eta arrazoirik gabeko gorrotoa
—baso baten hondoan ardo garratza eta puta margotuak
—haitzulo hezeetan ke artean bizioaren bila oheratze azkar
—fedegabe lesbiana zakilzaleak afrikarrekin oheratuta eta
—goizeko bederatzietan
- POESIARI GORROTOA DIOT (2001)—eta poetei
—eta poeta faltsuei
—eta olerkariei hitz faltsuei
—poesia saldu eta gero ez da poesia berriro izango
- ACTA EST FABULA (2001)—eta zurea gure
—iltzeak begietan sartu nahi izan dizkidazu
Mikoleta, Rafael —1611-????—
Mirande, Jon —1925-1972—
- EUSKALDUN ZINTZOEN BALADA (1950)—euskaldun eta fededun,
—eta barnez oro zaldun...
—ahalikan eta zehen
—atso, haur, eta zuhurt-hitz
—bai eta kantu ez likits.
—abertzaleetan; ez bakan
—Aphezak eta auzaphezak
—dute jaunzten igandetan,
- PARIS-BEURET (1951)—ez dute uzten izketa
- BEHIN BATEZ, ZUBEROAN... (1951)—belarri-goxo ziraden -eta mingarri batean.
—urte bat... urte bi... eta beste ainbeste...
- PIGALLE (1951)—Nihaur kaleetan
—Pigalle-ko mahastietan,
- ZAKHUR HIL BATI (1952)—uretan gaindi, arhin, hilik.
—landaretan etzaten zan
- LILI BAT (1953)—Loretan dago aspaldi huntan
—eta zainhiltzen gaitu semeok...
—Lili haur ene landetan ere
—ailezate jo ene landetan
- OIANONE (1953)—Gau hunetan zaitut ene;
—larru legun eta zuri,
—eta gozokiz bethea.
—Gauko oihanetan lasterka
—behor zalhu eta bizkor,
—gau-bideetan gaindi, mozkor
—atseginetan jakintsun
—batetan mila su-ziri
—ene burmuinetan sarthu...
—gau huntan eta bethiko,
—ezti-loreetan etzanda
- AMSTERDAMEKO ORHOITZAPEN BAT (1959)—Amsterdameko kaletan gaindi
—urbidetako ura, ordea,
—berde zen, eta ekhuru.
—Baldin parketan bazen atseden
—lantegi eta bankhuetarat
—«karrika bero» hersietarik,
—ostatu eta bar theiu
—hetan maitharzun ez-ohituek
—Nindabilano parketan, hurran
—kalvindar eta zintzoak...
—Lore heietan, Bessie, gaur zutzaz
—erdiz jostaka, benetan erdiz,
—nik baratzetan, behin, harzara
- TXORIONTASUN (1961)—Sakon eta jasoa,
—Eman nion egatxetan
—Eta nere poz negarrez
—Eta pino bakoitzean
Mitxelena, Salbatore —1919-1965—
- AMODIOA ZER DAN (1935)—dantza eta musu,
- ONDAPEN ETA BERPIZTE (1936)
- ARRAUN TA AMETS (1938)—Kulunketa urdurian
—ugiñetan bakar,
—zemai eta orro,
- GORPUTZ DAGO GUDARIA (1938)—Lauaxeta ez al dan.
- ITXASORA DEI (1942)—mariñel bat kantatzen eta
—goi ta be, ur eta lur oinpe darabilzka.
—Nork atzitu, bere osoan, lagunurkoaren izkutapena? Al dakigu norgere anima barruarena bera!, al jakin norgere kutiziak eta ase eziñak, zer nai duten, nolakoxeak diran, noruntz dijoazen!
—Betiere, jakiteak baiño geiago balio digu miñak, jakin eta senti miñak. Ase eziñak!
- UDAZKENEZ IGARTZEAN (1943)—Min orain eta miña len
- BIZI NAI (1948)—auskalo noiz nola eta non.
—ez aintza, ez illeta, ez omen...
—Irabazi ustetan galdu gudua.
—katedraletako.
—Elezar eta ipui,
—ta illoben gogoetan
—galtzara-ertzetako
—Batzarretako lege
—Ta Gabonzar'etako
—eta burruxa beltxak,
—eta orain bakantzen,
—«Babiloniko ibai ertzetan
—jantzi gorri-zurietan.
—eguzki-izpi alaietan.
—doiñurik bizkorrenetan...
—Alaitasuna?, benetan?
—txistuaren ezpaiñetan:
——«Ortzetan dizut irria baiña
—nigarra bi begietan».
—Ortzetan dizut irria eta
—bi begietan nigarra».
- J.E.L. (1948)—elurretan daduzkazu.
—zotiña naiz eta asperen.
—miñ ozka dute barne muñetan,
—Enparantzetan
—euskaldun onen etxe barnetan
—ate ertsietan uste ez-eneko
—txadonetako laratzak pizten,
—txinpartetan ler: Gora JEL!
—Izotzetan su!
- ILUNABARRA EUSKAL HERRIAN (1950)—Neure uretara
—gezaletan galdu arte...
- MAITASUNEZKO GAU HARTAN (1950)—uretan islatzen ziran...
- ABENDATS (1955)—Arnats, alatz eta laratz.
—Uzkudunetan bortitza,
—erraietan augu meatz.
Monho, Salvat —1749-1821—
- BAKUSEK EZ DU TRIONFARIK EZ ALDARERIK NAHI (XVIII. mendea)—Eta goibeltzen gaituzten oroitzapen tristeak.
- OROITZAPENAK (XVIII. mendea)—Gure egunetaraino
—Robespierre eta Jourdan
—Elizak eta jauregiak,
—Haurrez eta emakumez,
—Apez eta Birjinez,
—Frantziako lurretan xutik
—Kokin guziak armetan
—Ziren bazter guzietan
—Hetako jendeak ezpatan
—Bazter guzietan baziren
—Alferretan tuzte eginen
—Legetan den zaharrena
- POETEN ERRENKURAK APOLONEN KONTRA (XVIII. mendea)—Eta zure haurrak beti errestatuak oinez.
—Kanpainetako arbolak hanbat fruitu ederrez.
—Nondik heldu da Poetak, zure haur onetsiak
—Parnasean dabiltzanen sabelak eta moltsak
—Arbasoen noblezia eta poeten fama
—Bereziz basa-poetak askiko da deus guti.
Montoia, Xabier —1955—
- NEGAR (1981)—Armiarmaren sare etsaietan harrapatu euliagatik
—senarrengatik eta
—niregatik eta nire maitaleengatik
—Negar egiten dut eta zuen aurrean eranzten naiz
—nire ahultasun eta nire ezintasuna erakutsiz.
—zuei bihotza eta ipurdia ukitzeko.
—Negar egiten dut zuen gupida eta haren losintxak arrenka.
- LEHEN LIKANTROPO BELTZA (1985)—zoko ezkutuenetatik ere
—eta haien hegalek txaloak ezabatzen dituzte
—badakit eta aurrerantzean
- HERRIMINA (1988)—Hemen Vitoria-Gasteizko hondar bigunezko plaietan,
—eta hemendik ere, nola ez ba?
—Louisiana estatuko espetxeetan,
—eta borrero, apaiza eta argazkilarien aurrean
—denboraren ertz zorrotzetan zaurituz.
—Eta elizok lortu dute azkenik
—ez, baina halere gau batzuetan
Monzon, Telesforo —1904-1981—
- GERNIKA (1940)—odoletan ortzia...
—Ta arri azpietan, artean, genun
—txingarretan erria!
—Erria su-argietan dago!
—Zelai ta bideetan... umeak lo!
—Andrak begietan negarrik ez
- BAKARTASUN (1945)—emaitzetan ederren, etsai-barkatzia.
—Gure basoetan ez txori oiek abi.
- TROPIKOTIK (1945)—mendietan elur,
—ta bideetan loia,
Moulier, Jules, Oxobi —1888-1958) —
- ALSACE-KO IZKILAK (1918)—oren onean, ordu txarretan, zeruari beha dauden
—elizetako dorre guzien
—Egun osoan kantuz dagozi dorre barnetan izkilak
—eztiki batzu, eta nigarrez -herrian badire hilak-
—Eta kanoiek egin orroer izkilek bozkariotan
Mujika, Emiliano —1882-1949—
- EUSKAL OLERKIA (1931)—erre malkoz eta ubel inguru guzian.
—eta dar-dar ikara zaitz gorputz guzira.
—ametsetan jardunaz ardalla bizian.
—Baserrietan ere ikusten deguna...
—saia gaitezen eta ez da ilko Euskera.
Mujika, Luis Mari —1939—
- GAU LODIA (1965)—salmu-kantetara,
- TREN BELTZA (1997)—Arimaren barne eta azala
- EREMUETAN (1997)—Eremuetan lehiaz bidari
—(Arabako lurrak hits eta hori)
—ibarraren azken mugetan hiltzen,
Mujika, Tene —1888-1981—
- NERE LEIHOA (1923)—eta bere mintzo eske
- ELURTZA (1923)—mendi eta zelaian elurrez jantzita
- GALDEA ETA ERANTZUNA (1923)—eta txorro-txioka ereski zolitan
—eta joran berriak nabaitzen ditula
—begietatik zehar gogoraino sartu
—eta nola zeran zu txoritxo maitia
—eta zeu bezela abesten ipini nauena.
—txori abeslariak zuhaizti isiletan
—Goikoa dakusgunak gauza guztietan
—eta galdezka jarri zer abesten duan
Muñoz, Joxean —1957—
- ADIBIDEZ (1983)—«zu» eta edozein hitz
—(eta egun
—eta ordu)
—eta edozer: «maitea»
—eta minutuen kontra
- AUTOCOLLANT (1983)—arbolen inguruan, eta leihoak,
—Eguzkiaren atzekaldeko etiketan
—Gonek leihoetan utzi zuten siluetaz
—eta malbabiskoaren perfumez
—leihoetan itsasten den artean
- DETAILEAK (1983)—Zertarako detaileak, deskripzio personalizatuak
—eta minutu guztietatik
—eta hitz doble bat, musua eta larrua,
—rejistro monotono eta itxierarik gabean,
—eta «errepetizioa» (hipotesis bat)
—nola gorde zure izena C. eta L. edo J.
—amets eta egia guztiekin batera
—indartu eta isilaraztea-
- ENE (1983)—berdintasunak direla ugazaba eta ez
—eta izen propioak oroitzapen pribatu
—akumulazioak ez du-eta bizkar hezurrik
—eta kate bat, burdinak apenas seinalatzea lortzen duen
—(eta horregatik) antzeman
—biografiarik gabeko hitzetan datzala
—hiztegiaren edozein orrialdetatik
- B.4
(poema erotikoa) (2005)—hezetasun mintz batek lau
- AUTOBIDEAN (AI) LANGARRA
(2. bertsioa) (2005)—eta garamatzan auto honen
—Oinaze egoskorren lubakietatik
—egin zait zigarroa atzaparretan.
—eta zoratzen,
- GOIZEAN GOIZIK... (KANTUA) (2005)—begi-ninietako saski beltzak
—eta pozoi gozo
—atarian zuk, zeletan bezala
—zeren zeletan, zergatik ernai
- ZATI (2005)—arre honetan
—txori txikien begietan
- KANTUAN (2005)—te eta ten
Mutiozabal, Aritz —1980—
- GORREN DANTZALEKUAN (2013)—eta asko gerturatu zara une batez,
- NAHIKOA SUFRITU DUDALA USTE DUT (2013)—eta nik ezin ditut erantzun,
—kode ezezagunetan daudelako zizelkaturik
—Eta ez dut sobera indarrik
—begiak itxi eta oroimenean galdu nahi dut
- OROITZEN BADUT (2013)—eta itxaropena hobi komunetako
—eta giza irudi batek seinalatu egingo zaitu
—ez zeunden negatiboetan erreta,
—Zatitu papera eta bota airera
- GORREN DANTZALEKUKO ISPILUETAN (2013)—Gorren dantzalekuko ispiluetan begiratzen naiz
—damu arantzen zedarri bustietan
—Isiltasuna nagusitu da eztabaidaren belarrietan
Nabarro, Omar —1953—
- IBAR EZKERRA (1984)—zementuzko Errontegi erraldoia eta gero.
- ITSASTXORIEN BINDIKAPENA (1984)—zalditik erori eta
—armaz defendatutako Madril horretan
—uniformez jantzita, hanketatik loturik
—betaurreko ilundunen morroi beltzen eskutik
—eta zuk
—notario jaioa zinen horretarako
—nahiz eta hondakin odoltsuak jan
—eta
—eguzkiaren eta urgaziaren
—eta
- AUTOBIOGRAFIA (1987)—Burdinezko harietan behera
—gaueko itzaletan itzal,
—plastikozko gauzakietan
—eta
- ZUEN AHOTS ISILA (1988)—izendun heroiak eta
— eta haboro
—Indietako hainbat bitxi lurrun
—eta segeretu
— Urpetan gazi
- OKARANA (2010)—eman laztanetan
—(gereziak eta sagarra;
—lepoko Nazioetan behera,
—(usoa eta eperra;
—(malkoak eta eztia;
— heriotza ttipietan
- SABAKO ERREGINA (2010)—orkatiletan perlak, soin luzean praka
—zuri harizkoak eta likrazko jaka,
—Ilea leporaino luze, farfailak gingiletan,
—mp3a edo 4a belarrietan joka
—Apaletan aukeran prezio merkean
—Kutxako ilaran ni, eta beste aldean
- BILBAO MARITIME MUSEUM (2) (2010)—gurago ditut sujetadorearen uhal
—haragi hezurretan itsasontzietako
—nire ahoak zure azal uretan nabiga dezan erdiesteko.
—Eta halako batean lepoa arteztu eta soketako bat
—bertako portuetara jotzerik izango ez dudan
— eta bazoaz.
- HATOR ENE ALBORA (2010)—Soseguz begira diezaiogun haren igaroari eta ikas dezagun
—bizitza nola badoan, eta ez gauden elkarri eskua hartuta.
— etzan hadi zabal eta esadan
— Haginka nazan besoetan
— lepoko zainetan
— busti nazan eta jan.
— ar eta eme ez ote ginen izan
— egidan titiburuetan laztan eta esan
—kilika hotza ornoetan behera
—egin hortxe ba mun eta pa
—eta segi ezan aurrera.
—utzi ezpainetan hartzen behatzak
—eta alda gaitezen Historia Naturaletik
—Mitologiara, Lidia, eta esadan ez ote hintzen
—Eta azkenean mintza gaitezen
—eta esadan, Lidia, noiz garatekeen berriro
- USAINAK (2010)—soloan barrena zintz eta zintz;
—dantzan dabilz umetako olgetenak datoz.
—amuma eta umea.
—eta katu kaleko gernuetan igartea
—mundua misterio zala artetan.
—neure eskuetan orduko zeureak;
—eskuetako usainatoko batzuk
— eta amodioaren ostean be batzutan, ama.
Oihenarte, Arnaut —1592-1667—
- ERRANEN DUTA? (1657)—bait' ar'orstatu lauretan;
—gerthatu da hain berzetan.
- NIK EZ DUT EHOR MAITE ZU BEIZI (1657)—Eta nizaz eduki kontu,
—Eta haztatzez, ganbara bitan
—Eta hur'otoi urrikari;
—Ezpere, hura hilen d'eta zu
- NEGUAN, ELURTE BATEZ (1657)—Zirat' ororen ahoetan,
—Et' amorosen gogoetan
- LAUR KARBARIEN ERESIA (1657)—Egarriz borx' egon-eta nehork ez hek urrikari.
—Hetarik biga, berhala,
—Pot eta besarkaz lotu zauzko, belhaunak gurturik.
—Zuhatzetan hi lehena
—Adarretar', eta hausten
—Herena, karbategiti hetara haur datorrala.
—Berhez ziten, brist' elgarri pot eta besark' emanik :
—Morroina beh' aurkintzetan
—Baitzauten, aldarte hetan,
—Zer egin ziroen, oldarbat, egon zedin pensaketan.
Olasagarre, Juanjo —1963—
- EURI EZA ETA BIZI-ARAZOAK DIRELA MEDIO (1991)—Euri eza eta bizi-arazoak direla medio
—atxiloketa ugariak
—errefuxiapenak urrutiko herrietara
—desioa gau-haginetan
—zokorik ilunenetan gorde behar izan da
—ekintza suizidetara behartua dago
—euri eza eta
- HITZ LIME AIRE BAT DABIL (1991)—hitzak eta eskuak
- ANA YOLDI GOMEZEK (1996)—eta lagunek, zein zuri
—eta gu lagunarte alegera eta
—Noiz eta orduan behar, orduan
—odol egarria begi mozkortuetan.
—sartzen eta han betikoa.
—eta ahitu gabearen simulakro
—Arropak eta puskak bildu ditugu,
—eta joan egin da. Negar egin dut gero
—biltzen ari zen zaku beltzetan. Ibili eta buelta
- JOXERRA AGIRREK HIES FROGAK EGITERA JOAN ZENEAN (2000)—Altxa eta ateaz harantzago desagertu
—esperantza eskuetan. Borondatea. Patua.
—lapurretan harrapatu baikintuzteneko keinuak
—hortxe diraute, oraindik, ninietako izuetan.
—eta bekatari antzeko baten partaide gara,
—zenbaki eta taulek agin dezakete noiz,
—nahiz eta hemengo denok ez jakinarena egin:
—zartatzen da isiltasuna. Ezpainetako
—besteen begien arreta axolagabe antza
—eta antsiatuak aurresan egin du
—ate horretaz harantz datorkeena.
Olasagasti, Eneko —1960—
- BEREIZTEA (1985)—New Yorkeko luminek beltzen larruetan uzten duten diztira,
—eta jolasean galdu ditut
—Modan omen zegok aipamenak egitea, poemetan
—komunetako hormetara itzuli behar ditugu
—eskaparateetan idatzi,
- DONOSTIA (1985)— barrundik eta
—Poetak falta zaizkizu
—eta mozkor ospetsuak. Ez,
—herriko oroimenetaz
—zure lanbro zetazko sareetan.
—Bai, eta lo zaude
—eta semaforoak gorri daude
—ea peatoiak errebelatu eta
—Eta hala ere kafeari
- BEYROUTH-2 (1985)—saltzaile baten maleta hutsak,
—maleta hutsak.
——hemen ezin da erre, baju hitzegin, eta transistorean
—azken hiri erromantikoaren eskonbro gainetan.
- EZ DUT GALDU NAHI (1985)— eskuetatik erortzen
— soinu deslaietan.
—irudi eszena oroigarrietan
— deseginketa,
Olaso, Xabier —1964—
- NEU ETA NI (2004)—eta nik begitxulotik begiratu
—Eta neu nintzen, bai,
—eta ireki orduko
—neu eta ni.
- ANIMALIEN MATXINADA (2004)—ikuiluan jo eta ke.
—praketan kaka.
Olhondo, Betiri
- MARINELA (1863)—Bai eta zilo?
—Eta ontasun...
—Norena den eta norat doan
—Ez naiz sartzen xehetasun hortan.
—Kontu hoietan
—Ez naiz galtzen astelegunetan,
—Gutiago besta denetan.
Onaindia, Santi —1909-1996—
- OIALDUN ONTZIAN (1929-1935)—zatoz gaur, antxeta bizkor,
- EURIA TA URIA (1937)—zidar tantoetan goi-zear atalduz:
—miñetan ikusiz
—Aizetan eriotz dabil arramaka...
—Zuen kale ertzetan gaur ez dakust, ez,
—Eta biotzetik
Orixe —1888-1961—
- BILDURRA (1916)—ez dakit noiz eta nola.
- LIZARDI GUREAN (1933)—oarkabetan ari naiz ta ari
—burutsik eta kolkozabalik
—saietsetara listua jaurtiz
—Aren oiñetan gerria makur,
- BETI LAGUN (1933)—Biotz-bertsoak egin nai eta
—Beretarbiden, iturri askan
—loretan den sagastia.
—ez egal, eta ez zango.
—begiak urez igurtzi eta
- ARREBA SABELKIDE DENUXI'RI (1934)—zaute zuek ere bihotz-arimetan:
- ARTOAREN NEKEA (1934)—Lupekoentzat, aletan beintzat,
—lurrak otoitz eta agurra.
—Jorra bat eta jorra bi,
—Amona babarrunetan
—zokoka asi da goizetan;
—erabilliz lau aldetan.
—ez du biltzen artartetan.
—Ainbat arretaz eiara-arriak
- IDORRERIA (1948)—Lau egun jan eta ere, ez zaut betetzen
—Alferretan alferretan guzia.
—Aspaldi jan eskas eta mehatua zen
—Jana egin eta naizela jantzi
- AMATE BATEN ITZALEAN (1950)—Emengo bero zakarrenetan
- PAMPETAN IZAR (1950)—giltzerdi neregan, eta beste klixkaz buka dut inguru.
—Bazter orietaz arago badira beste milla mundu:
—ibil eta joan, nork ote lezake mugarik arkitu?
—Galtzen naiz berla. Nere gogoeta zertako luzatu?
—Ixil da burua, izketan biotza; baiña nork atzitu
—oin, gerri ta beso, izaretan erdiz, beroaren izu.
—zertako nai ditut izar eta tarte ameska berritu?
—Ernai, ametsetan, lotan, argiz, gauez, Zu zaituda zeru.
- EGAN (1950)—jostetan; arekin dut ene jarduna.
—Oiñetan daukagun odei axal onek
—Aurrek eta nik, zer lasai dugun arnas!
—Ameriketan bai oian zabal, itsu.
—millaka tximuen saldoketa dabil.
Ormazabal, Joxantonio —1948-2010—
Otamendi, Jose Luis —1959—
- MAITE ZAITUDALAKO (1980)—burdinazko hostoetan zintzilikatu
- ERRUSIAKO ESTEPETAN (1987)—Errusiako estepetan aurki zaitzaket biluzik
—eta adatsa
—tximinia herdoilduak eta
—orduen mugetan hara eta hona kontrabandista trebea
- BIZITZA (1987)—eta amets hordi batekin lo egin
—herdoila eta irrintzia nahasten zaizkit hemen barrena
—eta aireari esaten maitea maitea maitea
- GALTZEKO LURRAK (1995)—Ikurretara ekarritako soraiotasun bulkadak
—Ez dizuegu opa akorduetan gure bihotza leher dakizuen
- MUNDUA (2007)—maitatzeko eta desmaitatzeko
—kale arte eta egunak
—batzuetan ematen du munduak baduela jabea
—eta gauzak okertu egiten dira zeharo
—munduko eremu eta esparruak
—nork bere denbora eta aukerak
—hitzetan mamitzen da mundua
—jendea eta gauzenganako begirune eske
- IRAULTZAK (2007)—justizia eta poesia ahaidetu ahal balira legez
—ausazko errepubliketan
—eta hortik aitzina
- INDUSKETA (2007)—esploratzaile bat aurrerago ausartu eta
—ez duela betiko nahi eztarri hotz horretan
—hezur hotsak eta ur lasterrak...
—eta bisitarientzat erreplikak egingo dituzte
—eta nire ahoari buruzko kronikak
—idatziko dira udako egunkarietan
- ARITMETIKA ARIKETAK (2007)—aritmetika ariketa zoroetan sartua nabil:
—etorkizun zabal eta helgaitzari
—eta letrak lerro-lerro paratzen jarraitu dut
—atea gero eta paper nahasiak nonahi:
—eta izendegi amaiezina ondoren...
—ateratzen kirioetatik barrenetik
—hezurretatik itzal arrastoak xahutzen
—ari zaizkit hondeamakinak barrunbeetan
—ken eta ken
—neu naizen piltzar mordo mailatu honetatik
—eta lotsatu egiten naiz
—begietako putzuan igeri
—eta gero hondakinen artean erreskatatuko
—batera eta bestera
—barrena hutsik nabilela begietan antzematea
—ateak ostikoka lehertu eta haurrak izutuz...
—neure urratu eta joskura traketsekin
—eta inor nire barrutik erauzterako kontuak egin
—eta badakit
—nahiz eta halako batean
—horretan da nire izatea bera
- ABERRIAZ ZELAN AHAZTU (2007)—eta neure herrian ibili
—nik hau eta nik beste hori jardun gabe beti
—gogoa eta adimena erantzun txikiei emanda:
—eta modu txarrean hartzen naute gauzek
—hiri jendetsuetan ibili bestelako jendea agurtu
—ariketa errazagoa izango da
—bizi zaren herria eta auzoa
—eta gutxien uste duzunean etxerik gabe utz zaitzakete
—eta zeure hitzen erresuma gozo hartan
—maite dituzunez oroitu eta joko duzu aurrera
—eta bestelako lanei lotu lehenbailehen
—aberria baino lehenagoko kontuetan jarri arreta
—goizean jaiki eta herri mozorrotu batekin topo egitea
—azkeneraino zaindu beharreko hitzak eta jendea
—ez balitz gu geu agian inoiz iritsiko ez garen lekuetara
Otaño, Pedro Mari —1857-1910—
- LIMOSNATXO BAT (1893)—ez nuen uste iritsitzerik honetara azkenean...
—Eta segitu zuen esanaz: «Lehengo gerrate denean,
—Odola bero eta burua harroa dagoenean
- TXEPETXA (1894)—jartzen dituzten gure aurrean honek eta txingurriak!
—Euskal lurreko txorietan dan txikitxoena da bera,
—xalapartako hegalaria eta kantari ergela.
—azaldutzen da, eta ezaguna: goroldiozkoa dena;
—arretarikan ez dadukala egin leioken gaitzean;
- AMERIKAKO PANPETAN (1900)—Orain artzantzan Ameriketan arrantxo baten onduan,
—eguna pasa larrean eta jiratzen naizen orduan,
—Hainbesteraino tristetutzen naiz eremu zabal hoietan,
—arbolak, mendi eta errekak falta diran zelaietan,
—non etorrita eseritzean ombutzar honen zainetan
—edo igota hosto tartean bere adar bikainetan,
—ene, amatxo!, nik nola esan zenbat gozatutzen detan!
—eta bihotza erdibitzen zait joatean zure ondotik
- ZAZPIAK BAT (1900)—Arbola baten zainetatikan sortzen diran landareak
—bezela gera, Bidasoaren bi aldetako jendeak:
—berdinak dira gure jatorri, ohiturak eta legeak,
—Ama Euskera! bere semeak gu Ameriketan zenbat
- MARTINSALTUA (1901)—eta nik aditzera nahi dizut eman
—Asian eta Afrikan indar daukala
—eta Europan ere agertzen dala
—euki zituan Moises eta israeltarrak
—hondar alea, eta Dilubioko
—non bukatzen dituzten hosto eta izpiak
—eta gero elkar jaten dute piztiak,
—eta ezin sinistu leike ikusi gabe
—nola egiten diraden jaun eta jabe
—eta milioika gelditzen dirade hilak,
—eta jartzen dituzte hainbeste arraultz
—liho eta artuak,
—eta hegoak luzatzean arin Chakora,
—eta, indio erauntsi bat bezela gero
- BERRI ON BAT (1903)—eta betor erdera
—eta guretzako da
- URTEBERRI (1903)—Gizon eta herriak dabiltza beldurrez
—elkar zelatatuaz lehorrez eta urez
—Indarra nagusi eta gogorrena juez.
—eta harro doilorren zentzu laburrean
—eta zeinek daki nola gintezken atera,
Otsamendi Arrosakoa
- ALEGIAKO APEZPIKUA (1766)—Bere eta abadesarentzat,
—Modako kabrioleta
—Bidetarat ateraturik
—Jenden oroitzapenetan
Otxalde, Jan Batixt
- IRUÑEKO FERIETAN (XIX. mendea)—Iruñeko ferietan
—Iragan San Ferminetan,
—Gogoeta hau egin nuen orduko estremitatean:
—Belategiko bentetan
—Pasatu nintzan andetan;
—Zaldia sartu partetan,
—Atera nuen kordetan.
—Eta bertzalde xaharra,
—Bi sosetan sal nintzazke
—Zaldia eta senarra!».
—Bele eta arranoak bortatik daude guardia,
—Bele eta arranorik bortan ez baita batere:
- MAKILA (XIX. mendea)—Lekorneko landetan izan niz frangotan,
—Errekontru txar batzu gertatuz artetan;
—Fantesia badute mutiko gaztetan:
—Makila ezin sofri eiherazainetan.
—Holako jostetarik ez baitirot barka.
—Eta nik ezin kita usatu kostuma;
—Baldin egin bazuen zerbaitetan falta,
Otxalde, Joanes —1814-1897—
- ITALIAKO GERLA BERRIAREN GAINEAN (1859)—Eta botatu harat armada guzia.
—Haukien baionetak ederki jokatzen,
—Errakarat etsaia metaka botatzen.
—Frantses eta Piemont Autrixianekin,
—Eta gero laster du onetsi bakea,
- ENPERATRIZARI (1868)—Gerletara joan nintzen aitamen aldetik,
Otxoteko, Pello —1970—
- HILBERRIKO IZPIRITUA (1999)—eta arimak ezin boga,
—zainetan darigula odolez
—galtzen gaitu, eta ezin
—Dagiegu-eta muzin!
- ITZALAREN SAKONEAN (2001)—Ez dut aurkitzen ene arrastoa estratetan zehar,
—eta bidexidorrik ez da
—Eta izarren argi-puntuak lotuz
—eta eskuragarriak dira,
—Mapetako kuadrikuletan
—eta mundu honetan daude.
—Ez dut aurkitzen ene arrastoa estratetan barrena,
—eta nodo hautsirik ez dago
—eta itzalik ez sortu.
- IBAIAN BEHERA (2003)—Bizikletan joaten den postaria
—eta izarren hautsa
—munduko barrunbe guztietan eman.
—eta alogerekoa lotan.
—Erruz itxaron behar bizitzaren horretan.
—eta itxaronaldi honetan
—Itxaronaldia bizitza honetan
—larritasunezko ibai bizi eta aldakorrean.
—igeriketa azkar eta gogorra
—Eta ur-jauziaren hurbilean
—ziurtatuko digute erorketaren bidea,
—Bizikletan joaten den postaria
—eta izarren hautsa jada
—eta etxetiarrak itzarririk dira egongo.
—eta lizar-hosto berdean
—eta apaltasunaren soseguz
—ibai erriberako alde honetan.
- PROUSTITUTA (2003)—eta neure burua dut kantatzen,
—eta zuri ere kantari ari natzaizu
—Jatorrietara nator atzera
—nabilen guztietan
—eta neure burua dut kantatzen
—Eta Eguzkiren sutargiak
—eta neure burua dut alaitzen,
—eta geure burua dugu kantatzen
—niri bizia barneratuz eta igorriz.
—eta zeure begirada lausotuan
—eta donetsi mirespenez
- DEUSEZA, ELIKAGAI (2010)—Gogoetak hitzen bidez husten dira.
—Eta ezereza
—hitz goxo eta ederrez
—erabat beteta dago.
- OTEIZAREN EBANJELIOTIK (2010)—eta Hutsa Anphorarekin zen;
—eta Anphora zen Hutsa.
—eta egindakoetan ez da ezer Hura gabe eginik.
—Eta izatea baden guztiaren zerizana zen.
—eta Hutsa eta Anphora banandurik geratu ziren,
—Hutsuneari sorrera eta bidea emanez.
—Orduz geroztik, Hutsa eta Anphora
—inon eta inoiz bateratzen ez direlarik,
- HUTSUNEAREN HATSA (2010)—Eta gure barne izatearen sarrera
—begien hutsuneetan dago.
—eta izpi guztien arragoa.
—beste izateetan ez bezala,
—hutsunearen hautsari buruzko gogoeta
—Zentzumenetan islatzen da
—eskuetan dugu
—eta antzematera gara iristen, hutsunean.
—Eta ezerezaren bidetik
- CREDO IN LUCEM AETERNAM (2010)—gizakia eta gaizkia desberdintzen ez dituelako.
—bera nor den eta zertarako den ezagutzeko.
—arrazoia eta sentimenduak bereizten dituen pareta zaharrik gabe
—eta maitasunaren arnasak haize emanez
—Eta piztu ez zen Jainko bat sinesten dut,
—eta berpiztearen beharrik ez duena.
Oxandabaratz, Johan
Padron, Jose Luis —1970—
- GURE BELAUNALDIA (1998)—zahar eta hauskorrak.
—Ez dago gogoko dugun ezer eta
—Zirrara eta urduritasuna
—alaitasuna eta zoriontasunarekin nahasten ditugu,
—eta erosotasun materiala bizitasunarekin.
—asetze horren bilaketa gure erlijio berria.
—Estatistika txukunetan iritziak kanporatzen.
—urtez eta urtaroz sailkaturik.
—Agintarien arreta erakartzen noizbehinka.
—Eta hurrengo egunean edozein herritako larunbat gaua.
—Hodei bat eskuetan
—Eta begira. Burua beste nonbait daukagu
—eta geronek ez dugu sinisten.
- EKAINEAN HASTEN DA UDAZKENA (1999)—Eta ez dut itzalaren gorputza arimarengandik bereizten.
—Eta ez dakit nola dihoazen poesigintzaren xehetasunak,
—eta egunen tristeziak bihotzari bere pisu osoarekin
—eta ez naiz jendearen irribarre burlosoaz ere ohartzen,
—eta gaurregunera arte ezagutzen ez nituen keinuak
—Eta ekainean hasten da udazkena, denbora aurrera doa.
—Eta gero negua etortzen da.
- MAKALA GURE ESPERANTZA (1999)—Feria bateko tiro barraketako
—gizonak eta gizonak
—Maitasuna, argi eta bulka,
—eskuak eta oinak garbitzen.
—Gaua holakoetan ohi duen bezala.
- ZURE BILA ITSASOA BIDALIKO DUT (2002)—bazkalorduetako musu zimelduak
—kamarero baten pentsamendu zinetan lizuna
—eta puntetan urdintzen hasiak
—bi jarleku eta hiru hankako mahai luzea
—amets zahar eta gosetuan begirada txepelak
—ertzain gorriak eta berdeak
—eta marroiak eta beltzak
—eta marinel amodioak
Pagola, Manex —1941—
Peruarena, Mikel —1978—
- ERAIKI DEZAGUN ETXEBIZITZA ALAI BAT (2003)—zabal ditzagun leihoak ateak eta dutxak
—urdin eta arrosekin
— ganbarak ukuiluan eta
—has gaitezen teilatutik eta ezarri ditzagun
—(kontratista eta peoiak
—material merke on eta politena
—tabernetatik (ez dinagu korronte
—has gaitezen teilatutik eta goitik behera
—eraiki dezagun etxebizitza alai eta gorri bat
— eta inoiz beharrezko badu
- EGURALDIAZ HIZKETAN I (2003)—Eguraldiaz hizketan jarraitzen dugu
— erbeste honen espaloietan eserita
— eta zeharka
—bihotzbeste honen espaloietan eserita
—eta horretan gaudela norbait zutitzen da
—garagardoa hartzen du eskuetan eta
- TRENEAN ETORTZEARENA (2003)— zure masailetako gatza
—baina hala eta guztiz ere sinistu behar dut
—eta gure auzotik pasatzen direnean
—trenen ispilu beltzetan zoazela imajinatuz
—nire betiko ezpain zahar hauetan
- MUTUON GRAMOLA (2003)—Gurea esan ezin diren gauzez betetako habitazioa da
—ekilibrioa galdu eta edonoiz eroriko ote zaren
—eta orriak horitzen zaizkie horitzen zaizkie orriak
—hezetasunaren zulo azpitik ateratzen dira bazkaltzera
— ez dute ezer errespetatzen arratoiek
—eta gure preokupazioa da egun egunkarietako orriekin
— kaleko gramola inperialetatik eta
Perurena, Patziku —1959—
- GOIZUETAN (1984)—Malkoak masailetan behera
—Han, oholtza eta abere artean
—sabai azpiko armiarma sareetan
—odola, elurra eta beleen artean.
—miru luma eta hartzuriz
—urkihosto eta muxika hezurrez.
- BEGIAK (1987)—Bi aldiz elurretan
—Bi aldiz elurretan
—galdu, hireetan eneak
—Bi aldiz elurretan
—Bi aldiz elurretan
—galdu, hireetan eneak.
- GAUAREN LILLURA GOPLA LUCETAN (1988)—Bicitzaren metafora.
—Elurrezco letretan inprimatua
—Milla quiribilletan dantzan dabilla
—Butzuetan ur gueldia
—Errecondoetan musica zuria
- HILARGIAREN ODOLEZKO ARDATZEAN (1990)—Gauberanduan, mendi hegi urrunetan
—Eta gau ilunaren bizkar zabalak, indarka
—Mila sugetan kiribiltzen da haize itsua
—Eta zuk munduko oinazea bildu nahi zenuke
Pikabea, Jabier —1941—
- AMETS BAT SORTU ZEN (2002)—Ametsa loretan
- ILUNALDIAK (2002)—euri-jasa larrietan,
—haize-erauntsi gogorretan,
—ilargi gabekoetan.
—eguzkiaren estalietan,
—ortziaren haserretan,
—zeru hitsen negarretan.
—ez nekeak, arinago negarretan;
—ez bareago, min-sastadak etsipenetan.
—itxaropen galduetan,
—gogo-minen etsietan;
—argi-muki apaletan,
—txinpartargi aletan.
- ANAIAREN HERIOTZA (2002)—Hala behar eta,
—Eta akabo xehe-negartiak;
—eta alferrik
—Eta bat-batean,
- ILUNDEGI (2002)—ezerezaren ur arretan murgilduz,
—infinituaren lursailetan bakartuz.
—Eta ez dut begirik nire lehen izatera:
—horretara naramanik.
Rekalde, Paddy —1964—
- SEX-40 (2000)—irribarre egin eta,
—arineketan hasi da
—eta milaka lore potoloren horia.
—Nahasketa ederra, benetan,
—Uxue, arineketan jirasolen artetik,
—eta nikia,
—ditizorroa eta kuleroak...
—eta kanposantu ondoko belardian,
—hamaika mila mitxoletak inguratuta.
—eta itzarri egin naiz,
- 5-SEXKUPEKOA (2000)—gure gela honetan.
—Leihoa zabal-zabalik, eta giroan
—Eta Kereixa,
—ile gorriluna sorbaldetan isuria,
—eta galapan hasten da
—Kereixaren adatsak gora eta behera doaz,
—eta merkurioaren distira gorantza abiatzen da.
—Izerdi tantak, gero eta potoloagoak,
—eta entxufeetan, argazki-makinen flashak bezala,
—izaretan...
—Flashak eta orroak, eta ilargia begira,
—eta Kereixa, ostia, Kereixa galapan
—film zahar haietako West Fargo hura bezain azkar...
—eta mesanotxekoa...
—eta flexokoa...
—eta ohea txalupa bilakatu eta noraezean dabil
—eta honen ostean...
—(Auzokideak kolpeka ari dira hormetan)
- EZ DA IRAGANMINA, LAGUNOK (2004)—Zubi arteko hiri zahar eta epel hau
—jauntxo engominatuen bulegoetan,
—behin eta berriro aurretik
—behin eta berriro atzetik
—behin eta berriro ahotik,
—eta makillaje mota guztiak aplikatu dizkiote
—zaurietan, beltzuneetan, urratuetan...
—mozkorrak, jonkiak eta maiteminduak
—kontainerrak sutan kale eta zubi artean,
—eta palmondo ondo lerrokatuak
—eta pasealeku itxurosoak
—eta turismo denda bulegoak
—eta musika jauregiak
—eta hotelak eta museoak.
—ke poteetako laino kimikoaren erdian borrokan,
—balak, euri langarra, torlojuak eta zeru goibela,
—eta bafleetan «Eutsi gogor, Euskalduna».
—bazter hauetara zenbat eta gehiagotan itzuli
—orduan eta ezezagunagoak egiten zaizkigula,
—gero eta urrinago sentitzen ditugula.
- AHOTS EPELAREN BILA (2004)—Kale zahar horretako lokutorioak
—ortzadarra ematen du ordu batzuetan,
—Eta pentsatzen dut
—eta gorriagoak ezpainak, eta urdinagoak zeruak;
—eta minutu batzuez, behintzat,
—kale zahar horretako lokutoriotik
—sartu eta irten ohi den giza ortzadarrari,
- 60 URTEKO GAUA (2011)—adinak ez dio-eta nahi bezala ibiltzen uzten,
—eta olibondo bakarti baten ondoan gelditu egin da.
—eta hala ere ekialdetik igartzen du ekaitza,
—soro horitu hauetara hurbiltzen ari den zeru ubela.
—zelan hasi zen kamioiaren atzetik arineketan
—eta gau ilunean aita...
—eta orduan, hezurrei begiratzen utzi gabe,
- LAZUNEN POZA (2011)—edo portuko ur koipetsuetan katea apurtu eta
—baita portutik uretara jausitako fardel bat ere,
—argazki kamerak zein telefono mugikorretakoak
—saltoka eta itzulinguruka, marrazo txikiak bezala,
—eta kako luze batez ontzira gerturatzean
—musu desitxuratua, ezpainak eta mihia janda
- ERLETXETA FUCKTORY (2011)—autopista azpiko tunel ilun eta zikinetik
—adatsak eta minigonak ortzadarraren pareko,
—eta zelaietako behiak begira dituztela
—9 prostituta belar eta asfaltoaren artetik
—sujetadore dotore eta tanga estuak agerian,
—eta momentuko soinu banda merke baten moduan,
—autoen bozinak eta kamioien sirena zalapartatsuak
—Erletxeta Fucktory (Sex in the Basque Country)
- LITTLE ARRATIA KLUBEAN (2011)—Eskatu duen kafesnea eta aldean daramatzan karpetak
—John O'Brien, Malcolm Lowry, Jack Kerouac eta gehiago.
—Jesarri barik eta kafesnea zurrupadatxoetan edanez,
—bere buruari azterketa antzeko bat eginez bezala.
—Eta amaitu ostean barrara bueltatu eta tabernariari diotso:
- MAGGIE BERRIRO (2011)—eta sujetadorea askatzeko eskatu dit,
—eta gora egin dute, astiro,
—eta sujetadorea askatu diot,
—tiranteak jausi dira besoetara,
—adatsetara joan zaizkio ene ezpainak
—Klimten koadroetan bezala,
—eta ikara batean abiatu dira eskuok,
—astiro, haren besapeetatik bularretara,
—loratzen diren marrubi gogor ilunetara
—basamortu honetan bera da ene oasia
—ikara batean ene arnasa bere adatsetan,
—eta aspaldian izan nintzen nerabe haren moduan
Rikarte, Isidro —1955—
- BEKATU HEZEA (1988)—Eta bapatean
—Eta nik seminarioan,
- GAUEZ HIRIA (1988)—Berpizten da, argitsu, hainbeste kolore dekadenteetan,
—hainbeste ohitura marginaletan bizi da gauez hiria.
—Bere elizetatik ateratzen dira andanaka,
—Norbaitek, zerbaitek hil behar du gau honetan
—Snack, pub, music-lekuetako argi horistatuek
Rodriguez-Miñambres, Paloma —1972—
- DENBORA KAPSULA BATEAN (2019)—eta nebari bakeroarena.
—zenbatetan madarikatu genituen bi hitz horiek.
—lehenengo gezur konprenigarriak eta dolugarriak,
- IPUIN BATEZ (2019)—Erakusleihoetako luxuzko bertsetak
—eta ñir-ñir egiten duten harribitxiak
— Balizko maitaleen begietan ezkutatzen dira
- KARTOGRAFIAK XIX (2019)—ikusi ditut Bediakoetan.
—memoriaren gorabehera deszifraezinetan
- KARTOGRAFIAK XX (2019)—Iganderoko ibilaldi kaletarrean
—tximeletak
—tximeleta eta marigorringoa.
Rojo Cobos, Javier
Rozas, Ixiar —1972—
- NIRE AUZOA (2001)—eta parkeko estanke grisa
—eta haurrak bakarrik dabiltza kaletik
—eta hazten ari da biztanlegoa
—barruan eta kanpoan
—kaleetan eta plazetan
—eta mayfair putetxeak
—hamahirugarren eta hamabostgarren zenbakian
—asmatu bietako zeinean
—eta maiatzaren lehena
—eta kutxazainetan ez dago eskalerik
—edo hiriguneko bankuetan
—eta nire auzoa
- MIMETISMOA (2001)—eta itzalak besterik izaki goaz kaletik
—eta bihotzak itsu arazi
—eta gauak iseka egiten digu ispilutik
—behin eta berriro
- EGUZKI BAT LURRAZPIAN (2001)—arduratsu txukuntzen zenituen maletak
—eta zurekin hitz egitea
—eta ez dakit nire hizkuntza
- ZUMETAREN GERNIKA (2001)—koloreetan amiltzen dira
—eta direnak
Saizarbitoria, Ramon —1944—
- BESTERIK EZ (1969)—eta zoriontsu ginen;
—eta maitasunaren beroa besterik
—eta eguzkiak ere,
—notiziak ekarri eta eramaten
- POEMA ESZEPTIKOAK (1969)—eta zerua argitu zuen
—eta
—eta
—eguzkiak eta nik
- EURIPEAN (1969)—ostro gainetan
—eta gero
—eta
—eta
—ostroetan gelditu
—eta lurreratzen zen.
—Eta
- HITZAK (1969)—eta
Salaberri, Patxi
- EZ HARRI ETA EZ HERRI (2002)—Ez harri eta ez herri, Gabriel,
—ezer berri, salbu eta lukurarien hamaika interes zerri.
—ezpainetara bezain sarri
—bilakatzen direnetakoak bakarrik.
—zenbat eta zenbat ustezko lokarri,
—Ez euskal eta ez herri,
—Eta, betiere, bihotz-minaren dei...
- ITZAL UXAKA (2002)—Ene harpeko estalaktita bustietan
—milaka urtetan zaindu duen misterioa.
—Lei-karraldoak harkaitzetan tarteka egin zirrikituetatik barneratzen diren
—aski indartsu haren soslai zaharkituaren argazkia hormetan izozteko.
—eta hauts gorriz finkaturiko ahur heteroformen azaletik
- ZURAREN ARANOTSA (2002)—haize-haitzetan.
—aterpe damaizu eta
—infernu zola honetan.
- ENDLESS DREAMS (2002)—eta itzalgaizka dabilen oro du erakargarri.
—bizi-aldia urte gehiagoz hornitzen uste doakio eta,
—iduriz -hala aldarrikatzen baitu berak!-, denbora ere metatzen.
—Denbora-errituak betetzen dituenetan,
—gero eta iristearrago baitu
Salaberry, Etienne —1903-1981—
- ESKUAL HERRIAREN AMODIOA (1932)—bai eta itsasoko olato handia
—Baratze loretan maite dut lilia
—arboletan kantuz ari den xoria
- EZKIL ZEINU-EGILEA (1954)—Gau eta egun labe ahoari hurbil
—arotza lan eta lan egoiten da isil
—iguzkia laguntzat ari da jostetan.
—Ezkila harekin du busti alferretan.
—nigarretan sartu zen, hain zuen maitea!
—Bet-betan miresgarri arrabots sortzea!
Salamero, Andoni —1966—
Salinas, Isabel
San Martin, Juan —1922—
- KANTARI (1954)—hurrengoetan saminki;
- ITXAROPEN ARGI-PRINTZAK (1959)—ur eta ortzien jaun eta jabe, naharo,
—Eta uraz-handik herri eta gizonek ditek askatasuna.
—Geldiro baina ausarti, joan eta joan,
—nire barne gogoetak askatasuna ezagutu dezan.
—Baina, gogoaren hegoetan zergatik ez hega?
—berriz ere hik esnatuko nauk eta hilgo duk ene ametsa.
—eta ezagutu dezagun noizbait besteak bezain librea.
—Ikusmen gogalpentsu eta ameskor,
—nik, osertz urrutietan ene begiok so.
- MUNDU ZABALERA BEGIRA (1968)—Aldatza eta aldatza,
—Aldatz latza eta
—hiletazorian.
—herrialde baten bide malkartsuetatik.
—lurraldetik eta
—Izerdi gehiegi nabari urdail husdunetan.
—Herririk makaleenetan,
—ebatsi zizkioten lurretan.
—profeta berriak,
—laster zaurietatik sortuko diren
—susmatu eta miretsi.
—Eta, oihu! hiletsirik dagoen herrialdetik.
Santa Cruz, Jabi —1964—
- GARRAFAL. ORO. ENANA (2008)—eta hiru hitz majikoak
—Eusebioren kinkiladendan denetarik zegoen:
—iltzeak eta lixibak,
—zepoak eta pozoinak,
—batera eta bestera
—eta biderketak egin.
—laurehun eta hogei ale
- ADABAKIA (2008)—Zapatarik gabe, gona urratuta, belaunak odoletan,
—Gozo eta samur
- ERREKATXINDORRARENA (2008)—eta zure piercing-arekin hasi nintzen jolasten.
—behin eta berriz entzun genituen
- EKAINA (2009)—habia gorrotatuz, kumea eta guzti.
—eta nire pena lodiago, larriago.
—Malenkoniak erretako bideak
- NEGU GORDINAREN BALADA (2013)—Meta odoltsuan pilaturik
—eskuineko metatik txoria jaso,
—eskuineko metara jaurti gorpua.
- BASO URRUTIKOAN (2013)—Hala diote eta hala omen da.
- BIDEA (2013)—eta bila joan beharko dugu
Santisteban, Karlos —1960—
- DENA DAGO DENEAN (1987)—erreketara jaitsia.
—besoetatik zintzilik.
- ALIS UBO (1987)—zure lauxadun kaleetatik ibilki
—indietako fragantzia dager.
—eta zure edderraren paregabeak
—loretsu eta freskoa
- ENBATAREN BULTZADA (1991)—lurrezko betazalak
- NIRE BEGIA (1991)—nire begia mugagabetasun bortxatua
Sarasola, Beñat —1984—
- HILDA DAGO (2007)—Poesia hilda dago eta ni izan naiz, sarjentu jauna.
—Ez ezazuela komisaldegira eraman, benetan
—eta han utzi nuen lurrean odolusten.
—Benetan, ez dakit nondik atera den morroi hau.
—etor daitezela kazetariak, tv-kamerak, fotografoak,
—eta orkestra ttipi bat ere bai, topatzen baduzue.
- BIHOTZAREN GEOGRAFIA (2007)—palmera bat hazi zait-eta ene bihotzean.
—errepideak eraiki dizkidate-eta bihotzean.
—itsaso bat aurkitu didate-eta ene bihotzean.
—inperio oso bat osatu dute-eta ene bihotzean.
—bihotz ttipi bat paratu da-eta ene bihotzean.
- MUNDUAREN EGOERA (2007)—joandako amodioetako
—Gerra dorpeenetan ere
—Baina esan didate horretan ere
—Zein koloretako kontainerretan
—Istant honetan bertan
- GURE BELAUNALDIA (2007)—Gure belaunaldiak ez du deus balio, gure belaunaldia Aginako zero bat da. Ezin izan ditugu gurasoak akabatu; etxetik alde egin, komuna hippie batera joan. Gure gurasoek ulertu egin nahi izan gaituzte, eurek lotutako txirriak erre ditugu, gure alde jarri, gure bandora pasa dira. Irakasleek ikastoletan heziketa teknika modernoenak erabili dituzte gurekin; jolasak egin ditugu, drogen inguruan mintzatu gara, larrutan egiten irakatsi digute ia. Gu iristerako Historia amaiturik zegoen eta Artea, berriz, gure aurrekoek hil zuten. Dena dago honezkero idatzirik, ez da existitzen eskola literariorik haien kontra joateko, baina hala ere ezin konta ahala literatur sari eta beka antolatzen dizkigute gure karrera literarioak promozionatzeko. Utopia eta ideologiek ere, bestetik, ez dute lekurik gaur egun. Gure belaunaldiko inor ez da eromenez, gosez akabatuko. Modelo eta futbolariek tatuajeak eramaten dituzte euren errebeldiaren erakusgai, C&A-k Che Guevararen irudia erabiltzen du udaberriko denboraldirako. Ez dugu katekesirik egin, ezin izan gara apaizen kontra oldartu. Lanean, Giza Baliabideen departamentuak laguntzen gaitu, langileek brainstormingak egiten ditugu enpresaren kudeaketa hobetzeko, sindikatuek babesten gaituzte euren konbenio kolektiboen bitartez. Gure belaunaldiak, gainera, ez du diktadurarik ezagutu, ez dugu demokrazia besterik bizi izan. Gure belaunaldiak erreklamazio orriak ditu eskura bere kexak bideratzeko. Gure belaunaldia...
- ETA GOIZEKO BEDERATZIETAN (2009)—eta zer goizeko bederatzietan
—eta hidrokarburozko autobusak
—bihar bost lapur eta anbulantziak
— eta zer euria
—hil eta bizi eta gal
—eta
—bi gauza oroit eta hiru
—like that hori eta tan
—campanilla eta garfio kapitaina Larrua Jotzen
- URA EZ DAGO HORREN BEROA ERE (2009)—gabe eta erregerik apenas umeek
—egoera honetan medusak metafora
—sentitzen da eta hondarrak
—erre egiten du oinetan
- ACHTUNG! (2009)—Guztietan egon diren poliziek aginduak eskatzen
—Dakitela esaten dute, eta zuk isilik jarraitzen duzu.
—Arraro bat, larritasuna, eta hala ere, Hermannek
—Ulertuko duzu dena erregalutarako paperetan biltzea
—Ari da furgoneta kanpoan eserita. "Atsegina dirudi"
—Garajeetan autoak garbitzen dituzte batzuek, pieza
—Dirudi kasu batzuetan (zenbait galdera
—Dira, belarriak horretarako baino edukiko ez banitu
—Bezala. Eta horren erruz, hizkuntza hori ulertu gabe
—Jarraitzen omen duzu, eta akaso beste zer edo zer
- GORRIZ (2009)—Egarri izanagatik kalera irten da eta berriz nabaritu du giro ozpindu hori, zelatarien begiradak trabeska. Minduta sentitzen da antena parabolikoa mugitu ondorengo minutuetan; bere herrialdera itzultzea, ordea, ezinezkoa da jada. Zintzilik zegoen izara bat erori da laugarren pisutik eta kaja erraldoiak garraiatzen ari diren hiru morroiri bidea oztopatu die. Bere gorputza neke da, ez dauka albiste aldrebes horien kontra egiteko kemenik. Bizitza ez da hain ederra, konprobatu du nekatuta. Gaua noiz eroriko esperoan da jendea, tristeenak dendetan pilatu dira. Pintada berri bat ikusi dute, "Sistema bukle batean sartu da" jartzen duena katalanez.
- ORDUAK (2009)—Kotxea hartu eta hiriaren ekialdera eraman dute. Bero sapa hasi du honezkero. Atzealdean objektu mordoa zegoen; poltsak, koadro bat, liburuak, cd-ak... Lekua egin behar izan du. Isilik egin dute bidearen erdia eta gero ezin izan dute elkar ulertu. Telefonoz abisatu zioten lanera itzuli behar zuela azken orduko ezusteko bat zela medio. Lehenago erabaki zuen hurrengo udazkenean atzerria utzi eta jaioterrira itzultzea. Zerbait galdetu dio Xavik.
——Badakizu, orain zinegotzi ohiak eta halakoak dira helburu —aipatu du leihotik begira.
—Gero pentsatu zuten mugimendu altermundista ez ote den burgestxiki gazteen azkeneko inbentoa. Neohippiak, ordea, zoriontsuak direla gogorarazi du hatz koskorrarekin mahai gainean jotzen zuen bitartean. Eta zenbatzen hasi ziren: Seattle, Davos, Praga, Bartzelona, Kopenhage...
—Orduak azkar pasa dira eta dena jasotzeko garaia iritsi da jada. Batzuk lurrean botata geratu ziren eta besteak harat-honat ibili dira. Bueltakoan, abesti ezezagun batean jarri du arreta.
Sarasola, Gurutz —1915-1936—
- BIZITZA TA MAITASUNA (1935)—Adan eta Eba bizi ziranean
—Eta ara nun bein ludira
—Eta nik ene biotza Zeuri agertzeko maitasun!
—Eta orain, nere Gaurminia,
—Eta jayo giñanetik eriotzaruntz goaz berriz
—Berriz suntsitzera argietatik illunpenera.
—Eta bitarte ontan ere zenbat neke,
—Eta orain bildurgarrizko ezetza
—Eta nere gogo berbera
- GEZURRA DIRUDI (1935)—Eta ala ere,
—Eta ala ere
- MAITASUNA ETA ERIOTZA (1935)—Zatitu puzketan ainitz,
- ANKEA EBAKIKO NUKE (1936)—Eta janaemango nizuke.
Sarasola, Ibon —1946—
- MAILU GUZTIAK ETA POESIA GUZTIAK... (1969)—Mailu guztiak eta poesia guztiak...
- OMENALDI GAS NOBLE BATI (HAMALAUKOA) (1969)—ren hiletaren xaupenak pagatzeko di
- GAZTE NAIZ (1969)—iretargia harrika hautsi dut
- POETA BAT HIRIAN (1969)—Gizon bat eta emakume bat /
—da eta ertsi dira ateak
- EZTEBE PAREDOIAN
(Zirriborro probisionalak) (1978)—Mementorik krudelena zazpiretako egunsentian paredoian
—Lautada honetatik iparralderantz behatzen duzu,
—Hegoaldetik sortalderantz zazpiretako egunsentitik
—Ongiaren eta Gaizkiaren infernutik bat-batean jetsirik
—Ongiaren eta Gaizkiaren infernutik jetsirik,
—Bonben pean munduaren eta bizitzaren zentzua gal
—zure emaztea, emaztegaia edo arreba zaharrena erretagoardian
—bonbaldietan...
—ORAINDIK EZ ZEN habearen suntsidura eta kea
—metal irakinaren labetik jeistean
—uniformeak eta numeroak, espaloiaren
—eta garoaren eta kresalaren
—plomozko letra belikoez eskolaren paredoietan ikasarazia
—zure hitz sehaskatsua amaren ezpainetan
—jeografian, eta olaren ximista aldez aurretik
—udalehentsua abarkaren eta makilaren esan-nahi
—Oraindik taula zen, eta xalupa, konstelazio ikas-berrien
—eta uhin basatiaren krudelkeria arrokan
—jabego oso hori, aztorearen eta oin hutsaren
—Zure itsasoa ezagutzeko berrogei egunez eta berrogei gauez
—zure arbola elementalaren orria eta
—ate hertsiren eta leiho ahulki argituren
—ke airean zintzilikatuaren eta errege destronuratuaren
—Drugestorearen hesteetako zaldi izugarrietan.
—bezala. Udaberri berri honetan ez dituzu aurpegiak ikusten
—soilik hautsontzia pospolo erre eta zigarro-hondarrez gainezka
—Zu, arroztasunaren muga ikaragarrietaraino arrotz
—amorantearen ezpain urrunetan gudari beti bentzutua
—gu eta gure poema liburuaren paredoi izugarriak.
Sarrionandia, Joseba —1958—
- INORK AGINTZEN EZ DIDALAKO (1980)—ditut basamortua eta izarlokak maite.
—sagarrondoetan eskegiriko bihotz horik,
—eta zure irria, zure irria ere
- LITERATURA ETA IRAULTZA (1987)—detenitu biluziaren uzkira sartu eta mirila zikindua,
—zer axola zaio mutil torturatuari poeta
—Intxaurrondoko kalabozoetan nork ezagutzen du
—Nor da Michel Foucault zigor zeldetan hamar hilabetez
— beren gutun debekatuetan
—hatxeak eta komak leku egokian jartzeko?
- GOSE GREBAKO HOGEIGARREN EGUNEAN (1987)— isilean eta eten gabe.
—Beste leihoetan lagunak susmatzen ditut
—isolaturik, baina hanitz gara eta inor ez da
—eta jarraituko dizkigute oraindik, eskolaruntz
—Hezurretan gaude, min zaharren batek gure baitan
—Hatzamarretan indarrik ez, begiak
—Poema baldar eta tristeak igual bai baina
- ZITA (1995)— ordu eta lekuan.
—Bakardade sasoian bizi gaituk, banaka eta
—mamulako une honetan, ez dadila hire
—ez nazak denborari eta inguruari
— ezinezko beste kantoiren batetan.
Satarka —1895-1971—
- EZ DEZU MAITE? (1924)—Nai zaitut eta, zugandik gauz bat
—Eta tixikitan an egon ziñan
—Eta amonatxok abesten duen
—Eta antziñeko euskoen dantza,
—polit, eder, eta azkarra
—Eta palanka botatzen duen
—Eta orduan, yoango naiz ni
- GUDA ZITALA (1927)—Eta i, or,
—Eta iñor ez biali
—Eta erriak austen?
—Eta aitak ere erotzen?
—Eta egintzak gentza;
—Negarrez dago, gelan gordeta,
- LORETXO GAXOA (1957)—Eta gorputza liraña.
—Ta zure zainetan
Serrano, Asier —1975—
- ASPALDI HONETAN (1994)—Aspaldi honetan
—eta hala ere badirudi
—odol urdina dutela zainetan
—egun hauetan
—eta jada ez zaizkit zakurren laztanak atsegin
- ETXEORRATZEK (1994)—eta odola ez da tonaka zenbatzen den
—oroimenaren ispilura lerratu ume ametsetan
- BIHAR EURIA EGITEN BADU (1994)—hodei erienmagaletan
—eta gutxi izanen balitz
—ttu eginen diot edozein kaletar burusoili
—eta esnatzean zerua urdin ikusiko dute
—eta gizakiari eskatuko diot
- ZER ZOR DIEZAIOKET (1994)—hemezortzi udaberri bizi dituen metafora honi
- KATUEN AUTOPSIA (2007)—Errepideetan katu beltzak erortzen zirenekoaz
—izaretara soilik bideratu banu
- KEAREN ANATOMIA (2007)—mintzo urduriz janzten zituen paretak
—desorduetan hitz zopak eraikiz
—Biharamunak lauso asperren eremuetan
—eta igandea larunbat bat aurrez badelako dela hits
—eta besterik ez zitzaidan argi geratu
—mundua konpondu gura genuen astetan
—hori eta zure mihiaren mintzo harroa
—nire ezpainetan irudika nezakeela
- NEKEA (2007)—eta mingosbelarretan erarnango nau loak
—eta leihoak irekiko didan oskorri morean
- ZALDIAREN BURUSI KISKALIA (2007)—Umezurtz gelditu ziren kandelak eta
—bala bati irteten uzteko eta
—libre ginelako hartzen genituela armak eta
—pistolak ez zirela inolako kate eta
—herriak soilik lotzen gintuela eta
—sekula sinetsi ez nizula nahiz eta
—apika bi ez ginelako eta
—eta herri honetan denak gara seme-alaba
—denak errudun eta inork
- KOADRO IZOZTU HONETATIK (2010)—eta lur beretik gatozela eginen dugu amets.
—eta habia berriak habitatuko dituzte erbestean uso zaharrek.
—Esadazu non, noiz eta nola
—egia bat elkarri, eta alde egin dezagun,
—txantxetan bada ere,
—gezurrezko koadro izoztu honetatik.
- ZIBILIZAZIOEN BISAIA DUTE (2010)—eta teklarik gabeko klabikordioa barrako gizonaren irria.
—Eguerdiko ordu biak dira eta haizegailuak
—demokratikoki, eta ez da gutxi.
—Eguerdiko ordu biak dira eta
—Eguerdiko ordu biak dira eta
—metal hotsa aditu da txanpon makina argitsutik irteten.
—Eguerdiko ordu biak dira eta
—kamisetan itsatsirik daraman gazte bat gerturatu zait:
—Eta nik, ezetz eta baietz erantzun diot,
—ezetz eta baietz aldi berean,
—<<Eguerdiko ordu biak dira eta hiruretarako
- EZ DUT ULERTZEN ZERGATIK (2010)—Begira, heldu gara hirigunea lau kaletan zehar
—Espaloietan, tolesean edo erdi etzanda
—beti aurkituko dituzu koltxoi urratuak eta aulki hankamotzak,
—Maitasuna berrizendatzeko aukeratu genuen zirkulu honetan.
—Balkoietan bozgorailuak daude eskegita,
—Maitasuna berrizendatzeko aukeratu genuen zirkulu honetan.
—Maitasuna berrizendatzeko aukeratu genuen zirkulu honetan.
—kleraz marraztutako beladun itsasontzi eta izar denak
—Maitasuna berrizendatzeko aukeratu genuen zirkulu honetan.
—Eta ixten ari da, bihotza,
- GALDETU AL DIZU INORK NITAZ (2010)—Berunezko kateak daramatzat oinetara lotuak, eta nire
—gabardinaren patrikak ibai ertzetako igelez daude habitatuak.
—haragi ustelaren pleguak baino ez dira. Nahiz eta apur bat
—kulunkan eta tantoka eraman, turbante koadrodun bati esker
—eta mendeku hitza oraino ez zaidanez ahaztu, bere funtzioa
—zorrotzarekin konparatuz gero. Herdoiltzen hasia da gezia, eta
—zait berton. Ez da isiltzen papagai zuri-beltza, behin eta berriz
—badizu, inor horrek bere amets gorrienetan ikusi nauelako da.
- GERRA GARAIAK IZAN ZIREN BEZALA (2010)—Jendea berdin aspertzen zen igande arratsetan,
—Balkoietan izara zuriak eskegitzen ziren lehortzeko,
—eta zer gerta ere, banderak lixibaz garbitzen.
—eta larrua beti ilunpean jotzen zen.
—Ogi beltza prezio berdinean egosten zen labe publikoetan.
—Eta inor ez zen ausartzen
—larrialdietarako zenbakia markatu ondoan
—bake armatuaren garai hauetan.
Setien, Gorka —1958—
- ZER DA BIETATIK? (1985)— eta beti izan ohi da
—eta iheslari
— itzala egunero pertxeroan utziko lukeen izaki hoietakoa.
—sustantzia zuri eta odolarekin batera
—zer da bietatik?
- ZER ARI ZARA (1985)—eta ez da egiarik perfektoan
- POEMA BAT (1985)—eta hara
— eta hor kanpoan etxeko terrazan euria debalde.
— moztuak izan daitezke lepo odoltsuetaz mintzatzerik,
— xenxible jarri eta kanpoan
— marketing erotiko eta gin-tonic mesedez.
— drogaren aurkako manifestazioa eta
— desamodioaren dizdira eza begietan
— marra ustel zeharkakoa aurpegietan...
— eta duda izan arren,
—hezetasun ilunzaleko une geldietan ahoz gora
- BAIZIK (1985)—ihintzaren ametsetan murgiltzen bainaiz sarri.
—historia eta espazioa bokadilo batean iresteak
—kamamilarik ez dago baratzetan;
—orrialde zensuratuetan
— exorzitzaileak beren akelarretan pozik daude
— gure zuloetan oihartzun eta zarata eza
— umeen malko eta sortzear dauden loreekin
—pergamino modernoetan
—bedeinkazio sagardoa dotriña eta prenahiduzuna
—bero konspiratzaileetatik eta orduan...
— bulegoetako leihatilak hertsirik.
Solozabal, Paulin —1912—
- NAI (1969)—Lapurretan,
—Ingura atsetan...
—buruetan sartu da.
—eta
—eta
Suarez, Castillo —1976—
- SONETO BAT EGIDAZU (2000)—bi hizkuntza ofizialetan idatzirik
- NEURE BURUA (2000)—propaganda bitarteko gerra honetan.
—arreta handiz ez baitut ibili nahi.
—Batzuetan ezinbestekoa da gezurra esatea
—horregatik zubi erraldoietatik
—ofizialki Azerbaijan diren eskualdeetan.
—propaganda bitarteko gerra honetan.
- ZU ZARA (2000)—Zu dira eta ez ni
—aldaketarik gabeko istorio salgarriak finean.
- HAIZE LARANJA (2000)—apaletan pilaturik?
- POEMAK IDAZTEA (2004)—eta haurra zineneko gelan lo egin.
- DENON HISTORIA (2004)—Edozein egunetan
—Eta era desberdin batean izanen da zorigaiztoko
—mundua gero eta handiagoa delako
—Mundua gero eta handiagoa da
- KONTRAESANA (2004)—Etorriko dira garai txarragoak eta, horrekin batera,
—Argazkietan irribarrea erakusten dutenak
—Hildakoak ugaltzen zaizkigu eta, hala ere,
- EGIA (2006)—Horregatik poetak ez gara
- SABAIAK (2006)—eta goizean goiz alde egiteko.
—behin eta berriro gogoratuta
—Eta ez dut tristeegi agertu nahi,
—kopeta izerditan.
- ARNASA HARTU (2006)—zu biriketan igerian edukitzea baino.
—eta opariak korreoz gehiago ez bidali.
—heldu beharko nizukeela besoetatik
—larrialdi-simulakro honetan.
- ZATITUA (2006)—bizimodu ahalik eta arruntena egiteko,
—eta, beraz, tarteka bakarrik
—eta guri ere ahaztuko zaigu
—inoiz ere egoera horretara itzuliko.
Taberna, Mikel —1957—
- EGIA (1995)—lilurak bortz gezur-meta
- ILUNABARREAN 3 (1995)—Badira betazalak bala hariz itxiarazten
—zure bizkarreko 3. eta 4. saihetsen
—edateko erreguka ari zaizkigun profetak
—Badira anteojoetan Californiako beach-ak
- ILUNABARREAN 4 (1995)—zainak lur eta gorotz hezez ihintzatuak
—eta adajean kolore guzietako ostoak zintzilik,
—eta iratze zurrunbiloak altxatzen dituen haizea
- GUREA 1 (1995)—izotz eta harri mendien artean,
—eta gu, mariñelak, boga-boga!
—hondoratu eta historiaren baleak
—mastaren muturreraino igan eta
Tapia, Alexander —1899-1957—
- ZORUNA (1925)—Zoruna atsegiñetan.
- GAILURRARONTZ (1926)—Dira aien uretan.
—Aietan, bai gaxoa
—Eta oian izuetan
—Ona, ba, ene eskuetan,
—Eta piztiak utzi dituzte
—Aizea bera errekorra zait; patsetan nago.
- OLERKARIAREN GAUA (1931)—Maiz ta sarritan begietara
—Begi urratu ta ederretan
—Zitorearen ezetasuna
—Espain me-gorrietan du.
—Darorkio uin leunetan,
—Guzietara edatuz gero
—Sorbalda borobiletan.
—Gorri diran ezpainetan.
—Ta gogaketa beltzez josirik oldozmena...
—Idoro ote dituzu ludiko basoetan,
—Eta berrikusiko det nere odolaren uina
—Maitetasun bat biotz gaxo onen erdi-erdian
—Aberriarendako maitetasun bizkorrak
—Surik ipiñi ditzu biotz-ezpainetan.
—Sorbaldetatik, zabal-zibuka, zerorkan beira
—Bañan, ai-gero! Bai aldaketa mingots-mingotsa!
—Bialdu zuten bakaltegitik, eta itzali zan
—Aize zakarrak guzietara darabilkio
—Begietako argi itzalia, da lañoetan
—Aragietan ortzak sartzeko, bere burua
—Uxatu zuten aranetatik, ta orron dabil
—Orain goiko aitz latzetan,
—Iges eta iges, gorago beti, orein bezala
—Ote ta pagodietan.
—Bere errainetatik atera ziranei
—Bere ezpainetatik ostu ziotenei
—Eta poztu zaite. Ara: zelaia zuritzen zuen
—Ta jantzi diztikorretan darozke gailurretatik;
—Baño iturri gardenetan berriro ere dagerzke
—Ta aien kimu berrietan txori abeslariak
—Itxaron! Egunabarra sortaldeko mendietan
—Poztu zaite eta abestu! Lur naroan errainetan
—Esku leunetan artu zun gero
—Ezarri zidan kopetan;
—Piztu zitzaidan bet-betan.
—Eta barruan ezin idukiz,
Tejeria, Martin
- LETRA HANDIRIK GABE (1980)—kasketa hartuz
—kasketa haundirik gabe
—kasketa haundirik gabe
- BILUZIZKO SASOIRIK (1980)—eta haur ginenik ere
—eta udaberri sutsu
—gau eta egunen dantzan
—eta harria hondarretan
—eta narotu
—eta hainbeste
—eta desegokien ondotik
- UNEZ BATEZ (1980)—eta etxeko mixeriak
—une honetan edo
- ZERK EZ ZEKIAT BAINAN (1980)—eta halare
—eta halare
Tijero, David —1974—
- EGUN BATEAN JAKINARAZTEN DIZUTE (2001)—leku bat eta aro bat egokiarazi zizkizula
—nahiz eta helbururik ez eduki
- BASO ILUNETIK NABILELARIK (2001)—milaka tanta txiki handietan batuz, hostoak abailtzekotan
—epaiketa baten leporatu bakarra izango bainintzan
—hazten dira neure oinetan
—ekaitzetako garaian ez zela erraza
- DENDAKO LEIHOTIK (2001)—eta neska bila dabiltzan morroiak
—diru eske datorren txiroa eta
—langileen hamaiketakoa
—eta kaleko erreginei egindako txistuak
—eta haizea
—eta goizeko izpiak
—eta arratseko ilunak
—eta gau laiotza
- EGUNA GOGORATUZ NABIL (2001)—eta zerua bi zatitan hausten duen zure adatsean
- GUDA (2006)—eta loaldi bitartean
—buruaz jabetu eta besoetatik lumarantz abiaturik
- URTE ILUNETAKO OROITZAPENA (2006)—urte ilunetako oroitzapenak
—haietatik ateratzeko laguntzarik ez nuen jaso
—haietan arrotza nintzela une oro bazioten ere
—harik eta irteerako atea kolpeka hautsi izan nuen arte
—beste gela ilun eta txikiago batera sartzeko izan arren
—hau bezalako tranpetatik askatzeko
- ZER OTE DA? (2006)—Hitzen eremuko hegietarainoko bidaia itzulezina
- BIDAIA DESKRIBATUKO DIZUT (2006)—eta ausartzen ez bazara
Tolosa, Andoni —1963—
- HARUNTZAGO (1990)—eta beltzak paseatzen
—zuloetan irristatzen diren dragoiak
—dragoietan bilusten diren gogoak
—eta gogoetan odolusten den eguna
—doinu erraldoien traizioetan
- TINTINEN AITORMENA (1990)—irudikatzen haut eta
—jakin bazekinat eta
—hire besoetan nagoela
- OKER (1990)—inperioren marmolezko ibilbideetan urkatu
- ANTZARA BI (1990)—arraun okreak hodei geldoetatik eskegi
—lurraren josturetan irristatuz uraren eskeletoa
—urteetan neurtu al dun muxu eza?
—hostoek eta hautsek bilakatu izuti
—ez diren zelaietan hire arrastoaren bila
—eta ezin hatzeman hostoak baino
Trintxerpe, Gorka —1947—
- GOGOAN DUDANA (1972)—eta esan ez dezakedan beste asko
—zuhaitzak eta izarrak
—gauzak eta ametsak
—emakumea eta emaztea
—Lurrak eta zeruak
—Eta zugan berbizten zait
—ez oraingo eta ez hemengo
—baizik eta zuhaitzak izarrekin
—eta geroko
- HERRI OINPERATU (1972)—nagusien eta menperatzaileen
—eta oinak limiskatzeko...
—Eta
—Hamabost urtetan
—eta zigorrez ebakitzekoa.
—eta ezinaren hainbeste garraisia
- OBRERO XAHARRA (1975)—plastikozko poltsean hamarretakoa eta laneko arropak-
—kopeta ximur
——bizikletarako ez da gauza—
—eta lanerako gauza ez denean...
—Mundua gero eta hobeagoa izanen dela
—eta atzera joan beharko nauk».
- EZ ZAIOZULA (1975)—eta ekinen zenuke
Txabarri, Imanol
- APIRILEAN HERTSIA (1985)—Hamaika desherrietan,
—Gartzelarik handiena den lur urdin honetan
—ideiek buruan eta taupadek bihotzean erauntsiz,
- DEUS GABE (1985)—ene gogoaren funtsetatik iganiko borondate ankerrak
—ataka amaigabe batetan amilduz,
—eta beheenetik jalgia, han zen,
Ugarte Irizar, Itziar —1995—
- HEGOAK (2021)—zure ondora natorren gehienetan nola.
—barruan ere erdi ilunpetan gaude,
—manta gainean eta manta toles berberekin.
- EGUN TXIKIEN AROA (2021)—25 urte eta argazkian zutik urtegia.
—eta belaunaldi haren inguruan irakurtzen
—zalantzetan
—erresistentziak eta etikak
—Idatzi dut eta gero ezabatu:
—eta haiei esker ikasten dut ostera
- ATARIA (2021)—eta zu baino ez
—eta biratu gabe
—eta atarian
—eta soilik orduan
- ZULOA LEIHO (2021)—eta hemen segitzen du:
—belauniko eta armatuta.
— Soroan geunden ama, bera eta hirurok
— eta jaitsi ziren bi gizon, zuzen geuregana.
— urak zerbait zuela eta ez zuela
— sukarrak jo eta etxera bidali zuten.
— — Zelan joango duk sukarra zeukak eta?
—Hanka bat moztu zioten eta
— Ama eta biok soroan egoten ginen lanean eta
— aitzurra utzi eta barrura sartzen ginen,
— gosariarekin, bazkariarekin eta afariarekin:
— eta hor mutil bat, reketea:
—Ondarretako kartzela, hori ere agertzen zen
— eta han non bi falangista atean:
— Hartu tranbia eta antxintxiketan
— Etorri zen eta gure amak:
— tiroketa bat entzun zuen
— eta han zeuden bostak
— eta paretaren izkinatxo batean,
—Egunetara, mugaren bestaldetik nator.
—Hartu dut irteera, banoa behera eta
—Lauretako argia, hiru neska
—eta ikusi dut barrenean
—metalezko barra bat zeharka
—Hor egon naiz. Umetan
—Arrasateko geltoki atzeko oroitarrietan,
Uhalde, Charles —1930—
- AUTILEKO GARAN (1953)—Hogoi eta lau oren permisionerekin
—jin eta parti
—Ni Autilerat eta nihun treinik ez zen
—martxoa eta
—berorik ez eta
—Bai eta beldur nintzan biharamuneko
- EIZENHOWER ETA NI (1953)—Eizenhower eta ni, zer gizon paria!
—primetan baginuke guk lehen saria
—Ameriketan dute hau denen buria
—ditugunak beraz nik eta Presidentak:
—eta nik Nevadako mendi 'ta errekak.
—harek behar buru bat eta nik bi zango
—eta ni bertzen mutil ahal den moldean.
—Presidentak soldadoz eta nik ardiak!
—Rusia eta Xina badira 're kaldan
—Hartze du errespetu eta ohoria
—denetaz maitarazten du bere buria
- MINERO (1956)—arnoa edan eta joka dut ardur'-ardura legia
—lurretik heldu, lurrak higatu eta iresten duena:
—Lehenbiziko urtetan
—ama zure besoetan
—hartu dut pala eskuan eta hartu lagunen eskola
—arno maitea, eman kuraie!, zuretako bainiz bizi.
—Karta joko eta drago
—mina ziloan barnarik noa eta zorretan barnago.
—egarria naiz eta zainetan odol beltz hortarik eskas
Unanua, Migel Anjel
- AMODIO MIN (1987)—nola gezurretazko zaldia zoruan?
—tanto tipietan. Odola zirudien.
- ZURE IZENA (1987)—kazkazur honetan,
—garrasi eta oihartzun!
—xendera odoletan
—diren aldaretan.
- OGEN LILIAK X (1989)—Kemen pota zure ezpainetatik.
—Eta zorabio hutsaz erori
- OGEN LILIAK XVII (1989)—Baizik eta gutarraren meneko
—Bizidun hutsa izan ezin eta
Unzueta, Sorne —1900—
- ITXARTU, EUSKO ALABEA! (1931)—Oinartean, ilunpetan,
—deadarra entzun eta zutik
—Ugartuta dagoz eta
—Eta zu ondino lo zagoz,
—maitetasun deunagaz.
- NIRE HERRIA (1932)—nasaituten jat bai, benetan bihotza.
—Zer dauko gau honetan, neure herriak?
—Goi-aldean iletargia beteta
—gau honetan, hilda lez dagon herria.
- GOGO ITUNA (1932)—mitxeletak
—mitxeleta baltzak.
—ludi honetako alai bila.
- ARTXANDA (1952)—Geldirik eta ixilik
- ETSAIAK? (1985)—daukodaz kolkoan, eta horrexegaitik
—neure baztertxuan, larri naz benetan.
Uribe, Kirmen —1970—
- BISITA (2001)—eguna joan eguna etorri, eta lasai hartzeko.
—Arreta Intentsiboko Unitateko seigarren kutxara.
—Amak eta biok soilik hitz egiten diogu.
—Orratzek min egiten didate eta hotz naiz,
—hotza zabaltzen dit sueroak zainetan zehar.
- IBAIA (2001)—baldosak eta bankuak dauden tokian.
—Eta hiru makal dira ibaiak hor
—alkandora beltza bota du eta gona koadroduna
—eta zetazko zapi horia eta galtzerdiak
—eta herritik iritsi zen neguko egun hartan
—Hegabera izoztuak ematen zuten bere oinek elurretan.
—Haurrak arropen atzetik joan dira arineketan.
—Haizeak errotik atera du makaletako bat.
- EZIN ESAN (2001)—Uholak eraman du hitzen eta gauzen arteko zubia.
- MAIATZA (2001)—Zabaldu du bere betazal urdina portuan.
—Erdu eta egingo dugu berba betiko kontuez,
—Erdu eta larrutuko ditugu irabazleak,
—adiskidetasunaren frogarik behinena.
—Eta maskor batean zurekin sartu,
Urkia, Maite
- BEGI NINIEN AITZINETIK (1996)—etsipenaren gortinetan
—Eta halere,
—sasiak eta lili ereiten ditugu
—ibaiaren bazter gorrietan,
- EGUN URDINAK (1996)—Ilunabar gazte haietan
—eta sahatsak loratzen ziren urtero
—Maleta batean sartuta
—larunbat arratsetako
—eta botila berde bat erosirik
- URKIAREN DARDARA (1996)—eta iraganeko sentimeu gesalduak
—huarte berriko sakan lausotuetan
—eta iluntzean
—eta harekin batean,
—tximeleta maiteminduen
- KALEAN... (1996)—egunaren ondarretan bila
—egunaren hondarretan bila
Urkijo, Joanes —1955—
- BILBO (1990)—euria mara-mara erortzen 3x4 allegro moderato eta
—Zenbat amets bazter honetan josi eta betirako galdu ziren
—azken batean ez bait ziren metalezko murraila bat baizik
—metalezko murraila denboraren fosil xuria
—eta bitartean hego haizeak etorkizunezko gazteluak dakartza
- EGINGO DUT IHES (1990)—Kale huts eta oihartzunez beteriko honetan
—zuhaitz erraldoietan bere sustraiak erajota
—ez eta ere txakur deslaiak berriro izango
—Eta kale barrenean hiriaren harresian
—ez oh ez eta ere haren mila dorreak
—Eta ez dela orain berriro jasotzeko tenorea
—eta agian gero gaua oldarka etortzean
—eta nire oinpetan urtuko eulibeltzak bailiran
—Ikaroren hegaletan egingo dut ihes
- LOALDI ETERNOAN (1990)—eta gainaldean
—eta hango kaleetako txirrin elektrikoak
—eta karelean aluminiozko txori bat
- BAITA NI ERE (1992)—basamortuetako ahotsak harresi hutsak baizik ez dira
—artaziak hartu eta unibertsoa zatika berregiteko abagunea
—Musika kolorezko txorrota zerion gauari tantoka eta zu ere
—zurea beti mitxeletak bidaliko dizkizut beharbada ai ene
Urkiza, Ana —1969—
- GAUAREN EZKUTUKOAK (2000)—arrastiko zeru okreetan
—eta goizaldeko ortze garbietan,
—eta eguna zorigaitz
—gauaren lokietatik.
- EZIN ZAITZAKET ALDATU UDABERRI HORI HONETAN (2002)—kale hutsetan barrena
—batzuetan.
—begi gris argietara soa lipar
—eta maite nauzula nik
—eta itaunka erratu
—umetako tiple-ahotsez:
—udaberri hori honetan.
- EZ NAIZ DAMU (2002)—atseden hartzen duten horietakoa.
—ezkontaurreko hirurogeita lau zentimetroetara makur dadin.
—ez eta beste hau ere
—Ene obulategien leihoetatik
—eta ni
—atseden hartzen duten horietakoa.
- ESNAERA (2002)—«iraulketa!» oihu egin dut
—lubakietan odolustutakoen aieneak.
Urkizu, Patri —1946—
- BABEL (1984)—Eta uholdeak iragan zirenean
—eta betirako zeruko ateak herts zitezen.
—Eta eternalak esan zuen:
—eta ene soro-landen belarrak zanpatzera datorrela,
—Eta memento hartatik
- HOZKI (1984)—soro zoroetarik,
—arruta desarruntetarik
—arrosa eta liliek,
—eta
Urretabizkaia, Arantxa —1947—
- SAN PEDRO BEZPERAREN ONDOKOAK 1 — I (1972)—Eta hutsune hartan,
—Eta amets
—lodi eta ahaztu hartatik iratzartzean
—eta,
—Eta ene historia bitan zatitzen da
—eta ondokoa.
—eta beroaren aurrean,
—Jeanne d'Arc alpretaduna,
- SAN PEDRO BEZPERAREN ONDOKOAK 1 (1972)—zeure besoaren eta aterkiaren
—Eta erakutsiko dautzut
—Eta zuk,
—Eta ni izanen naiz leiho irekia
—eta zu gaua,
- SAN PEDRO BEZPERAREN ONDOKOAK 1 (1972)—eta hari so,
—eta dragoi hark,
—eta bakarrik nengoela,
—Eta zuk,
—kearen eta haize beroaren besoetan,
—egunek eta asteek,
—Eta elkarrekin,
—Eta isilduko gara,
- MEMORIAL (1982)—eta zu ez bazaude?
—eta epel bat
—betazaletan
—eta laugarren bat
—eta bigun bat
—masailetako odolak begiek baino argi gehiago duenean
—paretarik besterik ez
—begietatik masailetara
—eta udazkenaren zain egon behar badut
—eta seigarrena irakiten
—asfaltoa lehertzen den lekuetan
—alde guztietatik beroak inguratzen banau
—eta zazpigarrena minez
—eta zortzigarren gorri bat
Urrutikoetxea, Urtzi —1977—
- PINTA BAT TENNENTS (1997)—Rucaren patrolek salaketa telefonoa
—beti sumatu zintudan Belfasteko karriketan;
—gaita bakarti baten notetan zeunden,
—arrabita militarretako neskatxa zinen.
—eta martxa sektarioak garaitzen genbiltzan
—eta ni, ezdeusaren aiduru
- GALDERA (1997)—itaundu zion funtzionariak eta zain gelditu zen,
—goitik behera eta berriro gorako
—Dirurik eta giltzarik arean eroatea
—metal detektoreko uniformedun gaztea
—hogei urte barru zuen gezur mediatikoetan
- MUXAR DEMOKRATIKOAK (1997)—Bitrokeramikak eta sukalde ontziez gain,
—pareta hauez landa euren goardiaren
- BIDXOTZA (2000)—de betazalien
—Eta bidxotza,
Uthurralt, Marieder
- HAUR BAT (1859)—Eta lagun segura xuxen ibilteko.
Valverde, Antonio, Ayalde —1915-1970—
- DOAN HEGAZKIN BATI (1957)—Oi! Ezin ahantzi egun haietan
—Gazte ginan, amen gonetan
—oraindik josiak. Eta bat-batean
—zahartu ginuna Udalehen urtetan...
- HONDARRIBIAN (1957)—eta etxalde berriko
—antxetak antzo
—Bera eta lagun gaztea
—Bi vespatar eta hirurok
—Intza begietan eska!
—berrizale eta zaindari.
- UDAZKENA, AGUR (1959)—mendi eta ondartza ahaztuak
—sei eta hiru tantoz
—ta arkupetan txistuka dan
- HUTSA (1959)—Eta Frantziarako Abenidan
—harri eta burni tartean.
—Isilaren doinu eta
—ez kromletx ez dolmenetan,
—ez harri koxkor zaharretan...
—Itsaso-bazter etxetan
—ta mendi baserrietan,
—Huts sakon ilunpetan
- GAUA (1959)—eta ondoko osinean ageri
—ulu eta amets zoroak
—Zerubide urdinetatik
- UDAZKENA AGUR (1959)—Joan eta etorri txartelakin
—Andre eta hondartza talde baztertuek
—Sei eta hiru tantoaz
—Eta hotzez dardarka dagoen
—Eta plazan jostatu ezinik
—Eta balkoian lixiba zintzilik
—Eta arkupeetan txistuka dan
—Eta honat-harat dabilen
- UDA (1968)—Ahoa ireki eta
—haizeak eta ekaitzak
—ilunpetan galdurik
—sukalde txokoetan
—elizako paretan
—hondartza gorrietan
—antxetak hara doaz
- HURA (1970)—Zeruan ilun eta
—urdin eta berdea;
Vera, Jose de, Ezkerra
Zabala, Ibon —1974-1995—
- ESADAN ENE (1995)—Bihotz lurkoi honetan baso bat sortu dun,
—Ametsetako paradisuan.
- HUTSA ZEN MUNDUA (1995)—Lau haizetara zabal bedi
—Forma eta edukien errotik
—Ez dira kobazuloetako zaldi, orein
—Eta poeta batek harkaitzean idatzirik
—Eta erakuts diezagula
- UDAZKENAREN BALADA (1995)—egun berrietan
—basoak baketan
—zeure begietan.
Zabala, Juan Luis —1963—
- ORAIN DENA ULERTZEN DUT (2000)—autobidearen bi norabideetan.
—Badakit, azkar eta zakar esateko, zertarako den Polizia.
—puzzle prosaiko honetako piezak oro.
- MAHAI GAINEAN (2000)—betaurrekoak, erlojua eta bolaluma,
—urrutiramendu triste eta poetiko batez,
- HIZKETARI UTZITA (2000)—Hizketari utzita,
—Liburuetako orriak askatu
—eta elkarrekin kolatu behar dira nahasian,
—eta errepide bazterretan ezarri.
—zaborrez betetako maletak eskuan hartuta.
—dardarka eta kontrolik gabe,
—hizketari utzita,
—eta poemak idatzi behar dira
- IHES EGIN ZIGUN TRENA (2000)—baserri hondatuetako harri zaharrei,
—espaloietan sakabanatutako zabor apalari,
—kale ahaztuetako asfalto gainean etzan
—lehengo amets ederrak kapsula txikietan.
—Gero eta trinkoagoa da gure hizkera.
Zabala, Karlos
- FIN DE SIECLE (1994)— gogoeta egiteari ekin zion
—Indioekin topo egin zuen 1492. urtean eta
—Eta istorioak idazten hasi zen,
— orri txuri-txuri batzuetan, zentzugabekeriei
—eta Bushi eskua estutu zion Rioko gailurrean
—Jasangaitza zitzaion eszeptizismoa eta
— eta bat
- NIK ERE (1994)—gau honetan
—habia bati arrimatu eta
—Eta Natalia judua zinc-izarra izan nahi zuena
—orkatileetan, eskumuturretan, perlak
—gau honetan
—Habian tokirik ediren ez eta
- ARGI BILA (1994)—esan zuen eta
—kaleko liskar gorrietan
—hedeak eta oinazea
—Umetan ez zela zoriontsua izan
—izebaren ehorzketan
—gaztetasuna zimurtu.
—Hilketez eta miseriaz
—garratza eta samina eskuen artetik
—liburu bat idatzi zuen eta
—ez garela deus ere eta
- ESKALEAK (1994)—igarotzen ziren hara eta hona
—eta hortz bakar bat baino ez zeukala
— bizkarra paretaren kontra zuela
—Eta orain akordatu egin naiz
—eta hartaz mintzatzeak
Zabala, Miren
- FLASHA ESATEN DIOGU GUK (1999)—atmosfera berotu honetan-
—Tabernetan proposamen isilak,
—eta neoi gehiago eskeintzen dizkigu,
—Xelebreetan xelebrea.
—Adituen ustetan,
- AMAMAREN BIGARREN AHOLKUA: AHAZTU HORI MUTILE (1999)—eta Aitorren hizkuntza zaharra?
—Hori gorroto dut zugan eta,
—eta gatibu naukazu.
—Ni letretakoa naiz eta
—bereizketaren ondoren galdu nintzen
—Baina beste bereizketa batzu
—eta lehenarekin gelditzen naiz,
—egun jakin batzuetan.
—eta hori gorroto dut zugan.
—eta gatibu naukazu.
—(Akrostikoak, poeta ezjakinen aterpe)
Zabaleta, Iñaki —1952—
Zabaleta, Josu —1948—
- AMENAZUA (1969)—zeren eta ez da haritzik zelaiean.
—Pausoak eta pausoak.
—eta gorriak;
—eta oinutsik
—eta ugari
—eta ugariak.
—Eta Santxok azpitik:
—hesietara;
—dorretako polako txakurrek».
- EZ DA INPORTANTEA (1969)—eta malkarretako pago berdeak
—jostunetan zer egiten zuten,
—Eta gizona hor dabil,
—eta ez da akordatzen
—eta malkarretako pago berdeak
Zabaleta, Pello —1942—
- LOTU NAUTE (1964)—urratu ezinezko edetan.
—eta hartan gure libertatea
- BIZI DUT IHESKOR (1974)
- AMETS ETA NEKE (1975)—zu kanta eta zure babes
—solas eta askatasun
—Eta piztuera eguna ez da biharko:
—hil kanpaia jotzen hasia da-eta.
- ALAIZAKO ZALDUNAK (1992)—gerrarako zaldun prestuek saetera barnetan
—argiari bideak hertsi eta ireki
—gudarien oinetara jarriak
—gudarien oinetara jarriak
—ahantziak erretaularen ostean mendetan
—zaldun eta dama eta hegazti
—alferrik zaizkio galaitasunak eta malkoak,
Zaitegi, Iokin —1906-1979—
- GAZTEAREN ERIOTZA (1933)—Ta, benetan, il az, gazte maite ori!
—Mitxeletak lora zurienari lez,
—Ta, benetan, il az, gazte maite ori!
- TORI NIRE EDONTZIA (1934)—igortzi eta aren gogoaren atsez
—bildotsen pakea begi-biotzetan
—izaki, ordeka erdiko aitzetan
—Urrutx makila artu eta artzai gaztea
—antza du, geldirik eta ipurdi-makur.
—oraturik dakarz. Erro banetatik
—Inguruko gaztek ezpainetan parra...
—Goiznabar minean uretan lur musker
—ipui zarren ezti eta gogo-ikarak...
—Ikusten dezunez, edontzi onetan
- BAKAR-BAKARRIK (1944)—Txolarrea ormetan
- ALDA-EGAZTIAK (1946)—ta etxe aurretan iluna da zabal.
—Gauaren ederra oial urdinetan!
—Izotz-aldeetatik igesi dioaz,
- AMETS URDIN (1946)—Noizik bein, ametsetan,
—ametsetan sorgor;
- EUSKEL KANTA ATZERRIN (1946)—zurekiko apeta orain dut ezagun.
—mendi barrutietan esirik larrea.
- ARGIN ZARRA (1952)—nere zain-odoletan
—gur' egunetan zarpil,
- NERE ZEZEN TALDEA (1952)—Nere esku zaintsuetan akuiloa dardar,
- NEGUAN LORE (1958)—al duzu ernerazle guri eta bizkor?
- NIRE BIDEAK BARNA (1961)—gogoan ikara ta ortzetan dut irri.
Zamarripa, Paulo —1877-1950—
- ERDEREA TA EUSKEREA (1905)—Erderea dantzut abo danetan
—bakarrik eta uts utsean.
- EUSKALDUN GUDARIAK (1905)—Milla zortzireun eta bosgarren urtean,
—Baigorriko festetan pelotan eitea
—Zan ayetan bik euken guraizatea.
—Indarra ta adorea baturik benetan
—Ikusi geinkez orain mutillon zanetan.
—Aitu nola Eriotza zitala eskuetan
—Arturik, sartzen daben gorputz etsayetan...
—Ta eztauke biotzetan mutillok bildurrik.
—Euren biotzak deutsen maitetasunean.
—Urruntasunen poza da maitetasuna.
- MUTIL BATEN ABADEGEITUTEA (1910)—ustez zeure egoetan
—Eta orregaitik imiñi dodaz
—Banoa bada, ta eztozu zetan
- AIKO ANTOJAGARRIE! (1927)—egiteko diñotso mutil ordiak. Eta
—onetara Marik olan erantzuten deutso:
—gauze duztietan ixen
—Berba txarriek eta
—euskalduna da odolez eta
—Eta, zein ezain dagon
—-Ariñek oñek eta
—illunetan dabillen
—Illunetan dao mutil
Zamora, Auxtin —1943—
- UR FERDEZ (1984)—neure haur denbora baizik haurñoetan.
—plazetan nituen eskuaz zabaltzen,
—denetaz trufatzen,
—dirdirarazten zuk nauzkitzu lezetan,
- ELGARRI MUSUKAN (1984)—Oraintxet berean, zirimoletan,
—ilargi deno irri nigarretan,
—Biziaren mainatak eta lakaioak gira,
—ingumeri gatz eta biperraren zerbitzaleak,
—zurunbidetan, Mahuma xuriak,
—eta, xekale landetan,
—oraintxet berean, zirimoletan,
—ilargi deni irri nigarretan,
- GELDITU IZAN NAIZ (1988)—Amets aldi batzuetan
—haizeak eta argiak
—Emazte haur beharretan den baten itxura
—uhaintxoetan nahasten,
—haizeak eta argiak,
—eta ni, bihar ote naiz?
- IZORRATUKO ZAITUT (2002)—abartxoen puntetan nola-nahizka ibilki dira.
—muinak hutsak eta borondatea lehor dauzkate...
—eta hura bera... Ez dira urrun ibilki hosto gaizoak,
—leku berera igortzen naute: neure zapatetara...
—Bizi guzia pasatuko nuke: «nork» eta «zer» horien
Zarate, Mikel —1933-1979—
- HAURRA IZAN NINTZEN BAINA... (1978)—baina begietan,
—belarrietan,
—erraietan
—oroimenaren hotsetan,
—baina begietan,
—belarrietan,
—erraietan
—oroimenaren hotsetan,
—laguntza eske behin eta berriz
—sareetan
—hatzaparpetan
—baina begietan,
—belarrietan,
—erraietan
—oroimenaren hotsetan,
—bihotzaren pozetan
—ahazturaren hautsetan.
- 1975, AZAROAK 20 (1978)—Gasolina usainez eta grasaz beterik eman zidan,
—hiriko kale arteko kutsaduraren itzalpetan;
—zemento bloke zapalkorren hatzaparpetan
— zeruetan altu
—eta bertso-paper zahar baztertuen hauts negarrak
Zelaieta, Edu —1973—
- DENA HAIN ERRAZA IZANEN BALITZ BEZALA (2002)—Dena elkartu eta urrundu izanen balitz bezala
—Maitasuna eta amodioa balira bezala
—Maitasuna eta amodioa balira bezala,
- JUDASEN ARBOLA (2002)—Zeren eta orain hementxe zaude
—Eta ni mutu eta geldi nago,
- LERRO BERDEA II (2004)—Nahiz eta turkiarrentzat
—Nahiz eta greziarrentzat
—iragan denboretan bazela lerro berde bat
—Eta bertako mugalariak anfibioak izanen dira.
- BEHARBADA, SEGUR ASKI (2004)—ez eta hamabi urteren buruan
- AUTOBIOGRAFIA (2010)—amaren bularretan nengoela,
—hain beharrezko eta hain gozo
—Parisen ezagutu zuten elkar aitak eta amak,
—hiru bat urte izan arte Beran egon eta
—Egun frantsesez eta gaztelaniaz
—Ordainetan-edo, ingelesez moldatzen naiz
—bertze bi anaiak eta gurasoak ez bezala.
—pixka bat osatze aldera eta jakin-minez
—eta Galiziara egindako bidaiekin ez dut nahiko izan
—bere ama-hizkuntza eta bere gurasoenak
—amarekin eta anaiekin gaztelaniaz egiten dudala
—eta gaztelaniaz ere irakurtzen ditudala liburu asko.
—lagun-min eta lankide anitzekin egunero aritzen naizela euskaraz,
—aitarekin hitz egiten dudanetan bezala nahiz neure oraingo etxe diren
—neskalagun maitearekin eta seme kuttunarekin bezala.
—Gasteizko euskara horretan esango dituela lehen hitzak,
—bere aitak eta bere amak ez bezala.
- VILLAVESAN (2010)
- LAU ARDO KOPA (2010)—sukaldeko mahaiari ospakizunetarako linge basquea jantzi
—eta egongelan paratu zuen.
—Ardo kopak harraskan utzi eta
—modari buruzko erreportajeak (futbolariak eta neska erdi biluziak agerian)
—futbolariez eta neska erdi biluziz beteriko irla urdin bat.
—Lau ardo kopa metalezko harraska hotzean.
- BLUES ARINA (2010)—erabaki ahuletan galdu.
—heroi baten antzera, belauniko eta aldarrika,
—gezi pozoitsua ene errai zaurituetatik atereaz.
—ez dudala aise laharretan ez trabatzea.
—Ongi eta serio pentsatuta,
—batzuetan hanka sartzearen kontua.
—hanka sartu dudala eta.
—Orain eta hemen baitiot nik
- MUNDUAN EZ ZAUDELA (2010)—Nire maitearen barrenak urratuko dituzu odoletan.
—Eta opari ederrak jasoko dituzu.
—Gau eta egun zuri beha egonen gara. Beldurka, batzuetan,
—Ttirriki-ttarraka eta ttipi-ttapa, hasieran;
—lasterka eta jauzika, gero.
—Eta, neure-neurea zarela sentitzen dudan egunean,
—eta betiko eramanen zaitu.
Zohiola Berri
- HIRIARTEN LEHENBIZIKO GARAITIA (1864)—Artaldetan otsoa nola den ikusi!
—Jo hor, jo hemen eta alde guzietan,
—Leher eta sarraska aizkor-azpietan,
—Matxeta zorrotzekin buruak ebaki.
—Oste eder hetarik bat ez higituko,
—Oste eder hetarik bat ez higituko.
Zubeldia, Koldo —1957—
- BELDURRA ETA INPOTENTZIA (2005)—eta egurra moztu behar izateko
—denon paotxa eta malura
—eta nabil gustora
—batera eta bestera
—espirituzko elikadura sartu behar hesteetara
—eta aldarrikatuz askatasuna lau haizetara.
- LOTSA (2005)—eta prezisoski ez zait alaitzen bihotza
—gauetan aditzen dudanean hotsa
—eta alaitu beste era batean bihotza
—ekite bortitza eta bizitza
- ERRITMO BERA DU ERREKAK ETA BIZITZAK (2005)—Erritmo bera du errekak eta bizitzak
—eta amoranteak zer erritmo duen
—galdetzen dut eta uraren uherkak zein
—eta zergaitik ez dituen Koldok joiak
—eta zergaitik ibiltzen diren bolandan kaioak
- AITORTZEN DUT (2005)—nire azken bideko helburu deusetatik
—Aitortzen dut baietan eta ezetan banabilela,
—dudanaren ondotik nabilen poeta neurrigabe bat naizela.
- ZURE LOTORDUETAN NIREA (2007)—Zure lotorduetan nirea.
—Zure azkengabeko antsietan nire mina.
—Eta denbora badoa aurrera gizatasunez.
—Pixka bat errukior eta pixka bat zentzudun.
—Zerbaiten hila antsiz eta egarriz.
- OH, NIRE APRETA HAUTSIAK (2007)—Oh, nire apreta hautsiak.
- EGIA (2007)—eta eskatzen dut benetako askatasuna
—eta benetako zuzentasuna, negarrez zotinka
—nagoen honetan.
—bere neurriak ezin direlako distantzia hauetan
—nola tximeletak bolandan
—eta bizi nahiko nukeela Holandan.
- O FILANTROPIA! (2007)—eta arbasoak erabilitako laia.
Zubiaga, Felix —1932—
Zubimendi, Joseba —1898-1939—
- DONOSTI GAIXOA (1939)—eta urdin illun margoa oñean,
—Noan oñutsik esne aparretan
—emazteakin, txaplaka ariñetan,
—Murgildu nai det etxarte zarretan
—kokotx kaxuela, sagardo urretan
—Eta Donosti, ene erri apaña,
—donostiarrak eta ekartzera
- BI URTE (1939)—Bi urte hauetan etxetik kanpo
—batera eta bestera
—Getaritikan bertan ditugu
—egun horretan gukin emanik
Zulaika, Joseba —1948—
- ZER EGIN DEZAKET NIK (1975)—eta nahimena
—Eta ni
—sentipen, entenimendu eta maitasun
- ADANEN EGINKIZUNA (1975)—eta bere aurpegi ederra
—Adan dena su ta izerdi zen, eta
——desirazko ahalmen oso ta betetasun
—eta dena eguzki, eta dena eder
—eta dena galdu
—ez eta paradisuko grisa
—krudel eta bero eguzkipe hartan
- SENTITZEAREN GAINEAN (1975)—eta
—eta maitatu
—eta
—eta bere lur maitatu hartan barrena